Ευάλωτος σε κάθε ερέθισμα, από την γέννησή τους έως το τέλος της εφηβείας, είναι ο ψυχικός κόσμος των παιδιών.
Κάθε τραύμα στην παιδική ηλικία, δύσκολα επουλώνεται και το ακολουθεί σε όλη του την ζωή.
Γι αυτό, είναι μεγάλη η ευθύνη να φέρεις ένα παιδί στον κόσμο, να το πλάσεις σωστά, με σταθερές και αξίες, χωρίς κενά στον ψυχικό του κόσμο.
Έρευνες υποστηρίζουν, πως 1 στα 7 παιδιά παιδικής και εφηβικής ηλικίας, έχουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, όπως:
Προβλήματα στην επικοινωνία και στη γλώσσα, ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα, τικ, ενούρηση, προβλήματα προσαρμογής, προβλήματα διαγωγής, συναισθηματικά προβλήματα, ψύχωση.
Αυτά τα προβλήματα δημιουργούνται είτε από γενετική προδιάθεση είτε από προβληματικό περιβάλλον (π.χ. σπίτι, σχολείο κλπ), είτε από συνδυασμό και των δύο.
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη, γι αυτό ακριβώς τον λόγο, το θέμα μας εστιάζεται στην πρόληψη και στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού.
Δυσδιάκριτο το φυσιολογικό και το προβληματικό στα παιδιά
Επειδή το φυσιολογικό και το προβληματικό καμιά φορά είναι δυσδιάκριτα, είναι καλό να πούμε πως κάποιοι φόβοι και προβλήματα είναι φυσιολογικά και μερικές φορές αναγκαία στην ομαλή ανάπτυξη του παιδιού.
Εάν για παράδειγμα, υπάρχει ο φόβος των σκυλιών σε ένα παιδί δύο ετών, ο φόβος των μαγισσών κι του μπαμπούλα σε ένα 6χρονο παιδί, ο τραυλισμός για ένα 4χρονο παιδί , είναι απόλυτα φυσιολογικά και αναγκαία για την ομαλή του ανάπτυξη.
Σημαντικό είναι να γνωρίζουν οι γονείς, τα στάδια ανάπτυξης των παιδιών.
-Πως μέχρι και την ηλικία των 4 ετών το παιδί δεν έχει την νοητική ικανότητα να καταλάβει πως οι άλλοι σκέπτονται διαφορετικά από αυτό, ενώ μέχρι την ηλικία των 7 ετών, το παιδί δεν έχει δυνατότητα ανάληψης ευθυνών.
Η φροντίδα των γονέων δεν χρειάζεται να είναι τέλεια, αλλά αρκετά καλή, που σημαίνει οι γονείς να προσαρμόζονται στις ανάγκες του παιδιού, να κατεβαίνουν στο επίπεδό του, όμως και ομαλά να το εισάγουν στην πραγματικότητα και στους περιορισμούς που αυτή έχει, για να μπορέσει το παιδί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της πραγματικότητας, να αποκτήσει ταυτότητα και να έχει ουσιαστικές σχέσεις με συνανθρώπους.
Η διαπαιδαγώγηση του παιδιού ξεκινά από την εγκυμοσύνη.
–Κατά την κυοφορία και τους πρώτους μήνες ζωής, για τις παθήσεις του παιδιού, ευθύνεται αποκλειστικά η μητέρα και για να αποφευχθούν τα προβλήματα και να βοηθηθεί η καλή ανάπτυξη του παιδιού, η μητέρα που κυοφορεί η μόλις γέννησε πρέπει να βρίσκεται σε συνεχής γαλήνη.
Έχει αποδειχτεί πως ο θηλασμός είναι από τα πιο σημαντικά πράγματα για το παιδί γιατί ενθαρρύνει την νοητική, ψυχολογική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού με θετική συνέπεια για όλη την παιδική και εφηβική ηλικία, ενώ αν λείπει ο θηλασμός το παιδί μεγαλώνει με ψυχολογικές ελλείψεις.
