Σε περίπτωση λήψης δηλητηρίου από το στόμα, οι προσπάθειες που γίνονται, αποσκοπούν στην περεμπόδιση της απορροφήσεως του δηλητηρίου από το πεπτικό σύστημα και εν συνεχεία στην απομάκρυνσή του.
Εφ΄ όσον το θύμα διατηρεί τις αισθήσεις του και είναι σε θέση να καταπιεί, του χορηγείται άμεσα νερό, το πιο πρόχειρο μέσο που διατίθεται για την αραίωση του δηλητηρίου στο στομάχι και την καθυστέρηση της απορρόφησής του. Συγκεκριμένα, χορηγούνται αμέσως δύο γεμάτα ποτήρια νερό. Εάν μάλιστα προστεθεί σε κάθε ποτήρι και μια κουταλιά της σούπας αλεύρι ή πολτοποιημένη πατάτα, τα αποτελέσματα είναι ακόνη καλύτερα, αφού κάποια ποσότητα του δηλητηρίου θα προσροφηθεί στους κόκκους του αλεύρου ή της πατάτας.
Αρκετά συχνά μπορεί να ληφθεί πληροφορία σχετικά με το δηλητήριο, είτε από τον ίδιο τον παθόντα είτε αναγράφεται στην συσκευασία. Τότε, εάν πρόκειται για δηλητήριο όξινου χαρακτήρα (PH κάτω του 7), προστίθεται μια κουταλιά της σούπας σόδα σε κάθε ποτήρι νερού. Έτσι προκύπτει αλκαλικό διάλυμα, προκειμένου να εξουδετερωθεί το οξύ. Εάν αντιθέτως το δηλητήριο είναι αλκαλικού χαρακτήρα (PH άνω του 7), χορηγείται επιπροσθέτως ένα ποτήρι χυμού λεμονιού ή πορτοκαλιού, ώστε να επέλθει εξουδετέρωση μέσω των οργανικών οξέων του χυμού.Αντί νερού, μπορεί να χορηγηθούν δύο ποτήρια γάλακτος ή δύο ποτήρια κτυπημένου λευκώματος αυγών, με καλύτερα αποτελέσματα.
Προσοχή! Η συνολική ποσότητα υγρών που χορηγούνται δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τα 3-4 ποτήρια. Εάν αυτό συμβεί, διατείνεται ο στόμαχος και ακολουθεί μεταφορά του περιεχομένου στο δωδεκαδάκτυλο και στο υπόλοιπο λεπτό έντερο. Έτσι, αφ΄ ενός ασκείται βλαπτική επίδραση και στα όργανα αυτά, αφ΄ ετέρου το δηλητήριο διασπείρεται σε μεγαλύτερη επιφάνεια, με αποτέλεσμα την ταχύτερη και μαζικότερη απορρόφησή του.
Όταν ο παθών αντιμετωπισθεί κατά τα ανωτέρω, πρέπει να παραμένει κλινήρης ή καθιστός, ήρεμος και ζεστός, εν αναμονή της μεταφοράς του σε θεραπευτήριο για περαιτέρω αντιμετώπιση.
Η προσπάθεια προκλήσεως εμέτου, απαγορεύεται στις εξής περιπτώσεις:
• Όταν το δηλητήριο που ελήφθη έχει χαρακτήρα ισχυρού διαβρωτικού οξέος ή αλκάλεος, οπότε η πρόκληση εμέτου πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο διατρήσεως του στομάχου.
• Όταν έχει γίνει λήψη πτητικού υγρού (π.χ. νέφτη, βενζίνης, κ.λ.π.), οπότε κατά τον έμετο υπάρχει κίνδυνος εισροφήσεως.
• Όταν ο πάσχων παρουσιάζει σπασμούς, οπότε η προσπάθεια εμέτου, μπορεί να επιτείνει τους σπασμούς.
• Όταν το θύμα δεν διατηρεί τις αισθήσεις του, οπότε παρουσιάζεται κίνδυνος εισροφήσεως.
Σε σοβαρές περιπτώσεις όπου ο πάσχων παρουσιάζει απώλεια των αισθήσεών του, διατηρεί όμως την αναπνοή του, τότε:
• Λαμβάνεται μέριμνα ώστε να παραμένει κατακεκλιμένος επί του δεξιού του πλευρού.
• Χαλαρώνεται η ζώνη του καθώς και τα τυχόν στενά και πιεστικά ενδύματα.
• Εν αναμονή της μεταφοράς του σε θεραπευτήριο για περαιτέρω αντιμετώπιση
(από το βιβλίο του γεν. χειρουργού κ. Κων/νου Στρατή «Ιατρική Μέριμνα»)