Η ανεπάρκεια πρωτεΐνης μπορεί να επηρεάσει σχεδόν όλες τις πτυχές της λειτουργίας του σώματος και να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα υγείας.
Η ποσότητα πρωτεΐνης που πρέπει να καταναλώνετε την ημέρα μπορεί να εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία σας, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας και οι στόχοι φυσικής κατάστασης.
Η πιο σοβαρή μορφή ανεπάρκειας πρωτεΐνης είναι γνωστή ως κβασιόρκορ (Kwashiorkor). Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται σε παιδιά σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου ο υποσιτισμός και οι ανισορροπημένες διατροφές είναι συχνότερες.
Τα συμπτώματα ανεπάρκειας πρωτεΐνης μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται ακόμη και όταν η ανεπάρκεια πρωτεΐνης είναι οριακή.
1. Οίδημα
Το οίδημα είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από πρησμένο δέρμα. Μπορεί να οφείλεται σε χαμηλές ποσότητες ανθρώπινου ορού λευκωματίνης, η οποία είναι η πιο άφθονη πρωτεΐνη στο πλάσμα του αίματος.
2. Συσσώρευση λίπους στο συκώτι
Ένα άλλο σύμπτωμα είναι το λιπώδες ήπαρ ή η συσσώρευση λίπους στα ηπατικά κύτταρα.
Η ανεπάρκεια πρωτεΐνης έχει συσχετιστεί με λιπώδη ηπατική νόσο στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, ηπατικές ουλές και πιθανώς ηπατική ανεπάρκεια.
Πιθανότατα οφείλεται σε αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο εξασθενεί τη σύνθεση πρωτεϊνών που μεταφέρουν λίπος, γνωστές ως λιποπρωτεΐνες.
3. Απώλεια μυϊκής μάζας
Οι μύες σας είναι η μεγαλύτερη δεξαμενή πρωτεΐνης του σώματός σας.
Όταν η διατροφική πρωτεΐνη είναι σε έλλειψη, το σώμα τείνει να λαμβάνει πρωτεΐνη από τους σκελετικούς μύες για να διατηρήσει πιο σημαντικούς ιστούς και λειτουργίες του σώματος. Ως αποτέλεσμα, η έλλειψη πρωτεΐνης θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλεια μυών με την πάροδο του χρόνου.
Ακόμη και η μέτρια ανεπάρκεια πρωτεΐνης μπορεί να προκαλέσει απώλεια μυών, ειδικά σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω θα πρέπει να καταναλώνουν τουλάχιστον 0,36 γραμμάρια πρωτεϊνης καθημερινά.
4. Προβλήματα δέρματος, μαλλιών και νυχιών
Η ανεπάρκεια πρωτεΐνης μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στο δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια, τα οποία αποτελούνται σε μεγάλο βαθμό από πρωτεΐνη.
Για παράδειγμα, η ανεπάρκεια πρωτεΐνης μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και τη δομή της τρίχας. Επίσης, σε περιπτώσεις σοβαρής ανεπάρκειας μπορεί να εμφανιστεί ερυθρότητα ή κηλίδες στο δέρμα των παιδιών.
5. Αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων
Η έλλειψη πρωτεΐνης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το ανοσοποιητικό σας σύστημα.
Για παράδειγμα, η κατανάλωση αρκετής πρωτεΐνης είναι σημαντική για τη δημιουργία αντισωμάτων.
Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που κατανάλωναν περισσότερες πρωτεΐνες στη διατροφή τους παρουσίασαν λιγότερες λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος από όσους ακολουθούσαν δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνη.
6. Μεγαλύτερος κίνδυνος καταγμάτων των οστών
Η μη κατανάλωση αρκετής πρωτεΐνης μπορεί να αποδυναμώσει τα οστά σας και να αυξήσει τον κίνδυνο καταγμάτων.
Μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που έτρωγαν υψηλότερες ποσότητες πρωτεΐνης είχαν έως και 6% υψηλότερη οστική πυκνότητα στους γοφούς και τη σπονδυλική στήλη σε σχέση με εκείνους που έτρωγαν λιγότερη πρωτεΐνη.
7. Καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά
Η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης μπορεί να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την ανάπτυξη στα παιδιά, ένα από τα πιο κοινά σημάδια παιδικού υποσιτισμού.
Τα παιδιά που δεν καταναλώνουν τακτικά αρκετή πρωτεΐνη μπορεί να έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη.
8. Μεγαλύτερο αίσθημα πείνας και πρόσληψη θερμίδων
Η πρωτεΐνη παίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση της όρεξης και στη συνολική πρόσληψη θερμίδων.
Εάν δεν καταναλώνετε αρκετή πρωτεΐνη, το σώμα σας προσπαθεί να επαναφέρει την κατάσταση της πρωτεΐνης σας αυξάνοντας την όρεξή σας.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και λίπος για να αντισταθμιστεί η έλλειψη πρωτεΐνης.
Ωστόσο, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και λίπη δεν είναι τόσο χορταστικά τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει στην κατανάλωση πάρα πολλών θερμίδων, προκαλώντας ακούσια αύξηση βάρους και παχυσαρκία.