Τα σημαντικά στάδια της ζωής του παιδιού
-Στην βρεφική ηλικία η ανάπτυξη του ψυχισμού γίνεται μέσω της σχέσης που αναπτύσσει το βρέφος, αρχικά με την μητέρα και έπειτα με τον πατέρα.
Για τον λόγο αυτό, πρέπει να υπάρχει συναισθηματική σταθερότητα, και ο απογαλακτισμός να γίνει ομαλά και σταδιακά.
-Στην ηλικία έως 12 μηνών, αν οι γονείς είναι σταθερά εκείνοι που του προσφέρουν τροφής, ζεστασιά, και ασφάλεια, το παιδί μαθαίνει να κατέχει την ελπίδα.
-Στην ηλικία των 1 έως 3 ετών αν οι γονείς ενθαρρύνουν την αυτονομία το παιδί αποκτά την ικανότητα να χειρίζεται μόνο του τα προβλήματά του και αποκτά την δύναμη της θέλησης.
-Στην ηλικία 3 έως 6 ετών αν οι γονείς ενθαρρύνουν την διάθεση του παιδιού να παίρνει πρωτοβουλίες καθώς το βοηθούν να κάνει ρεαλιστικές και κατάλληλες επιλογές, το παιδί αναπτύσσει την πρωτοβουλία και ανεξαρτησία στο να σχεδιάζει και να πραγματοποιεί δραστηριότητες με συνέπεια να αποκτά το αίσθημα του σκοπού στη ζωή του.
-Από τα 6 έως τα 12 αν το παιδί ενθαρρύνεται να κάνει πράγματα και επιβραβεύεται για τις επιτεύξεις του, γίνεται επιμελής και αποκτά το αίσθημα την επάρκειας, ικανότητας και αυτοπεποίθησης.
Εφηβεία: Υπαρξιακές αγωνίες και αναζητήσεις
Από τα 13 έως τα 19 χρόνια, οι έφηβοι πλέον παλεύουν να αποκτήσουν ταυτότητα, την δυνατότητα να βάζουν όρια, να δεσμευτούν σε μια κατεύθυνση της ζωής τους, να ισορροπήσουν μεταξύ του: “τί έχω; ” “τι θα κάνω με αυτό;”
Καλούνται να απαντήσουν στην εσωτερική τους ερώτηση: ποιος είμαι και τι κάνω στη ζωή μου.
Γι αυτό ψάχνουν έναν ρόλο στην ζωή τους που να περικλείει την φιλοσοφία της ζωής τους, να είναι ξεκάθαρος ρόλος, να είναι δική τους επιλογή, να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου και να δεσμευτούν με πάθος πίστη και αφοσίωση σε σε αυτό τον σκοπό.
Συνεπώς, μια ξεκάθαρη και χωρίς μπερδέματα και αντιφάσεις ταυτότητα και ιδεολογία θα τους χαρίσει τη βάση για την ψυχολογική ισορροπία ολόκληρης της ζωή τους.
Σημαντικό εύρημα έρευνας
Ένα σημαντικό εύρημα ερευνών για την ψυχική υγεία των παιδιών, είναι το εξής:
Μια ομαλή σταδιακή απεξάρτηση, καθώς και αυτονομία από το παιδί, βοηθούν την ανάπτυξη του παιδιού.
Επίσης, όσο πιο πολύ οι γονείς μιλούν στο παιδί, και όσο λιγότερο αυτό βλέπει τηλεόραση, ευνοείται η ανάπτυξη της ομιλίας και των ψυχοκοινωνικών του δεξιοτήτων.
Όπως αντιλαμβάνεστε, η επίδραση της στάσης των γονέων απέναντι στο παιδί, από την στιγμή που έρχεται στην ζωή, έως και το τέλος της εφηβείας, είναι καθοριστικός για την σωστή ψυχική και σωματική του ανάπτυξη.