Το 1o Βραβείο “EIC Horizon Prize on Early Warning for Epidemics” ύψους πέντε (5) εκατομμυρίων Ευρώ απονεμήθηκε στο Σύστημα “EYWA” με συντονιστή-εταίρο το Κέντρο Ερευνών Παρατήρησης της Γης και Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης BEYOND του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Tο Σύστημα EYWA
Πρόκειται για ένα καινοτόμο σύστημα που:
-ενημερώνει έγκαιρα,
-προβλέπει τον επιδημιολογικό κίνδυνο και,
-βοηθά στον έλεγχο νοσημάτων όπως:
-Μαλάρια,
-Ιός του δυτικού Νείλου,
-Δάγκειος πυρετός,
-Ζίκα και,
-Chikungunya, τα οποία μεταδίδονται από έντομα με βασικότερα εξ αυτών τα κουνούπια.
Εννέα περιφέρειες της Ευρώπης επωφελούνται από το Σύστημα EYWA στον έλεγχο των κουνουπιών και στην έγκαιρη ενημέρωση αναφορικά με τον αναμενόμενο εντομολογικό και επιδημιολογικό κίνδυνο σε επίπεδο οικισμού και Δήμου της Περιφέρειας.
Οι περιφέρειες αυτές είναι:
- Κεντρική Μακεδονία,
- Θεσσαλία,
- Δυτική Ελλάδα και Κρήτη
- Veneto στην Ιταλία,
- Vojvodina στη Σερβία
- Grand Est και Corsica στη Γαλλία
- Baden-Wurttemberg στην Γερμανία.
- Το σύστημα από φέτος θα αναπτυχθεί και σε δύο χώρες της Ασίας και της Αφρικής και συγκεκριμένα στην Ταϊλάνδη και στην Ακτή Ελεφαντοστού.
Με την εφαρμογή του συστήματος στις 9 περιφέρειες της Ευρώπης:
- Προβλέπονται οι πληθυσμοί των κουνουπιών με ακρίβεια άνω του 90%.
- Υποδεικνύονται οι οικισμοί και οι δήμοι, όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης κρουσμάτων ιού δυτικού Νείλου
- Βάσει των ενδεδειγμένων ενεργειών που πρέπει να γίνουν με βάση τις μετρήσεις του συστήματος μπορεί να περιοριστεί ο πληθυσμός των κουνουπιών έως και 50% και κατά συνέπεια να υποδιπλασιαστούν τα κρούσματα και οι περιπτώσεις βαριάς νόσησης.
Τα νοσήματα που προκαλούν τα έντομα
Η προσφορά του EYWA, η οποία και βραβεύτηκε στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού, μπορεί να γίνει αντιληπτή μέσα από τα επίσημα στοιχεία που δημοσιεύει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Σύμφωνα με αυτά μόνο μέσα σε ένα έτος, το 2020, καταγράφηκαν επίσημα 650 εκατομμύρια κρούσματα Μαλάριας και Δάγκειου Πυρετού που οδήγησαν σε 700 χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως.
Από τους θανάτους αυτούς, οι 400 χιλιάδες αφορούσαν σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών που νόσησαν σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.
Επιπρόσθετα, το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής ευνοεί τη μετανάστευση και την επιβίωση των κουνουπιών-φορέων και στην Ευρώπη.
Σήμερα στην Ευρώπη καταγράφεται έντονη παρουσία του Ιού του Δυτικού Νείλου και μάλιστα κατά την τελευταία δωδεκαετία καταγράφηκε σημαντικός αριθμός κρουσμάτων σε Ελλάδα, Ιταλία, Σερβία, Γαλλία και Γερμανία.
Σημαντική όμως αύξηση εμφανίζουν και τα περιστατικά:
-Μαλάριας αλλά και,
-Δάγκειου Πυρετού,
-Zika, και,
-Chikungunya, στις παραπάνω χώρες.
Το Σύστημα EYWA είναι ένα διεπιστημονικό τεχνολογικό επίτευγμα που συνδυάζει τις επιστήμες της Ιατρικής, των Μαθηματικών, της Παρατήρησης της Γης, της Τεχνητής Νοημοσύνης, του Πληθοπορισμού (Crowdsourcing), της Κλιματολογίας-Μετεωρολογίας και της μελέτης του Περιβάλλοντος.
Η διευρωπαϊκή ομάδα EYWA περιλαμβάνει 15 εταίρους μεταξύ των οποίων εθνικοί οργανισμοί αναφοράς σε θέματα δημόσιας υγείας και ελέγχου κουνουπιών, ιδιωτικοί, αλλά και ερευνητικοί και πανεπιστημιακοί φορείς από 5 χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Σερβία, Γαλλία, και Γερμανία).
Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του συστήματος παίζουν οι δύο ακόμη βασικοί Ελληνικοί φορείς και συγκεκριμένα:
– η εταιρία καταπολέμησης κουνουπιών “Οικοανάπτυξη” που εδρεύει στην Θεσσαλονίκη και,
-το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η επιστημονική ομάδα EYWA ανταλλάσσει τα ερευνητικά της συμπεράσματα με φορείς αναφοράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως το Κοινό Κέντρο Ερευνών και το Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ομάδα EYWA συνομιλεί επίσης με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και αντίστοιχους φορείς δημόσιας υγείας στην Βραζιλία και την Ινδία.
Οι εταίροι του συστήματος EYWA
National Observatory of Athens (NOA) – BEYOND Centre of Earth Observation Research and Satellite Remote Sensing
Ecodevelopment S.A. (ECODEV)
University of Patras, Physics Department, Laboratory of Atmospheric Physics (LapUp)
Dimitris Vallianatos (i.D.Com)
Aristotle University of Thessaloniki (AUTH)
University of Thessaly (UTH), Medical School, Laboratory of Hygiene and Epidemiology
Istituto Zooprofilattico Sperimentale delle Venezie (IZSVe)
Edmund Mach Foundation (FEM)
University of Trento (UNITN), Department of Mathematics
University of Novi Sad, Faculty of Agriculture, Laboratory for Medical and Veterinary Entomology (UNSFA)
Scientific Veterinary Institute “Novi Sad” (NIV-NS)
Kommunale Aktionsgemeinschaft zur Bekämpfung der Schnakenplage (KABS) e.V.
Bernhard Nocht Institute for Tropical Medicine (BNITM)
EID Méditerranée
University of Novi Sad, Faculty of Medicine (UNSFM)
