Τους ισχυρισμούς των «ειδικών» κατέρριψε σε συνέντευξη της η διευθύντρια Διαχείρισης Κρίσεων Δημόσιας Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Ντόριτ Νίτσαν, η οποία τόνισε πως μόνο τα εμβόλια δεν θα σταματήσουν την πανδημία, ενώ αναφέρεται και στις μεταλλάξεις τονίζοντας πως αυτές δεν είναι πιο θανατηφόρες από το αρχικό στέλεχος του ιού.
Σύμφωνα με την Ισραηλινή επιστήμονα, που έχει υπό την ευθύνη της τις πολιτικές αντιμετώπισης του ιού στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, τα κράτη δεν πρέπει να επενδύουν μονάχα στους εμβολιασμούς, αλλά να δώσουν ιδιαίτερη βαρύτητα και στα φάρμακα, που ιδανικά θα μπορούσαν να χτυπήσουν τον ιό στα αρχικά του στάδια.
«Ποια νόσος στην ιστορία της ανθρωπότητας εξαλείφθηκε μονάχα με τα εμβόλια; Μόνο η ευλογιά, που δεν μεταδόθηκε από ζώο σε άνθρωπο, και για τον λόγο αυτόν δεν υπήρχαν μεταλλάξεις. Στην περίπτωση του κορωνοϊού βλέπουμε ότι μεταλλάσσεται διαρκώς, κι αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει, αν δεν εμβολιαστούν οι πληθυσμοί στις τρίτες χώρες. Απαιτείται, λοιπόν, ένας συνδυασμός “όπλων”, που περιλαμβάνει σαφώς τα εμβόλια, πολύ καλά διαγνωστικά εργαλεία για την έγκαιρη ανίχνευση του ιού, αλλά και φάρμακα» αναφέρει στη «Δημοκρατία», τονίζοντας πως σήμερα υπάρχουν ενδείξεις και για τη χρησιμότητα των ανοσοσφαιρινών στην αντιμετώπιση του Covid -19, οι οποίες μελετώνται από το κορυφαίο Εθνικό Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ (CDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Όπως εξηγεί η δρ Νίτσαν, η ανοσία της αγέλης είναι σχεδόν αδύνατον να επιτευχθεί, τουλάχιστον άμεσα, διότι υπάρχουν κράτη -ειδικότερα τα φτωχά- όπου το ποσοστό εμβολιασμού αγγίζει μετά βίας το 2%, γεγονός που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για μεταλλάξεις.
«Σκοπός του ιού είναι να ξεφεύγει από τις “δαγκάνες” των εμβολίων. Το ότι μεταλλάσσεται δεν σημαίνει ότι θα γίνεται πιο θανατηφόρος. Ο ιός δεν θέλει να αυτοκτονήσει. Αν πεθάνουμε εμείς, θα πεθάνει κι αυτός!» εξηγεί και προσθέτει πως, με αφορμή την τρίτη δόση των εμβολίων, τα αναπτυγμένα κράτη θα πρέπει να επιδείξουν κοινωνική αλληλεγγύη προς τις περισσότερο αδύναμες χώρες, προκειμένου να αυξήσουν και αυτές τα εμβολιαστικά τους επίπεδα.
Όσον αφορά την περίπτωση του Ισραήλ, που δεν είναι μόνο η χώρα καταγωγής της δρος Νίτσαν, αλλά παράλληλα αποτελεί κι ένα από τα κράτη που έχει υπό την εποπτεία της στον τομέα της διαχείρισης κρίσεων, επισημαίνει πως στα σημερινά αποτελέσματα οδήγησε η ταχύτητα με την οποία έγιναν οι εμβολιασμοί και μάλιστα με ένα μόνο σκεύασμα.
«Το Ισραήλ έδειξε τον δρόμο πριν από μερικούς μήνες, αλλά πήρε μεγάλο ρίσκο. Εμβολίασε πρώτα τους ευάλωτους και ηλικιωμένους, και αμέσως μετά όλο τον πληθυσμό, με αποτέλεσμα σήμερα, που έχουν περάσει έξι μήνες από τη δεύτερη δόση της συντριπτικής πλειονότητας των εμβολιασμένων, να βλέπουμε χιλιάδες ημερήσια περιστατικά κορωνοϊού» εξηγεί και προσθέτει:
«Η αρχική ευφορία που δημιούργησε το παράδειγμα του Ισραήλ σε όλο τον κόσμο μετατράπηκε τώρα σε ανησυχία για την αύξηση κρουσμάτων. Μην ξεχνάμε, όμως, ότι το εμβόλιο σχεδιάστηκε με βάση τον ιό της Oυχάν, ούτε καν για το στέλεχος Αλφα. Συνεπώς, με το πέρασμα των μηνών βλέπουμε μια φθίνουσα ανοσία των πολιτών της χώρας, με παράλληλη διασπορά και επικράτηση του στελέχους Δέλτα».
