Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Parasitology Research, διαπίστωσε πως στο 58% των δειγμάτων από έτοιμες σαλάτες (κομμένες και προπλυμένες) και προπλυμένα λαχανικά που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας βρέθηκε το παράσιτο κρυπτοσπορίδιο.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, το κρυπτοσπορίδιο (Cryptosporidium) είναι ένα ενδοκυτταρικό παράσιτο της συνομοταξίας των Apicomplexa που μολύνει τον άνθρωπο, τα βοοειδή, τα πουλιά, τα ψάρια και τα ερπετά. Ολοκληρώνει τον κύκλο ζωής του εντός του ξενιστή, δημιουργώντας κύστες που απεκκρίνονται στα κόπρανα, μολύνοντας κατά αυτόν τον τρόπο νέους ξενιστές.
Παρότι έχουν περιγραφεί 22 είδη κρυπτοσποριδίου, σχεδόν το 90% των κρουσμάτων κρυπτοσποριδίωσης στους ανθρώπους αποδίδεται σε δύο μόνο είδη, το C. hominis (προηγουμένως γνωστό ως C. parvum γονοτύπου 1) και το C. parvum.
Τα κρυπτοσπορίδια C. meleagridis, C. canis, C. felis, C. suis, C. muris, C. fayeri, C. ubiquitum και C. cuniculus προκαλούν σπανιότερα νόσηση στον άνθρωπο.
Το παράσιτο προστατεύεται από ένα εξωτερικό περίβλημα, το οποίο του επιτρέπει να επιβιώνει έξω από τον ξενιστή για μακρά χρονικά διαστήματα και το καθιστά ιδιαίτερα ανθεκτικό στα επίπεδα που κυμαίνεται συνήθως η συγκέντρωση χλωρίου στο πόσιμο νερό και στις κολυμβητικές δεξαμενές.
Ο βρασμός είναι η πιο κοινή μέθοδος για την εξάλειψη του παρασίτου από το νερό. Αντίθετα, τα αντισηπτικά τζελ χεριών δεν έχουν καμία επίδραση στο μικροοργανισμό.
Το κρυπτοσπορίδιο έχει παγκόσμια κατανομή και μπορεί να ανεβρεθεί σε επιφανειακά ύδατα, σε πισίνες, σε κέντρα ημερήσιας φροντίδας, καθώς και σε νοσοκομεία.
Συμπτώματα της κρυπτοσποριδίωσης
Η κλινική εικόνα του νοσήματος περιλαμβάνει κυρίως έντονες υδαρείς διάρροιες, κοιλιακό άλγος και κοιλιακές κράμπες, απώλεια όρεξης, πυρετό, ναυτία, έμετο και αφυδάτωση.
Στα άτομα με φυσιολογικό ανοσοποιητικό σύστημα η λοίμωξη είναι είτε ασυμπτωματική είτε εκδηλώνεται με οξέα διαρροϊκά επεισόδια, ενώ ένα μικρό ποσοστό ατόμων εμφανίζει εμμένουσα διάρροια διάρκειας μερικών εβδομάδων.
Τι έδειξε η μελέτη για τις έτοιμες σαλάτες
Στο πλαίσιο της μελέτης, οι ερευνητές αξιολόγησαν δείγματα προπλυμένων λαχανικών που ελήφθησαν από διάφορα σούπερ μάρκετ στην κομητεία Κεντ του Ηνωμένου Βασιλείου, για να δουν εάν ήταν μολυσμένα με το παράσιτο.
Μελέτη του 2015 ανέφερε ότι το μεγαλύτερο ξέσπασμα κρυπτοσποριδίωσης μέχρι σήμερα στη Σκωτία και την Αγγλία είχε 74 επιβεβαιωμένα κρούσματα και οφειλόταν σε μολυσμένα προκομμένα λαχανικά που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.
Επίσης, το 2023, μια πρόσφατη έξαρση της ίδιας νόσου, με περισσότερα από 2.400 επιβεβαιωμένα κρούσματα, αποδόθηκε στην έκθεση στο παθογόνο μέσω ζώων κτηνοτροφίας, πισίνων, ταξιδιών στο εξωτερικό και τροφίμων.
Ωστόσο, η διαθεσιμότητα έτοιμων προς κατανάλωση λαχανικών, ειδικά προπλυμένων σαλατικών και άλλων λαχανικών που δεν χρειάζονται μαγείρεμα, τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης από κρυπτοσπορίδιο.
Για την τελευταία αυτή μελέτη, οι ερευνητές συγκέντρωσαν 36 δείγματα προπλυμένων λαχανικών από τέσσερα σούπερ μάρκετ στο Canterbury. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 58% των δειγμάτων ήταν θετικά σε κρυπτοσπορίδιο και τέσσερα δείγματα από τα 24 θετικά σε C. parvum.
Τα προπλυμένα και κομμένα δείγματα λαχανικών που βγήκαν θετικά στο κρυπτοσπορίδιο αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από κόκκινο λάχανο, μαρούλι iceberg, καρότα, σπανάκι, σέσκουλα και κόκκινο και πράσινο μαρούλι.
Δεδομένου ότι τα προκομμένα και προπλυμένα λαχανικά προορίζονται να καταναλωθούν ως σαλάτες χωρίς να μαγειρευτούν, υποβάλλονται σε πιο ενδελεχείς πλύσεις με χλώριο από τα μη συσκευασμένα και άκοπα λαχανικά.
Ωστόσο, η ικανότητα του κρυπτοσποριδίου να αντιστέκεται στα απολυμαντικά με βάση το χλώριο έχει ως αποτέλεσμα να παραμένει στα λαχανικά και να προκαλεί παρασιτικές λοιμώξεις.
Η μόλυνση των λαχανικών μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγής, μέσω του νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση, κατά την επεξεργασία, τη συσκευασία ή τη μεταφορά τους.
Επιπλέον, τα λαχανικά αυτά μπορεί να έρθουν σε επαφή με άλλα μη επεξεργασμένα λαχανικά κατά τη συσκευασία ή τη μεταφορά, οδηγώντας σε διασταυρούμενη μόλυνση.