Η καλή κυκλοφορία του αίματος στα αγγεία έχει ζωτική σημασία για την υγεία. Καθώς το αίμα κυκλοφορεί, μεταφέρει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα του σώματος και απομακρύνει διοξείδιο του άνθρακα και άχρηστες ουσίες του κυτταρικού μεταβολισμού.
Στη συνέχεια το διοξείδιο του άνθρακα αποβάλλεται από τους πνεύμονες ενώ οι άχρηστες τοξίνες και βλαπτικές ουσίες αποικοδομούνται κυρίως από το ήπαρ ενώ άλλες αποβάλλονται με τα νεφρά.
Η κακή κυκλοφορία του αίματος είναι παθολογικό πρόβλημα που επηρεάζει σημαντικά την υγεία του σώματος και μπορεί να είναι τοπική, να αφορά δηλαδή μόνο μια συγκεκριμένη περιοχή του σώματος ή γενικευμένη να αφορά δηλαδή όλο το σώμα.
Στην περίπτωση τοπικού προβλήματος τα παθολογικά συμπτώματα πηγάζουν από το όργανο στο οποίο η κυκλοφορία διαταράσσεται με αποτέλεσμα να εμφανίζεται τοπικά μούδιασμα, πόνος, αλλοίωση χρώματος, οίδημα, ανεπάρκεια λειτουργίας οργάνου.
Στην περίπτωση γενικευμένης διαταραχής τα συμπτώματα είναι πολυεστιακά με αποτέλεσμα την εμφάνιση αδυναμίας, ζάλης, διαταραχής συγκέντρωσης, δύσπνοιας, οιδημάτων, εύκολης κόπωσης, κακή λειτουργία ανοσοποιητικού συστήματος, κακή πέψη. Τα αίτια που ευθύνονται για την κακή κυκλοφορία του αίματος είναι ποικίλα όπως:
Διαταραχές πίεσης
Η αρτηριακή πίεση είναι η πίεση του αίματος στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Η αρτηριακή πίεση μετράται με ειδικά όργανα τα πιεσόμετρα και έχει ένα συστολικό στοιχείο που αντιστοιχεί στη συστολή της καρδιακής αντλίας και ένα διαστολικό στοιχείο που αντιστοιχεί στην διαστολική φάση της καρδιακής λειτουργίας.
Στην υπέρταση, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται το τοίχωμα των και να διαταράσσεται η ροή του αίματος εντός αυτών. Στην υπόταση η πίεση του αίματος είναι τόσο χαμηλή που το αίμα δεν έχει την δύναμη να κυκλοφορήσει απρόσκοπτα και η κυκλοφορία διαταράσσεται.
Καρδιακές παθήσεις
Σε αρκετές καρδιακές παθήσεις, η δύναμη με την οποία η καρδιά εξωθεί το αίμα στην περιφέρεια είναι ανεπαρκής, με αποτέλεσμα η αιμάτωση και η παροχή οξυγόνου στην περιφέρεια να είναι ελαττωμένη. Χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι της κατηγορίας είναι η καρδιακή ανεπάρκεια και το έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Περιπτώσεις αιμορραγίας
Το αίμα αποτελεί το 7% του βάρους του ανθρώπινου σώματος και, κατά συνέπεια, ο μέσος ενήλικος έχει συνολικό όγκο αίματος γύρω στα 5 λίτρα. Σε καταστάσεις αιμορραγίας, οι οποίες μπορεί να μην είναι εμφανείς για τον ασθενή όταν πρόκειται για αιμορραγία εσωτερικού οργάνου, η ποσότητα του αίματος που κυκλοφορεί στο σώμα μειώνεται και συνεπώς η απρόσκοπτη κυκλοφορία διαταράσσεται.
Σχηματισμός θρόμβου
Στην περίπτωση θρόμβου, όπως ανέφερε η ειδική παθολόγος Αναστασία Μοσχοβάκη αναπτύσσεται θρόμβος που φράζει το αγγείο και επομένως η αρδευόμενη περιοχή δεν αιματώνεται σωστά.
Ανάλογα με την θέση σχηματισμού του θρόμβου προκύπτει και η αντίστοιχη ανεπάρκεια του σύστοιχου οργάνου. Έτσι σε απόφραξη εγκεφαλικού αγγείου προκύπτει εγκεφαλικό επεισόδιο, σε απόφραξη φλέβας θρομβοφλεβίτιδα κ.α.
Αθηρωμάτωση
Με τον όρο αθηρωμάτωση περιγράφεται η διαδικασία με την οποία τα τοιχώματα των αρτηριών καλύπτονται με μια πυκνή ουσία, το αθήρωμα, που αποτελείται από εναπόθεση λιπών της χοληστερίνης και άλλων ουσιών.
Η αθηρωμάτωση προκαλεί στένωση των αρτηριών και κακή άρδευση. Μια εύθραυστη αθηρωματική πλάκα μπορεί να σπάσει και να σχηματιστεί θρόμβος. Το κάπνισμα, η υψηλή χοληστερόλη, η υπέρταση, ο διαβήτης αποτελούν σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες για αθηρωμάτωση.
Φλεβικές παθήσεις
Η φλεβική νόσος προκαλείται από στριμμένες και διευρυμένες φλέβες ή ανεπάρκεια των βαλβίδων τους. Το αίμα λιμνάζει στις αλλοιωμένες φλέβες και η κυκλοφορία παρακωλύεται. Η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, το κάπνισμα αποτελούν σημαντικούς προδιαθεσικούς παράγοντες.
Το σύνδρομο Raynaud
Πρόκειται για αγγειοσυσπαστική διαταραχή, μετά από έκθεση σε κρύο. Τα δάκτυλα εμφανίζουν ωχρότητα κατά την έκθεση σε κρύο περιβάλλον, φαινόμενο που οδηγεί σε προοδευτική ανάπτυξη κυάνωσης, λόγω κακής αιμάτωσης. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων πρόκειται για καλοήθη διαταραχή. Σπανιότερα το σύνδρομο προκαλείται από υποκείμενα νοσήματα και παθολογικές καταστάσεις όπως αυτοάνοσα νοσήματα, αγγειακές βλάβες, ενδοκρινικά νοσήματα, το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, νευρολογικές βλάβες, καρκινώματα.