Αντιθέτως, στη Δανία, μια χώρα με εξίσου υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, που πριν από λίγες ημέρες προχώρησε σε άρση όλων των περιοριστικών μέτρων, ο πληθυσμός εμβολιάστηκε σταδιακά, με διαφορετικά σκευάσματα και σε μακρύτερο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι, σύμφωνα με τη γιατρό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο βασικός λόγος που δεν παρατηρούμε στη Δανία το ίδιο φαινόμενο, όπως στο Ισραήλ.
«Ο χρόνος θα δείξει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση και εκεί, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η μετακίνηση των πληθυσμών οδηγεί αναπόφευκτα σε διασπορά του ιού. Δεν μπορούν τα κράτη να υψώσουν τείχη, από κάπου θα υπάρχει η διαρροή. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τη Νέα Ζηλανδία, που πήρε μέτρα προκειμένου να επιτύχει μηδενικό αριθμό κρουσμάτων και πρόσφατα, από ένα μόλις άτομο που βρέθηκε θετικό στη μετάλλαξη Δέλτα, έγινε διασπορά σε εκατοντάδες ανθρώπους και οδηγείται σε lockdown! Κανείς, λοιπόν, δεν είναι ασφαλής σε αυτόν τον κόσμο».
Στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης της επιστήμης με την κοινωνία των πολιτών, η δρ Νίτσαν συνομιλεί δύο φορές την εβδομάδα με πολίτες διαφόρων κρατών που εκφράζουν ενδοιασμούς, ανησυχίες και φόβο γύρω από τα σκευάσματα.
«Χρειάζεται εμείς οι επιστήμονες να κοιτάμε στα μάτια αυτούς τους ανθρώπους και να απαντάμε με επιχειρήματα στις ανησυχίες τους, ακούγοντάς τους προσεκτικά. Δεν πρέπει να τους χλευάζουμε ή να τους απαξιώνουμε, αλλά να εξηγούμε με ειλικρίνεια τι γνωρίζουμε γύρω από τα εμβόλια και τι όχι. Θα πρέπει, όμως, να σας πω ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία δεν παρέχω απλά απαντήσεις, αλλά παράλληλα λαμβάνω χρήσιμες πληροφορίες από τον κόσμο, που με βοηθούν να κατανοήσω τον τρόπο σκέψης τους και να τροποποιήσω την επικοινωνιακή πολιτική, ώστε να μην υπάρχουν “σκοτεινά σημεία”».
Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που ακούει από πολίτες σε διάφορα κράτη έχει να κάνει με το τι περιέχουν τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, με μεγάλη μερίδα του κόσμου να ισχυρίζεται πως περιλαμβάνουν μικροτσίπ, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν πιστεύουν στην ύπαρξη του κορωνοϊού και της ζητούν να τους τον δείξει. «Αν ο ιός έπληττε περισσότερο τα παιδιά και όχι τους ηλικιωμένους, αν βλέπαμε στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ανηλίκους να πεθαίνουν, δεν θα υπήρχε τόση δυσπιστία όπως τώρα, που η νόσος χτυπά κυρίως ηλικιωμένους» λέει, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει πού μπορεί να οφείλεται η καχυποψία μεγάλης μερίδας του κόσμου.
«Επιπλέον, η ταχύτητα με την οποία παρασκευάστηκαν τα εμβόλια ήταν πρωτοφανής. Ξέραμε πως μέχρι πρότινος απαιτείτο πολύς χρόνος για τον σχεδιασμό τους και αργότερα για τις δοκιμές, όμως η εξέλιξη της τεχνολογίας των ημερών μας είχε ως αποτέλεσμα την παρασκευή τους σε χρόνο ρεκόρ, κι αυτό με τη σειρά του δημιούργησε αμφιβολίες για την αξιοπιστία τους. Όμως, λόγω της μεγάλης διασποράς του ιού, οι ερευνητές είχαν στη διάθεσή τους μεγάλες ομάδες ατόμων που συμμετείχαν σε μελέτες, κάτι που δεν συμβαίνει στις κλινικές μελέτες άλλων εμβολίων. Όσο μεγαλύτερα είναι τα νούμερα των συμμετεχόντων τόσο πιο αξιόπιστο είναι εν τέλει το σκεύασμα».
