Πουρίνες είναι τμήμα των πρωτεϊνών των τροφών που ο οργανισμός μας μετατρέπει σε ουρικό οξύ. Έχουμε και λέμε: εντόσθια, κηνύγια, αμύγδαλα, θαλασσινά (μύδια, χτένια), σαρδέλες, αντζούγιες, ρέγκα, σκουμπρί, μαγιά(!) απαγορεύονται.
Επειδή ακριβώς όλα αυτά αποτελούν αγαπημένες επιλογές για τους βασιλείς που ήταν και καλοφαγάδες, η ποδάγρα θεωρείται…η νόσος τους. Λέγεται ότι από ποδάγρα υπέφεραν ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Καρλομάγνος, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο Νεύτων και Χένρι Τζέημς, ποιος ξέρει και πόσοι ακόμα.
Η ασθένεια είναι χρόνια-ο πόνος υποχωρεί, αλλά μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιστρέψει- και βασανιστική. Τα βασικά της συμπτώματα είναι τα πρησμένα πόδια, ιδίως το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού. Συνήθως, οι αρθρώσεις προκαλούν έντονο πόνο ενώ εμφανίζουν ερεθισμό και πρήξιμο.
Η λέξη «ποδάγρα» ανάγεται στον Ιπποκράτη (πόδι και άγρα=πιάσιμο). Οι πρώτοι γιατροί που την μελέτησαν, ταλαιπωρήθηκαν από την εξής απορία: είναι κληρονομική η εν λόγω ασθένεια ή δεν είναι; Επηρεάζεται δηλαδή από την διατροφή ή, αν κάποιος είναι να την πάθει, θα την πάθει ό, τι και αν τρώει;
Έτσι (νόμιζαν πως) γιάτρευαν την ποδάγρα στην Αναγέννηση
Ένας Βυζαντινός φυσικός ανακάλυψε τις ευεργετικές συνέπειες της κολχικίνης η οποία θεραπεύει ή και προλαμβάνει την ποδάγρα! Είναι φυτικής προέλευσης και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. Άλλες, όμως, παλιές «θεραπείες» που εφαρμόζονταν στους νοσούντες δεν ήταν και τόσο αποτελεσματικές: βδέλλες, φυσικά και αμφιβόλου προέλευσης…διουρητικά, καταπλάσματα λογής λογής, αλοιφή προερχόμενη από…βρασμένο σκύλο και, ακόμα, σύμφωνα με μια συνταγή του 1518 «ψητή χήνα γεμιστή με ψιλοκομμένα γατάκια, λαρδί, αρωματικό κερί και αλεύρη σίκαλης!» Αυτό το έτρωγαν και τα περισσεύματα τα άπλωναν πάνω στις περιοχές που πονούσαν, κυρίως στα δάχτυλα των ποδιών και τους αστραγάλους.
Θυμάστε στην βασίλισσα στην ταινία «The Favourite» του Γιώργου Λάνθιμου που έπασχε από ποδάγρα; Μάλιστα, υπέφερε ορισμένες φορές…. Ιστορική αλήθεια η ποδάγρα της βασίλισσας Άννας που βασίλευσε στην Αγγλία από το 1702 έως το 1714, αν και η εν λόγω ασθένεια πλήττει περισσότερους άντρες από ό, τι γυναίκες διαχρονικά (5 προς 1).
Μια ασθένεια με έντονα ταξικά χαρακτηριστικά η οποία μέχρι πρόσφατα έπληττε ανθρώπους-και συνήθως άντρες!- της υψηλής κοινωνίας (τον 15ο και τον 16ο αιώνα, ας πούμε που ο λαός πεινούσε και οι πολυμελείς οικογένειες τρέφονταν με ξερό ψωμί, οι άρχοντες απολάμβαναν σε καθημερινή βάση λουκούλεια δείπνα) δεν σημαίνει ότι έχει εξαλειφθεί σήμερα.
Μέχρι σήμερα πιστευόταν ότι η «νόσος των Βασιλέων», οφειλόταν σε καταχρήσεις ως προς την υπερκατανάλωση αλκοόλ και κόκκινου κρέατος. Μια μελέτη όμως του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ έδειξε ότι τελικά η πάθηση έχει μάλλον γενετικό υπόβαθρο.
Οι επιστήμονες είδαν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας ήταν διπλάσιος σε άτομα των οποίων οι γονείς είχαν εμφανίσει την εν λόγω πάθηση, ενώ στην περίπτωση των διδύμων ο κίνδυνος αυξανόταν κατά οκτώ φορές. Οι ειδικοί προχώρησαν σε ανάλυση στοιχείων που ανήκαν σε συνολικά 4,2 εκ. οικογένειες από την Ταϊβάν, των οποίων τα μέλη είχαν εμφανίσει ουρική αρθρίτιδα. Φάνηκε λοιπόν, ότι η πάθηση είχε μερικώς γενετικό υπόβαθρο γεγονός που σημαίνει, ότι μπορούσε να «κληροδοτηθεί» από τη μια γενιά στην επόμενη. «Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την υποψία ότι η ουρική αρθρίτιδα αποτελεί “οικογενειακή υπόθεση”» , δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Τσανγκ Φου Κουό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν ενδείξεις ότι πέρα από τις αρθρώσεις, η ουρική αρθρίτιδα σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα και νεφρική ανεπάρκεια.
Συμβουλές διατροφής
-Μειώστε την πρόσληψη λιπαρών. Επιλέξτε άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα και τυριά.
-Μειώστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προτιμήστε πουλερικά και ψάρια στις ποσότητες που ορίζει ο γιατρός.
-Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ. Αυξήστε την κατανάλωση υγρών στη διάρκεια της μέρας.
-Αυξήστε την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, ρύζι, φρούτα).
-Προσπαθήστε να αποκτήσετε σταδιακά και να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος. Αποφύγετε την απότομη απώλεια βάρους.
-Αποφύγετε μεγάλα και βαριά γεύματα αργά τη νύχτα.
Τρόφιμα που επιτρέπονται
-Γάλα
-Γιαούρτι
-Τυρί
-Αβγά
-Ψωμί άσπρο
-Δημητριακά (όχι τα ολικής αλέσεως)
-Ζυμαρικά
-Φρούτα
-Ξηροί καρποί (εκτός από τα αμύγδαλα)
Και σε πιο μικρές ποσότητες
-Κοτόπουλο, γαλοπούλα, κόκκινο κρέας (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί, κατσίκι), μπέικον
-Ψάρια, οστρακοειδή (εκτός από αυτά που απαγορεύονται), αστακός, καβούρια στρείδια
-Αρακάς, φασόλια, σπανάκι, φακές, σπαράγγια, μανιτάρια, κουνουπίδι, σπαράγγια
-Πατάτες τηγανητές, ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως.