Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι μια θαυμάσια μηχανή, ικανή να χειρίζεται περίπλοκες πληροφορίες.
Για να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε γρήγορα τις πληροφορίες και να λάβουμε γρήγορες αποφάσεις, έχει μάθει να χρησιμοποιεί συντομεύσεις, που ονομάζονται «ευρετικές».
Τις περισσότερες φορές, αυτές οι συντομεύσεις μας βοηθούν να λαμβάνουμε καλές αποφάσεις.
Αλλά μερικές φορές οδηγούν σε γνωστικές προκαταλήψεις.
Απαντήστε σε αυτήν την ερώτηση όσο πιο γρήγορα μπορείτε χωρίς να διαβάσετε παρακάτω:
-Ποια ευρωπαϊκή χώρα επλήγη περισσότερο από την πανδημία;
Αν απαντήσατε «Ιταλία», κάνετε λάθος.
Αλλά δεν είσαι ο μόνος.
Η Ιταλία δεν βρίσκεται καν στην πρώτη δεκάδα των ευρωπαϊκών χωρών με τον αριθμό των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ή των θανάτων του κορωνοϊού .
Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί οι άνθρωποι μπορεί να δώσουν λάθος απάντηση σε αυτήν την ερώτηση – όπως συνέβη όταν έπαιξα αυτό το παιχνίδι με φίλους.
Η Ιταλία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που χτυπήθηκε από την πανδημία, ή τουλάχιστον αυτό μας είπαν στην αρχή.
Και η αντίληψή μας για την κατάσταση διαμορφώθηκε από νωρίς με επίκεντρο την Ιταλία.
Αργότερα, βέβαια, άλλες χώρες χτυπήθηκαν χειρότερα από την Ιταλία, αλλά η Ιταλία είναι το όνομα που κόλλησε στο κεφάλι μας.
Αυτή η συγκεκριμένη μεροληψία ονομάζεται « προκατάληψη αγκύρωσης».
Συμβαίνει όταν βασιζόμαστε πολύ στην πρώτη πληροφορία που λαμβάνουμε για ένα θέμα και αποτυγχάνουμε να ενημερώσουμε την αντίληψή μας όταν λαμβάνουμε νέες πληροφορίες.
Όπως δείξαμε σε μια πρόσφατη εργασία , η προκατάληψη αγκύρωσης μπορεί να λάβει πιο περίπλοκες μορφές, αλλά σε όλες, ένα χαρακτηριστικό του εγκεφάλου μας είναι ουσιαστικό:
–Είναι ευκολότερο να παραμείνουμε στις πληροφορίες που έχουμε αποθηκεύσει πρώτα και να προσπαθήσουμε να επεξεργαστούμε τις αποφάσεις μας και αντιλήψεις που ξεκινούν από αυτό το σημείο αναφοράς – και συχνά δεν πηγαίνουν πολύ μακριά.
-Τι είναι η γνωστική μεροληψία
Η γνωστική μεροληψία είναι ένα συστηματικό σφάλμα της σκέψης.
Συμβαίνει όταν επεξεργαζόμαστε και ερμηνεύουμε πληροφορίες, με τρόπο που επηρεάζει την κρίση και τις αποφάσεις που παίρνουμε.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ισχυρός αλλά υπόκειται και σε σημαντικούς περιορισμούς.
Οι γνωστικές προκαταλήψεις είναι συχνά αποτέλεσμα της προσπάθειας του εγκεφάλου να απλοποιήσει την επεξεργασία πληροφοριών.
Οι προκαταλήψεις λειτουργούν συχνά ως πρακτικές που βοηθούν να κατανοήσουμε τον κόσμο και να πάρουμε αποφάσεις.
Μερικές από αυτές τις προκαταλήψεις σχετίζονται με τη μνήμη.
Ο τρόπος με τον οποίο θυμόμαστε ένα γεγονός, είναι αυτός που μπορεί να οδηγήσει σε προκατειλημμένη σκέψη και λήψη αποφάσεων.
Άλλες γνωστικές προκαταλήψεις μπορεί να σχετίζονται με προβλήματα εστίασης.
Δεδομένου ότι η εστίαση είναι ένας περιορισμένος πόρος, χρειάζεται να είμαστε επιλεκτικοί σχετικά με το που εστιάζουμε στον κόσμο γύρω μας.
Εξαιτίας αυτού, οι λεπτές προκαταλήψεις μπορούν να εισχωρήσουν και να επηρεάσουν τον τρόπο που βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
-Κατακλυσμός δεδομένων
Η πανδημία του COVID είναι αξιοσημείωτη για πολλά πράγματα, αλλά, ως επιστήμονας δεδομένων, αυτό που ξεχωρίζει για μένα είναι:
-ο όγκος των δεδομένων,
-των γεγονότων,
-των στατιστικών και,
-των αριθμών που είναι διαθέσιμα.
Ήταν μάλλον συναρπαστικό να μπορείς να ελέγχεις τακτικά τους αριθμούς στο διαδίκτυο σε πύλες όπως το Johns Hopkins Coronavirus Resource Center και το Our World in Data , ή απλώς να συντονίζεσαι σχεδόν σε οποιονδήποτε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό ή ιστότοπο ειδήσεων για να βλέπεις τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τον COVID.
Πολλά τηλεοπτικά κανάλια εισήγαγαν τμήματα προγραμμάτων, ειδικά για να αναφέρουν αυτούς τους αριθμούς καθημερινά.
Πύλη δεδομένων Johns Hopkins
Ωστόσο, το firehose των δεδομένων COVID που μας ήρθε δεν είναι συμβατό με το ρυθμό με τον οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να χειριστούμε με νόημα αυτά τα δεδομένα.
Ο εγκέφαλός μας παίρνει τις άγκυρες, το πρώτο κύμα αριθμών ή άλλων πληροφοριών, και κολλάει σε αυτές.
Αργότερα, όταν αμφισβητείται από νέους αριθμούς, χρειάζεται λίγος χρόνος για να μεταβείτε στη νέα άγκυρα και να ενημερώσετε.
Αυτό τελικά οδηγεί σε κόπωση δεδομένων, όταν σταματάμε να δίνουμε προσοχή σε οποιαδήποτε νέα εισαγωγή και ξεχνάμε και τις αρχικές πληροφορίες.
Τελικά, ποιο ήταν το ασφαλές μήκος για την κοινωνική απόσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο: ένα ή δύο μέτρα ;
Αλλά τα έξι πόδια είναι 1,8 μέτρα, έτσι δεν είναι;
Δεν πειράζει.
Τα ζητήματα με την επικοινωνία για τον COVID δεν περιορίζονται στα στατιστικά στοιχεία που περιγράφουν την εξάπλωση και τον επιπολασμό της πανδημίας, ή την απόσταση ασφαλείας που πρέπει να κρατάμε από τους άλλους.
Αρχικά, μας είπαν ότι η «ανοσία της αγέλης» εμφανίζεται μόλις το 60%-70% του πληθυσμού αποκτήσει ανοσία είτε μέσω μόλυνσης είτε μέσω εμβολιασμού.
Αργότερα, με περισσότερες μελέτες και αναλύσεις, ο αριθμός αυτός προβλέφθηκε με μεγαλύτερη ακρίβεια ότι ήταν περίπου 90%-95% , που είναι σημαντικά μεγαλύτερος από τον αρχικό αριθμό.
Ωστόσο, όπως φαίνεται στη μελέτη μας, ο ρόλος αυτού του αρχικού αριθμού μπορεί να είναι βαθύς και μια απλή ενημέρωση δεν ήταν αρκετή για να τον αφαιρέσει από το μυαλό των ανθρώπων.
Αυτό θα μπορούσε σε κάποιο βαθμό να εξηγήσει τη διστακτικότητα του εμβολίου που έχει παρατηρηθεί σε πολλές χώρες.
Τελικά, εάν έχουν εμβολιαστεί αρκετά άλλα άτομα, γιατί θα πρέπει να μας ενοχλεί να διακινδυνεύσουμε τις παρενέργειες του εμβολίου;
Μην πειράζετε ότι το «αρκετά», μπορεί να μην είναι αρκετό.
Το θέμα εδώ δεν είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε τη ροή πληροφοριών ,ή να αγνοήσουμε στατιστικά στοιχεία και αριθμούς.
Αντίθετα, θα πρέπει να μάθουμε όταν ασχολούμαστε με πληροφορίες να εξετάζουμε τους γνωστικούς μας περιορισμούς.
Αν περνούσαμε ξανά από την πανδημία, θα ήμουν πιο προσεκτικός με το πόση έκθεση δεδομένων είχα για να αποφύγω την κόπωση των δεδομένων.
Και όταν πρόκειται για αποφάσεις, θα χρειαζόμουν χρόνο για να μην πιέσω τον εγκέφαλό μου σε συντομεύσεις – θα έλεγχα τα πιο πρόσφατα δεδομένα αντί να βασίζομαι σε αυτά που πίστευα ότι ήξερα.
Με αυτόν τον τρόπο, ο κίνδυνος γνωστικής προκατάληψης θα ελαχιστοποιηθεί.
