Μοιάζει με ψυχολογική αερολογία – κάτι σαν το πώς να διαλέξεις τον τέλειο άντρα, την ιδανική δουλειά και το απόλυτο φόρεμα που να ταιριάζει με τον χαρακτήρα σου. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας μπορούν όντως να επηρεάζουν την υγεία μας.
«Η προσωπικότητα διαμορφώνεται από τα γονίδια και το περιβάλλον», λέει στην εφημερίδα «Daily Mail» ο δρ Μάρτιν Χάγκερ, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ και το Πανεπιστήμιο Κέρτιν, στην Αυστραλία.
Βέβαια, το ότι ανήκει ένας άνθρωπος στον άλφα ή στον βήτα τύπο προσωπικότητας δεν συνεπάγεται αυτομάτως ότι λ.χ. θα πάθει έμφραγμα.
«Μπορεί όμως να τον αφυπνίσει, ώστε να αναγνωρίσει εκείνα τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του που μπορεί να υπονομεύουν την υγεία του και να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα για να διορθώσει τις ανθυγιεινές συνήθειες που εκπορεύονται από αυτά», προσθέτει.
Στη συνέχεια, παρατίθενται μερικοί συνηθισμένοι τύποι προσωπικότητας και οι συσχετίσεις τους με την υγεία.
Αισιόδοξοι και ριψοκίνδυνοι
Μπορεί πάντοτε να βλέπουν το ποτήρι της ζωής μισογεμάτο και έτσι να έχουν όλες τις προϋποθέσεις με το μέρος τους να ζήσουν πολλά και καλά χρόνια, αλλά οι αισιόδοξοι τύποι υιοθετούν μερικές μάλλον επιζήμιες συμπεριφορές.
Κατ’ αρχήν, έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Ντοσίσα στην Ιαπωνία και από άλλα ερευνητικά κέντρα, έχουν διαπιστώσει πως οι αισιόδοξοι παχύσαρκοι άντρες και γυναίκες έχουν λιγότερες πιθανότητες να χάσουν τα περιττά τους κιλά – ίσως διότι από την υπερβολική αισιοδοξία δεν πολυασχολούνται με τέτοιες λεπτομέρειες και αρέσκονται να απολαμβάνουν τη ζωή (και τους πειρασμούς της) στο έπακρο.
Παρομοίως, η πίστη τους στην ικανότητά τους ότι μπορούν να νικήσουν κάθε αντιξοότητα της ζωής και κατ’ επέκτασιν η προθυμία τους να ρισκάρουν μπορεί να εξηγεί γιατί τελικά οι χαρούμενοι άνθρωποι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να πεθάνουν πρόωρα, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
Ο ψυχολόγος δρ Χάουαρντ Σ. Φρίντμαν ανέλυσε στοιχεία από περισσότερα από 1.500 εθελοντές, τους οποίους παρακολούθησε από την ηλικία των 10 ετών και μετά. Όπως διαπίστωσε όσοι εθελοντές είχαν την καλύτερη αίσθηση του χιούμορ ως παιδιά, έζησαν λιγότερο κατά μέσον όρο σε σύγκριση με όσους ήταν λιγότερο εύχαρεις.
Μία άλλη μελέτη, του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, έδειξε πως τα πιο χαρούμενα παιδιά έχουν μεγαλώνοντας περισσότερες πιθανότητες να καπνίζουν, να πίνουν και να ασχολούνται με επικίνδυνα χόμπι.
Αγχώδεις
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Ντεσκάρτ, στο Παρίσι, κ,αι το Κέντρο Εθισμών & Ψυχικής Υγείας του Τορόντο, διαπίστωσαν ότι οι αγχώδεις και εξαρτώμενοι από τους άλλους τύποι, έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν έλκος στομάχου.
Και αυτό, διότι συχνά είναι καταθλιπτικοί και συναισθηματικά ασταθείς, με συνέπεια να έχουν αυξημένες πιθανότητες να πίνουν και να καπνίζουν, καθώς και να έχουν ακανόνιστες ώρες φαγητού και ύπνου – συνήθειες που οδηγούν σε υψηλότερη από την φυσιολογική παραγωγή στομαχικών οξέων, τα οποία προκαλούν έλκος.
Το συνεχές άγχος προκαλεί επίσης μόνιμη υπερπαραγωγή της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, με συνέπεια πονοκεφάλους, ακμή και ουρολοιμώξεις.
Τα καλά νέα; Οι αγχώδεις τύποι κάνουν περισσότερο σεξ, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ. Όπως έδειξε, οι ιδιαίτερα αγχώδεις γυναίκες τείνουν να έχουν πιο σύντομες ερωτικές σχέσεις, γεγονός που υποδηλώνει συσχέτιση σχέση ανάμεσα στην ερωτική επιθυμία και στην προσωπικότητά τους.
Οι ερευνητές εικάζουν ότι ο φόβος τους πως δεν θα βρουν τον σωστό σύντροφο ή ότι δεν θα αποκτήσουν παιδιά τις κάνει να κάνουν σεξ με περισσότερους συντρόφους.
