Ερευνητές σε νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό ScienceAdvances επισημαίνουν ότι τα κοινά αντιβιοτικά μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, καταστρέφοντας μία βασική στιβάδα του.
Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου αυξάνεται συνεχώς, μετρώντας εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.
Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD – Inflammatory Bowel Disease) είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει διαταραχές που προκαλούν χρόνια φλεγμονή του γαστρεντερικού συστήματος. Οι δύο πιο κοινές μορφές της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου είναι η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Προς το παρόν θεραπεία δεν υπάρχει και οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη σίγουροι για το ποια είναι η ακριβής αιτία της πάθησης.
Τώρα ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Bar-Ilan στο Ισραήλ βοηθούν να πέσει φως στο θέμα αυτό, επισημαίνοντας πως τα αντιβιοτικά μπορεί να βλάψουν την προστατευτική βλέννα του εντέρου, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο ενός ατόμου για φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.
Σύμφωνα με τον κύριο ερευνητή στην Ιατρική Σχολή Azreili του Πανεπιστημίου Bar-Ilan στο Ισραήλ και κύριο συγγραφέα της μελέτης, η ομάδα αποφάσισε να εξετάσει ειδικά τη χρήση αντιβιοτικών και τις πιθανές επιπτώσεις της στον κίνδυνο εμφάνισης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, επειδή πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες διαπίστωσαν πως υπάρχει ισχυρός συσχετισμός μεταξύ της χρήσης αντιβιοτικών και του κινδύνου εμφάνισης της νόσου, με δοσοεξαρτώμενο τρόπο.
«Σε αντίθεση με πολλούς άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες, ο παράγοντας αυτός μπορεί να εξεταστεί στο εργαστήριο με καλά ελεγχόμενο τρόπο», ανέφερε ο ερευνητής στο Medical News Today.
Τα αντιβιοτικά βλάπτουν τον προστατευτικό βλεννογόνο του εντέρου μέσω των εντερικών κυττάρων
Από την έρευνά που έκαναν σε ποντίκια, ο Bel και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι αντιβιοτικά όπως η αμπικιλλίνη, η μετρονιδαζόλη, η νεομυκίνη και η βανκομυκίνη έβλαπταν το προστατευτικό στρώμα βλέννας στο πεπτικό σύστημα, επιτρέποντας στα βακτήρια να διεισδύσουν και αυξάνοντας δυνητικά τον κίνδυνο φλεγμονής του εντέρου.
«Πιστεύαμε πάντα ότι τα αντιβιοτικά βλάπτουν μόνο τα βακτήρια και όχι εμάς, αλλά η νέα μας έρευνα διαπίστωσε ότι τα αντιβιοτικά επηρεάζουν άμεσα τα κύτταρα στο έντερό μας», ανέφερε ο ειδικός. «Αυτή η επίδραση εμποδίζει τα κύτταρά μας να εκκρίνουν προστατευτική βλέννα, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη διείσδυση βακτηρίων στους ιστούς μας. Με την πάροδο του χρόνου, η παραμονή βακτηρίων σε σημεία όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονται θα προκαλέσει στο σώμα την ενεργοποίηση φλεγμονώδους αντίδρασης, η οποία είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου».
Επιπλέον, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο αρνητικός αντίκτυπος των αντιβιοτικών στον εντερικό φραγμό δεν οφείλεται σε αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, αλλά σε αλλαγές που συμβαίνουν στα κύτταρα του εντερικού τοιχώματος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή βλέννας.
«Μας εξέπληξε πολύ το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τα θηλαστικά», πρόσθεσε ο ειδικός. «Αυτό δεν αποτελεί κοινή γνώση. Πράγματι, η εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών στην ιατρική και τη γεωργία βασίζεται σε αυτή την υπόθεση, η οποία, όπως ανακαλύψαμε, είναι λάθος», συμπλήρωσε.
«Τα αντιβιοτικά πρέπει οπωσδήποτε να χρησιμοποιούνται όταν χρειάζεται, αλλά στις μέρες μας συνταγογραφούνται υπερβολικά», τόνισε. «Ίσως, με τη νέα αυτή γνώση, η χρήση αντιβιοτικών να περιοριστεί στις περιπτώσεις όπου είναι αποδεδειγμένα χρήσιμη. Το βασικότερο συμπέρασμα είναι ότι τα αντιβιοτικά μπορούν να μας επηρεάσουν άμεσα, ανεξάρτητα από την επίδρασή τους στα βακτήριά μας. Το επόμενο βήμα θα είναι να ελέγξουμε εάν συνδέονται και άλλοι, προδιαθεσικοί παράγοντες στη σχέση αντιβιοτικών – φλεγμονώδους νόσου του εντέρου», πρόσθεσε.