Οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν καλά ότι η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, αλλά η πλειονότητα εξακολουθεί να δίνει μεγαλύτερη σημασία στις αισθητικές συνέπειές της παρά στους ιατρικούς κινδύνους της.
Αυτή η διαστρεβλωμένη εικόνα μπορεί να αλλάξει, καθώς ο ένας υγειονομικός οργανισμός μετά τον άλλο την κατατάσσουν στις ασθένειες αντί να τη θεωρούν απλώς παράγοντα κινδύνου για νόσηση. Την αρχή έκανε προ ετών ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ τώρα ήρθε η σειρά της αναγνωρισμένου κύρους Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας (ΑΜΑ).
Τον περασμένο μήνα η ΑΜΑ άλλαξε την ταξινόμηση της παχυσαρκίας και ανακοίνωσε ότι είναι μία πραγματική ασθένεια, η οποία πρέπει να τύχει πολύ περισσότερης προσοχής από γιατρούς, ασθενείς και ασφαλιστικά ταμεία.
Το κόστος
Όπως επισημαίνει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς», η νέα ταξινόμηση δεν έχει μόνο θεωρητική αξία. Αντιθέτως, μπορεί να οδηγήσει σε πιο επιθετική αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής, να επιταχύνει την ανάπτυξη νέων θεραπειών και να οδηγήσει σε καλύτερη ασφαλιστική κάλυψη των πασχόντων.
Ει μη τι άλλο, το κόστος της μη θεραπείας της παχυσαρκίας βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη… στρατόσφαιρα: τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται εξαιτίας της κόστισαν πέρυσι μόνον στις ΗΠΑ περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια δολάρια και 300.000 πρόωρα χαμένες ζωές.
Εάν δεν ανακοπεί σύντομα η εξάπλωσή της και εάν δεν αντιστραφούν οι σημερινές τάσεις, οι μισοί ενήλικοι στη Δύση θα είναι παχύσαρκοι έως το 2040. Η ΑΜΑ λέει ότι είναι ευθύνη της Ιατρικής να βρει τα εργαλεία και τις γνώσεις που απαιτούνται για να αναχαιτιστεί ο κίνδυνος.
Η καρδιά υποφέρει
Στις 19 Ιουνίου, ο διάσημος ηθοποιός Τζέιμς Γκαντολφίνι, πρωταγωνιστής της σειράς «The Sopranos», πέθανε στα 51 του χρόνια, προφανώς από καρδιακή προσβολή, ενώ έκανε διακοπές στην Ιταλία. Ακόμη και αν η γενετική έπαιξε ρόλο στον αιφνίδιο θάνατό του, το βάρος του συνέβαλε σημαντικά σε αυτόν.
Ο κατάλογος των προβλημάτων υγείας που μπορεί να προκαλέσει η παχυσαρκία είναι ατελείωτος. Δεν είναι μόνο ότι δεκαπλασιάζει τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, επειδή αυξάνει τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων και της «κακής» (LDL) χοληστερόλης, οπότε μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα και εγκεφαλικό, αλλά τα πολλά περιττά κιλά κουράζουν την καρδιά και μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Επιπλέον, το περιττό σωματικό λίπος αυξάνει τον όγκο του αίματος που πρέπει να ωθεί η καρδιά για να τροφοδοτεί όλους τους ιστούς με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά. Αυτό έχει ως επακόλουθο να αυξάνονται οι πιέσεις στα αρτηριακά τοιχώματα και να εκδηλώνεται τελικά υπέρταση, η οποία με τη σειρά της συμβάλλει στην καρδιοπάθεια, στα εγκεφαλικά και στη νεφρική ανεπάρκεια.
Και μετά, είναι ο τύπου 2 διαβήτης. Η παχυσαρκία καθαυτή διαταράσσει την ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιεί την ορμόνη ινσουλίνη για να διατηρεί φυσιολογικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για τον τύπου 2 διαβήτη. Ο διαβήτης αυτός κάποτε θεωρούνταν πρόβλημα των ενηλίκων, αλλά πλέον ανιχνεύεται σε ολοένα περισσότερα παιδιά.
Οι αρθρώσεις επίσης αρρωσταίνουν από την παχυσαρκία, καθώς όσο περισσότερα κιλά σηκώνουν εκείνες των γονάτων, των ισχίων και της μέσης, τόσο φθείρονται και οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στην επώδυνη οστεοαρθρίτιδα.
Στην αναπνοή
Προβλήματα δημιουργεί η παχυσαρκία και στην αναπνοή. Δεν είναι μόνο ότι προκαλεί δύσπνοια κατά τη σωματική καταπόνηση, αλλά αποτελεί κύρια αιτία αποφρακτικής υπνικής άπνοιας – της διαταραχής του ύπνου που διακόπτει παροδικά την αναπνοή (και έτσι την παροχή οξυγόνου) πολλές φορές όταν κάποιος κοιμάται. Η άπνοια με τη σειρά της είναι παράγοντας κινδύνου για καρδιοπάθεια, υπέρταση και διαβήτη.
Μία άλλη πολύ σοβαρή συνέπεια των περιττών κιλών είναι ο αυξημένος κίνδυνος καρκίνου. Σύμφωνα με το Εθνικό Ιδρυμα Καρκίνου (NCI) των ΗΠΑ, στην παχυσαρκία αποδίδεται το 4% των καρκίνων στους άνδρες και το 7% εκείνων στις γυναίκες, καθώς το περιττό βάρος αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, του ενδομητρίου, του οισοφάγου, του παχέος εντέρου κ.ά.
Αλλα πιθανά προβλήματα εξαιτίας της είναι το μεταβολικό σύνδρομο από το οποίο πάσχει ο ένας στους τρεις παχύσαρκους (είναι το να έχει ένας άνθρωπος ταυτοχρόνως πολλά προβλήματα που υπονομεύουν την υγεία της καρδιάς του), η υπογονιμότητα στις γυναίκες, προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη, «πέτρες» στη χολή και ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα).
Χώρια οι ψυχικές συνέπειες, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι επαγγελματικές διακρίσεις.