Η στέβια αποτελεί μια πολύ καλή εναλλακτική λύση για όσους δεν θέλουν να χρησιμοποιούν ζάχαρη ή άλλα χημικά γλυκαντικά.
Τι είναι η στέβια;
Η βιομηχανία τροφίμων χρησιμοποιεί τα φύλλα του φυτού στέβια για να παρασκευάσει υποκατάστατα ζάχαρης μηδενικών θερμίδων και μηδενικών υδατανθράκων.
Αλλά η χρήση της γλυκιάς στέβιας δεν είναι κάτι καινούργιο. Στη Νότια Αμερική χρησιμοποιούσαν αυτά τα φύλλα βοτάνου που μοιάζουν με θάμνους για αιώνες. Ωστόσο, έλαβε την έγκριση του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ως πρόσθετο, μόλις το 2008.
Η γλυκύτητα της στέβιας προέρχεται από την γλυκοσίδη στεβιόλης που βρίσκεται στα φύλλα. Και είναι έως και 400 φορές πιο γλυκιά από το κύριο συστατικό της ραφιναρισμένης ζάχαρης, τη σακχαρόζη. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστείτε πολύ λιγότερη στέβια από ζάχαρη στα ροφήματα ή τις συνταγές.
Είναι ασφαλής;
Ο FDA έχει εγκρίνει τη στέβια ως ασφαλή, αλλά ως 95% καθαρό εκχύλισμα.
Πόση στέβια είναι ασφαλής για χρήση;
Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν τη φράση «αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη» με βάση μαθηματικούς τύπους, για να καθορίζουν πόσες βρώσιμες ουσίες είναι ασφαλείς να καταναλώνονται καθημερινά σε μια ζωή.
Ο FDA υποδεικνύει ότι θα πρέπει να καταναλώνετε περίπου 27 πακέτα στέβια κάθε μέρα για να φτάσετε την αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη! Και αν υπολογίσετε ότι η ένταση γλυκύτητας της στέβιας μπορεί να είναι έως και 400 φορές μεγαλύτερη από τη ζάχαρη, μιλάμε για τεράστια ποσότητα στέβιας
Ωστόσο, είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε τη στέβια με μέτρο, όπως συμβαίνει με τα πάντα ακόμα κι αν είναι γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή.
Πιθανά οφέλη
Οι ερευνητές έχουν εξετάσει αυτό το γλυκαντικό για περισσότερα από 100 χρόνια και έχουν καταλήξει ότι η χρήση εκχυλισμάτων φύλλων στέβιας είναι γενικά ασφαλής. Ορισμένες έρευνες έχουν επίσης βρει ότι μπορεί να έχει κάποια οφέλη για την υγεία.
Μια μελέτη του 2017 αναφέρει ότι η στέβια είναι ασφαλής για άτομα που έχουν διαβήτη, παχυσαρκία ή υψηλή αρτηριακή πίεση. Άλλες μελέτες έχουν επισημάνει τη δυνατότητα της στέβιας ως αντιοξειδωτικού και για την καταπολέμηση της φλεγμονής.
Βέβαια, ο FDA δεν έχει εγκρίνει το γλυκαντικό αυτό ως “θεραπεία” για οποιαδήποτε συνθήκη υγείας.
Ολόκληρα φύλλα, ρίζες, μίσχοι και άλλα μέρη της στέβιας (ακατέργαστη) δεν είναι εγκεκριμένα από τον FDA. Το ίδιο ισχύει για τα ακατέργαστα εκχυλίσματα (κάτω από 95% καθαρότητα) και τα συμπληρώματα στέβιας.
Πιθανά μειονεκτήματα
Μπορεί να υπάρχουν κάποια μειονεκτήματα. Σε μια ανασκόπηση μελετών του 2022 για τη στέβια και την υγεία του εντέρου, οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι έρευνες είχαν μικτά αποτελέσματα σχετικά με το εάν η στέβια υποστηρίζει ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου ή προκαλεί ανισορροπία.
Μια μελέτη του 2024 διαπίστωσε ότι είναι απίθανο η στέβια να βλάπτει την υγεία του εντέρου, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης των 12 εβδομάδων. Αλλά αυτό δεν αποκλείει κοινές παρενέργειες όπως ναυτία ή φούσκωμα.
Υπάρχει επίσης κάποια ανησυχία ότι μπορεί να προκαλέσει ορμονική διαταραχή, μετά από μία μελέτη του 2016. Οι επιστήμονες συνεχίζουν να εξετάζουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Όταν μαγειρεύετε με αυτό το γλυκαντικό, καλό θα είναι να αναζητάτε συνταγές που προσφέρουν μετρήσεις για τη στέβια. Δεν είναι εύκολη η ισοδυναμία της με τη ζάχαρη, καθώς μπορεί να επηρεάσει την υφή μια βέβαια τη γεύση.
Η γενική αναλογία είναι περίπου 0,5 γρ. στέβια προς 5 γρ. ζάχαρης. Επίσης, 1 φλιτζάνι ζάχαρης (200 γρ.) είναι περίπου 13 κουταλιές σούπας στέβια (20γρ.).
Να θυμάστε ότι η στέβια δεν υποκαθιστά 1:1 τη ζάχαρη. Είναι πολύ πιο γλυκιά και στη συγκεκριμένη περίπτωση ακόμα και το λίγο είναι πολύ γλυκό.