Ευαίσθητοι
Μελέτη του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης έδειξε πως οι άνδρες οι οποίοι είναι ευαίσθητοι και συμπονετικοί, έχουν χαμηλότερα επίπεδα στρες και λιγότερες πιθανότητες να πάθουν έμφραγμα.
Στη σχετική μελέτη, οι άνδρες βαθμολογήθηκαν με βάση «ανδρικά» χαρακτηριστικά, όπως οι αρχηγικές ικανότητες, η επιθετικότητα και η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά, και με «γυναικεία» χαρακτηριστικά, όπως η συμπόνια, η τρυφερότητα, η συναίσθηση και η ευαισθησία για τις ανάγκες των άλλων.
Το συμπέρασμα ήταν πως οι πιθανότητες ενός άνδρα να εκδηλώσει στεφανιαία νόσο μειώνονται σημαντικά όταν έχει έντονα τα «γυναικεία» χαρακτηριστικά. Και αυτό, διότι είναι πιο πρόθυμοι να συζητήσουν για τα συναισθήματά τους και να ζητήσουν βοήθεια.
Επιθετικοί
Η επιθετική συμπεριφορά είναι ένα από τα λιγότερο υγιεινά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, διότι πολυάριθμες μελέτες την έχουν συσχετίσει με αύξηση του κινδύνου αναπτύξεως καρδιολογικών και άλλων δεινών.
Σε μελέτη με 448 γυναίκες, επιστήμονες από το Ογκολογικό Νοσοκομείο της Κηφισιάς διαπίστωσαν ότι όσες είχαν έντονη επιθετικότητα είχαν περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού.
Μία άλλη μελέτη σε 61 άνδρες με καρκίνο του παχέος εντέρου, η οποία διεξήχθη στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κρέιτον, στη Νεμπράσκα, έδειξε πως και οι άντρες διατρέχουν ανάλογο κίνδυνο. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η επιθετικότητα και ο θυμός εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας έτσι τον οργανισμό ευάλωτο στις ασθένειες.
Ο θυμός αυξάνει επίσης κατά 50% τις πιθανότητες να έχει κανείς γενικότερα κακή υγεία, σύμφωνα με μελέτη της Ιατρικής Σχολής MountSinai, στη Νέα Υόρκη.
Οι επιθετικοί άνθρωποι αντιδρούν πιο γρήγορα και πιο έντονα στο στρες, γεγονός που αυξάνει ταχέως την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς τους, προκαλώντας έτσι φθορές στο καρδιαγγειακό τους σύστημα.
Εξωστρεφείς
Οι εξωστρεφείς άντρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Μιλάνου. Είναι επίσης λιγότερο επιρρεπείς στις λοιμώξεις και έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναρρώνουν γρήγορα όταν αρρωσταίνουν.
Αυτό μπορεί να οφείλεται στα μειωμένα επίπεδα των ορμονών του στρες: οι εξωστρεφείς άνθρωποι είθισται να αντιμετωπίζουν καλύτερα ό,τι τους φέρνει η ζωή. Και εάν πιστεύουν ότι τους συμβαίνει κάτι, το εξωτερικεύουν ευκολότερα.
Ντροπαλοί
Οι ντροπαλοί τύποι έχει αποδειχθεί πως έχουν 50% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Northwestern του Σικάγου που πραγματοποίησαν 30ετή μελέτη εκτιμούν πως αυτό οφείλεται στο ότι ζουν πιο περιορισμένη ζωή και νιώθουν έντονο στρες όταν έρχονται αντιμέτωποι με κάτι καινούργιο.
Οι ντροπαλοί χαρακτήρες είναι επίσης πιο ευάλωτοι στις ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα, ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. Και σε αυτό το εύρημα, ο ρόλος του στρες πιστεύεται ότι είναι καθοριστικός. Και αυτό, διότι – όπως συμβαίνει και με τους πολύ ευαίσθητους ανθρώπους – έτσι και οι ντροπαλοί δείχνουν να αντιδρούν πολύ πιο έντονα στο στρες σε σύγκριση με τους λιγότερο ντροπαλούς.
Καλοκάγαθοι
Οι πραγματικά καλοκάγαθοι άνθρωποι αποκομίζουν μεγάλα οφέλη στην υγεία τους, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Όπως έδειξε, διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο να εκδηλώσουν διαβήτη, οστικά προβλήματα, ισχιαλγία, εγκεφαλικό, ακόμα και νόσο του Άλτσχαϊμερ.
Το εύρημα βασίζεται στην συνδυασμένη ανάλυση περισσότερων από 190 μελετών, οι οποίες δείχνουν πως οι καλοκάγαθοι άνθρωποι τείνουν να είναι απλοί στον τρόπο ζωής τους και έτσι να υιοθετούν υγιεινές συνήθειες, όπως η προσεγμένη διατροφή και η συστηματική φυσική δραστηριότητα.
Tips
Ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εκδήλωση άγχους και την εμφάνιση άνοιας σε μεγάλη ηλικία, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.