«Ακόμα δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την προέλευση του ιού»
Όσον αφορά την έρευνα για την προέλευση του κορωνοϊού, ένα ζήτημα που απασχολεί την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα η διευθύντρια Διαχείρισης Κρίσεων Δημόσιας Υγείας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Ντόριτ Νίτσαν απαντά πως δεν είμαστε ακόμη σε θέση να γνωρίζουμε αν έφτασε στον άνθρωπο από τα ζώα ή αν ξέφυγε κατά λάθος από κάποιο εργαστήριο ιολογίας.
«Στην πρώτη περίπτωση, αν δηλαδή αποδειχθεί πως ήρθε σε μας από το ζωικό βασίλειο, θα πρέπει να δώσουμε τεράστια βαρύτητα σε μια νέα, καινοτόμο προσέγγιση, γνωστή και ως Ενιαία Υγεία (One Health), σύμφωνα με την οποία φύση, άνθρωποι και ζώα είναι αλληλένδετα. Φανταστείτε το σαν ένα τρίγωνο: Όταν διαταράσσεται η μία του γωνία, θα συμπαρασύρει και τις άλλες δύο. Για να μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά η Ενιαία Υγεία χρειάζονται συστήματα στενής παρακολούθησης όχι μόνο της υγείας των ανθρώπων, αλλά και των ζώων» εξηγεί.
Σε περίπτωση που επαληθευτεί το ενδεχόμενο το οποίο θέλει τον ιό να ξέφυγε κατά λάθος από κάποιο εργαστήριο, θα πρέπει, σύμφωνα με τη δρα Νίτσαν, να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα πρωτόκολλα ασφαλείας, στην τήρηση και την πιστή εφαρμογή τους στα εργαστήρια που ασχολούνται με πειράματα.
«Στην περίπτωση αυτή δεν νομίζω πως θα κατηγορηθεί η χώρα στην οποία βρίσκεται το εργαστήριο. Θα πρέπει να αντλήσουμε μαθήματα από αυτό, να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη και πώς, ώστε να προλάβουμε κάτι τέτοιο στο μέλλον, διότι πάντα θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για ατυχήματα» υπογραμμίζει.
Πόσο θα αλλάξουν οι προσωπικές μας σχέσεις, ο τρόπος που εργαζόμαστε και εν γένει ο κόσμος, όπως τον γνωρίζαμε μέχρι πρότινος;
«Για κάποιους λαούς, ειδικότερα τους μεσογειακούς και τους αφρικανικούς, που η αγκαλιά και το άγγιγμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, η πανδημία έφερε πολλές δυσκολίες, καθώς απαιτεί κοινωνική αποστασιοποίηση. Εκτιμώ πως, μετά το πέρας αυτής, τα ανακλαστικά του φόβου θα υπάρχουν ακόμη, αναπόφευκτα θα είμαστε πιο προσεκτικοί στις επαφές μας απ’ ό,τι πριν από τον κορωνοϊό» λέει και εκτιμά ότι η εργασία και η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα καθιερωθούν επ’ αόριστον για μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Όσο για τις οικονομικές συνέπειες, η Ισραηλινή γιατρός τονίζει πως θα είναι τεράστιες και το μέγεθός τους θα γίνει αντιληπτό το επόμενο χρονικό διάστημα.
«Η εξασφάλιση ίσης, εύκολης και ποιοτικής πρόσβασης στην Υγεία, σε συνδυασμό με την επένδυση στην ετοιμότητα των συστημάτων για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση κρίσεων, θα πρέπει να είναι προτεραιότητα, διότι θα ακολουθήσουν κι άλλες απειλές, με πρώτη απ’ όλες την κλιματική αλλαγή. Θα φτάσουμε στο σημείο πράγματα που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα, όπως η παροχή οξυγόνου στα νοσοκομεία, να μην τα έχουμε στο μέλλον» καταλήγει.
