Χάρη στην ιατρική έρευνα, οι επιλογές θεραπείας, σε πολλούς τύπους καρκίνου και για ποικίλους πληθυσμούς ασθενών, αυξάνονται σε αριθμό και αποτελεσματικότητα, με επιπλέον όφελος την ελαχιστοποίηση των παρενεργειών και την μεγιστοποίηση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Η πρόληψη του καρκίνου, ωστόσο, παραμένει υψηλή προτεραιότητα για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας.
Προτάσεις αλλαγής τρόπου ζωής, στοχευμένη διαλογή (screening) για πρώιμη διάγνωση καρκίνου, καθώς και αποτροπή λοιμώξεων, μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης νεοπλασματικών νοσημάτων.
Ωστόσο, στο πλαίσιο της βελτίωσης της πρόληψης του καρκίνου πρέπει όχι μόνο να καταλάβουμε ποιες από αυτές τις νέες προσεγγίσεις μπορούν να λειτουργήσουν, αλλά, κυρίως, να εφαρμοστούν σε ευρεία κλίμακα, εφόσον έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές.
“Επειδή όμως αυτές οι πολυπαραγοντικές πληθυσμιακές μελέτες απαιτούν επίπονη και μακροχρόνια έρευνα, στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την επιβεβαίωσή των, δημοσιοποιούνται ανακριβείς απόψεις που γρήγορα αναπαράγονται στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα την σύγχυση του πληθυσμού“, είναι η επισήμανση του Ιωάννη-Ισίδωρου Βαρθαλίτη -Διευθυντή Α΄ Ογκολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center.
Με αφορμή την επιστημονική επιβεβαίωση αφ’ ενός μεν της μακροχρόνιας θετικής προληπτικής δράσης του εμβολίου HPV, αφ’ εταίρου δε της ανώφελης χρήσης συμπληρωμάτων βιταμίνης D για την πρόληψη του καρκίνου, παραθέτουμε συνοπτικά τα δεδομένα, με σκοπό κυρίως την προσοχή του κοινού σε ανεπιβεβαίωτες δημοσιεύσεις.
Τα εμβόλια HPV
-Τα εμβόλια HPV (ιός ανθρώπινων θηλωμάτων) μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
–Η κλινική έρευνα που οδήγησε σε έγκριση του εμβολίου HPV, απέδειξε σχεδόν 100% προστασία έναντι λοιμώξεων τραχήλου της μήτρας με HPV τύπους 16 και 18, οι οποίες ευθύνονται για μεγάλο ποσοστό καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, και προστασία 86% -95% έναντι όλων των άλλων καρκίνων που σχετίζονται με τον ιό HPV.
-Επί του παρόντος, στην Ελλάδα, το εμβόλιο συνιστάται για νέες γυναίκες (και άνδρες) ηλικίας μέχρι 26 ετών (3 δόσεις).
-Σε μια πρόσφατη ανάλυση δεδομένων από 40 ερευνητικά προγράμματα σε 14 χώρες με υψηλό εισόδημα, καταγράφεται μείωση του επιπολασμού του HPV 16 και 18:
-κατά 83% (γυναίκες ηλικίας 13-19 ετών)
-και κατά 66% στις γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών,
σε χρονικό διάστημα μελέτης 5 έως 8 χρόνια μετά την έναρξη του εμβολιασμού HPV. (Lancet 394:497-509, 2019).
-Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μείωση του επιπολασμού στις γυναίκες ηλικίας 25-29 ετών.
-Παρατηρήθηκε επίσης μείωση του επιπολασμού των τύπων HPV 31, 33 και 45 για γυναίκες ηλικίας 13 έως 24 ετών.
–Παράλληλα εξετάστηκε η προστασία του εμβολιασμού για τις προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας (ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία βαθμού 2+ ή CIN2 +) και διαπιστώθηκε μείωση της συχνότητας εμφάνισης CIN2 + σε ποσοστό 51% στις γυναίκες ηλικίας 15-19 και 31% στις γυναίκες ηλικίας 20-24 ετών.
Τα εμβόλια συνέβαλαν στην μείωση εμφάνισης καρκίνου της μήτρας
“Τα αποτελέσματα της μεγάλης αυτής έρευνας όχι μόνο παρέχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τα εμβόλια HPV προλαμβάνουν τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε πραγματικό περιβάλλον, αλλά, επίσης, ενισχύουν τη σημασία των προγραμμάτων εμβολιασμού παγκοσμίως”, αναφέρει ο κ. Βαλθαλίτης, τονίζοντας:
“Με δεδομένα τα απογοητευτικά ποσοστά εμβολιασμού HPV στη χώρα μας, ίσως είναι ευκαιρία, τώρα που τρέχει με επιτυχία ο εμβολιασμός COVID 19, να τονιστεί η σημασία του εμβολίου HPV”.
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D – Omega-3 δεν παρέχουν προστασία για τον καρκίνο
Η λιποδιαλυτή βιταμίνη D βοηθάει στην απορρόφηση του ασβεστίου στα οστά, ενώ είναι σημαντική για τη λειτουργία των μυών, των νεύρων και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τα τελευταία χρόνια, μερικές μικρές μελέτες παρατήρησης έδειξαν ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα μπορεί να σχετίζονται με μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
Ωστόσο, χρειάστηκαν μεγαλύτερες μελέτες για να αποδειχθεί εάν η υπόθεση αυτή θα μπορούσε να αντέξει σε μια πιο αυστηρή ανάλυση.
Σε μια μεγάλη, ομοσπονδιακά χρηματοδοτούμενη, τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη, χορήγηση βιταμίνης D και Omega-3 (ClinicalTrials.gov NCT01169259), δεν μπόρεσε να αποδείξει τη σύνδεση μεταξύ χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D και αυξημένου κινδύνου καρκίνου.
Περισσότεροι από 25.000 υγιείς άνθρωποι, ηλικίας τουλάχιστον 50 ετών οι άνδρες και 55 οι γυναίκες, έλαβαν με τυχαία κατανομή, είτε 2.000 IU την ημέρα βιταμίνης D3 (μαζί με συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων) ή εικονικό φάρμακο.
Μετά από διάμεση παρακολούθηση άνω των 5 ετών, δεν υπήρξαν διαφορές μεταξύ εκείνων που έλαβαν συμπληρώματα βιταμίνης D / ωμέγα-3 και εκείνων που έλαβαν εικονικό φάρμακο, σε ότι αφορά τους θανάτους από καρκίνο και την εμφάνιση καρκίνου οποιουδήποτε τύπου.
“Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης σημαίνουν, ότι οι υγιείς άνθρωποι δεν επωφελούνται από τα συμπληρώματα βιταμίνης D για την πρόληψη του καρκίνου και ότι χρειάζεται προσοχή σε παραπλανητικά δημοσιεύματα και διαφημίσεις”, καταλήγει ο κ. Βαλθαλίτης.