Χωρίς ωράριο, αλλά και χωρίς διακιώματα, με συνεχόμενες εφημερίες και καμία πρόσβαση σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα απασχολούνται οι νοσοκομειακοί γιατροί στο ΕΣΥ.
Έχοντας δουλέψει και στην Αγγλία και στην Ελλάδα σαν Νοσοκομειακός Ιατρός, αρχίζω να κατασταλάζω σε ορισμένα πράγματα:
Η δημόσια υγεία στην Ελλάδα, βασίζεται κυρίως στο φιλότιμο ορισμένων (ίσως των περισσότερων) Ιατρών και Νοσηλευτών/τριών.
Όχι ότι οι Άγγλοι Ιατροί και νοσηλευτές/τριες δεν είναι φιλότιμοι… αλλά υπάρχουν πολιτικές που τους προστατεύουν και κατ’ επέκταση προστατεύουν και τους ασθενείς.
Δεν μπήκα ποτέ τελείως ξάγρυπνος σε χειρουργεία στην Αγγλία. Δεν έκανα ποτέ διακομιδή. Έπαιρνα τα ρεπό μου μετά τις εφημερίες. Πληρωνόμουν τις εφημερίες ανάλογα με το φόρτο εργασίας. Το νομικό καθεστώς των εφημερίων τηρούνταν. Και όταν ήμουν σε τριτοβάθμιο νοσοκομείο… υπήρχαν αναπληρωτές ιατροί σε περίπτωση που ένας συνάδερφος αρρώσταινε ή έπαιρνε άδεια.
Η ομάδα εφημερίας ήταν τουλάχιστον 3 άτομα. Υπήρχαν επειγοντολόγοι στα Τμήματα επειγόντων περιστατικών, με καλή διαλογή περιστατικών, οπότε το καθεστώς των εφημερίων (εκτός και να έκανες επειγοντολογία) ήταν αυτό που λέμε εδώ κλειστής εφημερίας.
Υπάρχουν τόσο η ΒΜΑ (British Medical Association) και εταιρίες όπως η MDU (Medical Defence Union) που η δουλειά τους είναι να προστατεύουν τα δικαιώματα των Ιατρών.
Το GMC (General Medical Council) για την προστασία, την προώθηση και την διατήρηση της υγείας και της ασφάλειας των πολιτών, διασφαλίζοντας σωστή ιατρική πρακτική, είναι μια τελείως ξεχωριστή αρχή.
Υπήρχε εκπαιδευτικό πρόγραμμα που το τηρούσαν όλοι ευλαβικά. Δεν υπήρχε μεγάλη διαφορά εμπειρίας μεταξύ ισόβαθμων ιατρών. Δεν υπήρχαν παλαιότεροι ειδικευόμενοι.
Υπήρχε ευγένεια στη συμπεριφορά των ασθενών, όταν όλα γινόταν σωστά και αναμενόμενα. Αλλά όταν δεν γινόταν, γραπτή ενυπόγραφη διαμαρτυρία.
Στην Ελλάδα τίποτα από τα παραπάνω δεν συμβαίνει. Υπάρχουν διατάξεις που δεν τηρούνται… Δεν υπάρχει ένας ανεξάρτητος φορέας για να βρεις το δίκιο σου. Και αρχίσει ένας ηθικός πόλεμος… η ζωή μου… ή η ζωή του ασθενούς. Εγώ επέλεγα την ζωή του ασθενούς. Και έχω μείνει στο Νοσοκομείο και 3 μέρες συνεχόμενες… Έχω κάνει διακομιδές που σταμάτησα να τις μετράω… εκτός ωραρίου, μέχρι και τα Ελληνοτουρκικά Σύνορα. Έχω τρακάρει με το ασθενοφόρο σε διακομιδή. Έχω κάνει μέρα παρά μέρα εφημερία για να μπορέσω να πάρω άδεια. Και έχω κάνει χιλιάδες χιλιόμετρα από την κλινική στα επείγοντα και πίσω για το τίποτα…
Έχω υποστεί εξύβριση από ασθενείς πίσω από την πόρτα των επειγόντων… και τσακωθεί με μια αλλοπαρμένη (μακάρι να ήταν μοναδική περίπτωση) που ήθελε 8:30μμ να της βγάλω τα ράμματα από ένα μικρό τραύμα στο κεφάλι γιατί είχε ραντεβού με την κομμώτρια, ενώ είχα 4πλό τροχαίο στην αίθουσα. Πήρε τoν διοικητή του νοσοκομείου, ο οποίος μου τηλεφώνησε προσωπικά να την εξυπηρετήσω… γιατί είχε ξεχάσει το ραντεβού της στα τακτικά ιατρεία το πρωί….
Έχω υπομείνει προσβολές από παλαιότερους για να μην δημιουργήσω πρόβλημα στην κλινική. Έχω κάνει με το παραπάνω την δουλειά μου, έχω παραβεί την προσωπική μου ασφάλεια για να σώσω ασθενείς… και έχω ακούσει επανειλημμένα το «Γιατρέ, εγώ σε πληρώνω.» και δεν είχα κουράγιο να απαντήσω … «τότε μου χρωστάς εφημερίες 4 μηνών…» Και να βιώνω το καθημερινό άγχος να κάνω τη δουλειά μου χωρίς να έχω τα απαραίτητα ή τα κατάλληλα εργαλεία… Και άλλα τόσα στραβά…
Δεν είναι ότι φοβάμαι την πολύ και δύσκολη δουλειά, ίσα ίσα μου αρέσει… απλά δεν μπορώ να δουλεύω περισσότερο βάζοντας σε κίνδυνο την σωματική μου και ψυχική μου υγεία… και όχι μόνο να μην επιδοκιμάζομαι… αλλά να μη με σέβονται… Δεν είναι δυνατό να υπάρχουν πολιτικές που να μην τηρούνται, να μην εκτιμάται το έργο μου από κανέναν.
Δυστυχώς δεν μπορώ να γράψω τους ασθενείς στα παλιά μου παπούτσια… αλλά πια δεν κακίζω και αυτούς που το έχουν κάνει. Δεν μπορεί να υπάρξει Υγεία όταν οι Γιατροί ασθενούν.
Προτιμώ όμως να πάω να δουλέψω εθελοντικά στους MSF (Γιατρούς Χωρίς Σύνορα) ή τους Γιατρούς τους Κόσμου. Ξέροντας ότι δουλεύω δωρεάν, αλλά με σέβονται και με εκτιμούν.
Πάρα να συνεχίζω να δουλεύω περίπου τσάμπα, χωρίς σεβασμό και χωρίς εκτίμηση για το έργο μου… Και γιατί όχι… να πάω κάπου όπου για καλύτερες συνθήκες δουλειάς και εκπαίδευσης θα με πληρώνουν καλύτερα… Δεν είναι δική μου ηθική απόφαση όταν η κυβέρνηση με αναγκάζει να το κάνω...
Αν όλοι οι φιλότιμοι γιατροί το κάναμε αυτό… ίσως τότε και η πολιτική και οι ασθενείς να άρχιζαν να σέβονται αυτούς που έγιναν Ιατροί για να θεραπεύουν, τουλάχιστον όσο σέβονται αυτούς που τους πληρώνουν αδρά ιδιωτικά… Γιατί όπως για όλα… μόνο αν σου φύγει κάτι σου λείπει και το εκτιμάς… Αυτό λέγεται tough love… και ίσως δουλέψει εκεί που το φιλότιμο δεν κατάφερε κάτι..
Καταθέτω την σκέψη μου όπως έχω καταθέσει την ψυχή μου στην Ιατρική, που όμως στην Ελλάδα δεν εκτιμήθηκε όπως έπρεπε… οπότε τώρα μπορώ ίσως να φύγω με ήσυχη τη συνείδηση μου.
Αθανάσιος Μπούκαλης Νευροχειρουργός
Ιδρυτής του International Medical Rights