Η Ελλάδα εμφανίζεται αδύναμη για έκτη συνεχόμενη χρονιά να σταματήσει τη διαρροή γιατρών προς το εξωτερικό με την πλειονότητά τους να επιλέγουν την Ευρώπη για εργασία με το 2016 να είναι ένα ακόμα έτος με σταθερή υψηλή μετανάστευση.
Το μόνο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ότι εφέτος διαφαίνεται μια μικρή κάμψη στη διαρροή γιατρών κυρίως προς το Ηνωμένο Βασίλειο, φαινόμενο που πιθανώς συνδέεται και με το Brexit. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις αρχές του έτους έως και την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών είχε εκδώσει 487 πιστοποιητικά σε ιατρούς-μέλη του για το Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή περίπου 300 λιγότερα από αυτά που είχαν εκδοθεί για την ίδια χώρα το 2015.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, από την 1η Ιανουαρίου 2016 έως τις 24 Οκτωβρίου 2016 είχαν εκδοθεί από τον Σύλλογο για γιατρούς-μέλη του 1.018 πιστοποιητικά για το εξωτερικό. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015, ο ΙΣΑ εξέδωσε 1.521 πιστοποιητικά για το εξωτερικό, το 2014 1.380 πιστοποιητικά και το 2013 1.488 πιστοποιητικά. Η χρονιά με τη μεγαλύτερη «διαρροή» γιατρών της Αθήνας προς το εξωτερικό παραμένει το 2012, οπότε ο ΙΣΑ εξέδωσε 1.808 πιστοποιητικά.
Συνολικά από το 2010 έως και την Δευτέρα 24/10, ο ΙΣΑ έχει εκδώσει σε γιατρούς-μέλη του συνολικά 9.330 πιστοποιητικά για το εξωτερικό, ενώ εκτιμάται ότι συνολικά κατά τη διάρκεια της κρίσης τουλάχιστον 18.000 Έλληνες γιατροί έχουν αναζητήσει καλύτερη εργασία σε χώρες του εξωτερικού.
Η πλειονότητα των πιστοποιητικών που εκδόθηκαν και εφέτος από τον ΙΣΑ (719) αφορούσε σε γιατρούς που είχαν ήδη λάβει την ειδικότητά τους στην Ελλάδα αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν δουλειά στο σύστημα υγείας. Οι πρώτες χώρες στις προτιμήσεις των γιατρών που ζήτησαν πιστοποιητικό για το εξωτερικό παραμένουν και το 2016 το Ηνωμένο Βασίλειο (487), η Γερμανία (102), η Κύπρος (77) και η Γαλλία (75) και ακολουθούν η Ελβετία και η Σουηδία (58 και 44 αντίστοιχα). Σταθερά τα τελευταία χρόνια η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι τόπος εργασίας για Έλληνες γιατρούς. Από τις αρχές του 2016 έως και την περασμένη Δευτέρα, ο ΙΣΑ είχε εκδώσει 44 πιστοποιητικά σε μέλη του που ήθελαν να εργαστούν σε αυτές τις χώρες.
Χαμηλό σε σχέση με προηγούμενα έτη είναι το ενδιαφέρον των Ελλήνων γιατρών για εργασία στο Ηνωμένο Βασίλειο: 487 πιστοποιητικά εξέδωσε ο ΙΣΑ έως τις 24 Οκτωβρίου 2016, έναντι 794 όλο το 2015, 752 το 2014 και 863 το 2013. Πάντως, η ζήτηση από εκεί για γιατρούς ειδικοτήτων συνεχίζεται. Σε ελληνικές ιστοσελίδες αναρτώνται συνεχώς αγγελίες για νέες «άμεσες» θέσεις εργασίας για το βρετανικό ΕΣΥ για πολλές ιατρικές ειδικότητες — καρδιολόγους, ορθοπεδικούς, εντατικολόγους, γυναικολόγους, πνευμονολόγους, οφθαλμιάτρους, δερματολόγους κ.ά. — με αμοιβές που ξεκινούν από 28.000 αγγλικές λίρες για τον πρώτο χρόνο (χαμηλή αμοιβή για τα δεδομένα της Αγγλίας) και ανεβαίνουν ανάλογα με την προϋπηρεσία και τον βαθμό.
Αντίθετα, πιο δελεαστικές είναι οι αποδοχές που προσφέρονται — σύμφωνα πάντα με τις σχετικές αγγελίες — σε γιατρούς που θα αποφασίσουν να εργαστούν σε νοσοκομεία της Γαλλίας, του Βελγίου, της Σουηδίας αλλά και της Ελβετίας και οι οποίες ξεκινούν από 6.000 ευρώ τον μήνα.
Ακόμα πιο υψηλούς μισθούς υπόσχονται εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Σαουδική Αραβία. «Υψηλές αφορολόγητες αποδοχές που ξεκινούν από τα 11.000 ευρώ, 40 ημέρες άδεια τον χρόνο, δωρεάν διαμονή σε πολυτελές συγκρότημα», διαφημίζει μεταξύ άλλων νοσοκομειακός όμιλος στη Σαουδική Αραβία που τον Ιανουάριο επιστρέφει στην Αθήνα για συνεντεύξεις με ενδιαφερόμενους γιατρούς.
Την ίδια στιγμή που Έλληνες γιατροί αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό, το ΕΣΥ «γονατίζει» από την έλλειψη ιατρικού προσωπικού. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος, οι ανάγκες σε ειδικευμένους γιατρούς στα νοσοκομεία ΕΣΥ ξεπερνούν τις 6.000. Τα τελευταία χρόνια η συντριπτική πλειονότητα των προσλήψεων που έγιναν αφορούσαν σε γιατρούς με συμβάσεις ορισμένου χρόνου εργασίας, μία όχι και τόσο δελεαστική επαγγελματική εξέλιξη. Σύμφωνα με τον υπουργείο Υγείας, σήμερα υπηρετούν στο ΕΣΥ 1.464 επικουρικοί γιατροί.
«Ο ιατρικός κόσμος έχει πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια από την οικονομική κρίση. Ο πληθωρισμός κυρίως των νέων γιατρών και η εξαιρετικά μικρή απορροφητικότητα τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, δημιουργεί ασφυκτικά προβλήματα στην επαγγελματική τους αποκατάσταση και εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς», σχολιάζει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΙΣΑ Γιώργος Πατούλης και προσθέτει: «Αυτά σε συνδυασμό με τα λάθη και την αδυναμία της κεντρικής εξουσίας να χαράξει μια βιώσιμη και αποτελεσματική πολιτική υγείας, οδήγησε σε ένα πρωτόγνωρο μεταναστευτικό κύμα.
Μάλιστα σήμερα αντιμετωπίζουμε μια παράλογη στρέβλωση. Ενώ υπάρχει υπερπληθώρα νέων γιατρών που μαστίζονται από την ανεργία, το σύστημα υγείας γερνάει και καταρρέει από την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού».