Στην εποχή μας, παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον ρόλο των εναλλακτικών ή συμπληρωματικών θεραπειών στον τομέα του άσθματος. Αυτό οφείλεται στην ανησυχία για τις ανεπιθύμητες ενέργειες των συμβατικών φαρμάκων και την πεποίθηση ότι οι «φυσικές ουσίες» είναι καλύτερες για το άσθμα σε σχέση με τα φάρμακα. Αν και όλες οι καθιερωμένες διαθέσιμες θεραπείες για το άσθμα έχουν υποβληθεί σε επιτυχείς εργαστηριακές δοκιμές, σχεδόν ποτέ άλλοτε δεν ήταν οι εναλλακτικές θεραπείες τόσο δημοφιλείς όσο σήμερα.
Κάποιες απ’ αυτές είναι:
Ομοιοπαθητική
Η ομοιοπαθητική (ιδρυτής της οποίας υπήρξε ο Samuel Hahnemann 1755-1843) βασίζεται στην παραδοχή ότι η διάλυση μιας ουσίας, που μπορεί να προκαλέσει νόσο σε έναν υγιή άνθρωπο σε αδιάλυτη μορφή, μπορεί να θεραπεύσει τον πάσχοντα. Η διάλυση είναι εξ ορισμού εξαιρετικά μεγάλη (συνήθως πάνω από 1 εκατομμύριο φορές). Ο ομοιοπαθητικός πιστεύει ότι η διάλυση υποκαθιστά την υλική αντοχή με μια μη υλική δύναμη η οποία έχει θετική επίδραση στην ασθένεια. Έξι μελέτες με 556 ασθενείς συνολικά, σχεδιασμένες με επιστημονικό τρόπο, ανέλυσαν την επίδραση της ομοιοπαθητικής στο εμμένον άσθμα. Σε όλες τις περιπτώσεις η ομοιοπαθητική χρησιμοποιήθηκε ως επιπλέον θεραπεία στην ορθόδοξη ιατρική. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των μελετών δεν βρήκαν κάποια θετική επίδραση της ομοιοπαθητικής στο άσθμα.
Χειροπρακτική
Ως χειροπρακτική ορίζεται η θεραπεία με τη χρήση των χεριών στο θώρακα, ή τη σπονδυλική στήλη με στόχο τη βελτίωση του αερισμού, τη μείωση του μυϊκού σπασμού και την κινητοποίηση των βρογχικών εκκρίσεων. Σε επτά μελέτες με 290 ασθενείς δεν εμφανίσθηκε διαφορά στη θεραπεία του άσθματος με τη χρήση χειροπρακτικής.
Βελονισμός
Ο βελονισμός έχει τις ρίζες του στην παραδοσιακή Κινέζικη ιατρική. Η θεωρία του βελονισμού βασίζεται στην παραδοχή ότι το σώμα απαρτίζεται από ένα δίκτυο μεσημβρινών μέσω των οποίων η ενέργεια της ζωής, το qi, ρέει αρμονικά. Κατά την ασθένεια η αρμονική ροή αποφράσσεται ή στρεβλώνεται. Ερεθίζοντας αυτούς τους μεσημβρινούς σε διάφορους τόπους βελονισμού, μπορεί κάποιος να επαναφέρει την ισορροπία και επομένως να ελευθερώσει τον ασθενή από την ασθένειά του. Βρέθηκαν έντεκα μελέτες που περιλάμβαναν 324 ασθενείς, οι οποίες με επιστημονικό τρόπο συνέκριναν το αποτέλεσμα της χρήσης βελονισμού με τη δυτική ιατρική όσον αφορά το άσθμα. Σε αυτές τις μελέτες δεν φάνηκε ουσιαστική κλινική βελτίωση του χρόνιου άσθματος χρησιμοποιώντας τον βελονισμό.
Ιονισμός του αέρα
Αυτή η θεραπευτική μέθοδος βασίζεται σε μία κατ’ αρχάς σωστή επιστημονική παρατήρηση, ότι το πλήθος των ιόντων στον εισπνεόμενο αέρα επηρεάζει την αναπνευστική λειτουργία. Σε αυτή τη βάση έγιναν προσπάθειες για την κατασκευή συσκευών ‘ιονισμού’ οι οποίες θα ‘από-ιόνιζαν’ τον αέρα και επομένως θα μείωναν το αλλεργικό φορτίο του το οποίο και είναι υπεύθυνο για την ανάπτυξη αλλεργιών και άσθματος. Βρέθηκαν έξι μελέτες που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα, με συνολικά 106 ασθενείς. Καμία μελέτη δεν έδειξε κάποιο θετικό αποτέλεσμα, με την έννοια της αλλαγής της ανάγκης για χρήση των ήδη χρησιμοποιούμενων φαρμάκων για το άσθμα.
Σπηλαιοθεραπεία
Αυτή η μορφή θεραπείας έχει τις καταβολές της στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη όπου, για πολλά χρόνια, ασθενείς με άσθμα αντιμετωπίζονταν με καθημερινή παραμονή σε σπήλαια. Η ιδέα ήταν ότι ο αέρας ενός σπηλαίου, με αυξημένη υγρασία και αυξημένη περιεκτικότητα σε μέταλλα, έχει ευεργετική επίδραση σε πολλές ασθένειες και στο άσθμα. Μόνο μια μελέτη περιέχει σαφή επιστημονικά κριτήρια για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Σύμφωνα με αυτή δεν φάνηκε καμία αξιόλογη αλλαγή στα συμπτώματα του άσθματος από την σπηλαιοθεραπεία.
Η τεχνική Alexander
Η τεχνική Alexander είναι μια μέθοδος που αναπτύχθηκε από τον ηθοποιό Fredril Mattias Alexander (1869-1955). Βασίζεται στην ιδέα της ανάπτυξης της γνώσης που έχει κάποιος για το σώμα του και τις κινήσεις του. Οι υπέρμαχοι της τεχνικής Alexander υποστηρίζουν ότι ο έλεγχος του άσθματος μπορεί να βελτιωθεί μέσω της χαλάρωσης του σώματος και της πληρέστερης γνώσης του σώματος και των κινήσεών του. Δεν βρέθηκαν μελέτες με επιστημονικά κριτήρια για την αξιολόγηση της μεθόδου. Άρα, εδώ χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για την αξιολόγηση της μεθόδου.