Αν προσπαθείτε να χάσετε τα περιττά σας κιλά ή έστω να μην πάρετε άλλα, προσέξτε τις ποσότητες των οινοπνευματωδών ποτών που καταναλώνετε. Το αλκοόλ μπορεί να σαμποτάρει το σωματικό βάρος σας όχι με έναν, ούτε με δύο, αλλά με πέντε διαφορετικούς τρόπους, προειδοποιούν διαιτολόγοι από τις ΗΠΑ.
«Η ιατρική έρευνα συνεχίζεται για το πώς ακριβώς οδηγεί το αλκοόλ στην αύξηση του σωματικού βάρους και ποιοι κινδυνεύουν», λέει η κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος Dr. Judy Simon, διδάσκουσα στο Πρόγραμμα Επιστήμης της Διατροφής του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον. «Υπάρχουν όμως επαρκή δεδομένα για ορισμένες από τις αρνητικές επιδράσεις του».
Αλλάζει τον τρόπο επεξεργασίας του λίπους
Το αλκοόλ είναι τοξικό για τον οργανισμό, γι’ αυτό και μόλις το καταναλώσουμε, αρχίζει να το μεταβολίζει, δηλαδή να το διασπά σε μη τοξικά υποπροϊόντα. Για να μπορέσει να το κάνει αυτό, όμως, ο οργανισμός θυσιάζει τον μεταβολισμό του λίπους, ώστε να αφοσιωθεί στην πέψη ενός μεγαλύτερου εχθρού.
Η θυσία αυτή μόνο ωφέλιμη δεν είναι. Το λίπος που δεν μεταβολίζεται αποθηκεύεται απ’ ευθείας στο σώμα. Αν λοιπόν τρώτε μπριζόλες ή μια σαλάτα με σος πίνοντας οινοπνευματώδη ποτά, οι θερμίδες από το φαγητό σας αποθηκεύονται στο σώμα σας ως λίπος.
«Αυτό που λέω στους ασθενείς μου είναι ότι το αλκοόλ αδρανοποιεί τις καύσεις», λέει η Dr. Holly Wyatt, καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης της Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα. «Όταν, όμως, προσπαθεί κάποιος να αδυνατίσει, θέλει να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερες καύσεις. Και τα δύο όμως δεν γίνονται».
Ανοίγει την όρεξη
Το αλκοόλ διεγείρει το αίσθημα της πείνας, κάνοντάς μας να τσιμπολογάμε περισσότερο. Το τσιμπολόγημα, όμως, είναι γνωστό ότι μπορεί να οδηγήσει σε ακούσια υπερφαγία και αύξηση του σωματικού βάρους.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το αλκοόλ επηρεάζει τις ορμόνες που ρυθμίζουν την πείνα, δηλαδή την γκρελίνη και τη λεπτίνη. Παρότι, δε, τα αλκοολούχα ποτά περιέχουν πολλές θερμίδες, δεν προκαλούν τον ίδιο κορεσμό της πείνας με τα τρόφιμα.
«Το σώμα δεν αντιλαμβάνεται τα υγρά με τον ίδιο τρόπο που αντιλαμβάνεται τη στερεά τροφή», εξηγεί η Dr. Wyatt. «Μπορεί κάποιος πίνοντας αλκοόλ να προσλάβει πάρα πολλές θερμίδες και το σώμα του να μην τις καταγράψει. Η συνέπεια είναι να καταναλώνει περισσότερες θερμίδες απ’ όσες θα ήθελε και να παχαίνει».
Δυσκολεύει τις υγιεινές επιλογές
Το αλκοόλ είναι γνωστό ότι καταστέλλει τις αναστολές, διαταράσσοντας τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη λογική σκέψη. Όταν συμβαίνει αυτό στη διάρκεια του φαγητού είναι πολύ εύκολο να στραφεί κάποιος στα πλούσια εδέσματα που θα ήθελε να αποφύγει για να χάσει βάρος. Ει μη τι άλλο, οτιδήποτε περιέχει ζάχαρη, αλάτι και λιπαρά είναι πιο νόστιμο.
Αν, δε, η κατανάλωση αλκοόλ φτάσει στο επίπεδο της μέθης, τα παρεπόμενά της την επόμενη ημέρα θα σαμποτάρουν ακόμα περισσότερο την υγιεινή διατροφή, κατά την Dr. Simon.
Περιέχει πολλές θερμίδες
Ανά γραμμάριο προσδίδει 7 θερμίδες, όταν οι υδατάνθρακες παρέχουν 4 θερμίδες κι τα λιπαρά 9. Επομένως το αλκοόλ είναι από μόνο του μια παχυντική ουσία. Επομένως ακόμα κι ένα απλό ποτό να πίνει κάποιος, προσλαμβάνει πολλές θερμίδες.
Ένα ποτήρι μπύρα, π.χ., παρέχει περίπου 150 θερμίδες. Ένα ποτηράκι κρασί (περίπου 150 ml0 παρέχει περίπου 125 θερμίδες. Ένα σφηνάκι (περίπου 30 ml) βότκα παρέχει 100 θερμίδες. Ωστόσο ένα μοχίτο (170 ml) περιέχει 140 θερμίδες και μία πίνα κολάντα (περίπου 250 ml) 490 θερμίδες.
Τα κοκτέιλ με αλκοόλ γενικώς είναι τα πιο επιβαρυντικά από πλευράς θερμίδων. Αυτό οφείλεται στο ότι συνήθως περιέχουν δύο στάνταρτ ποτά συν πρόσθετη ζάχαρη.
Είναι πολύ εύκολο να φτάσει κάποιος με δύο απλά ποτά τις 250-300 θερμίδες την ημέρα, που αντιστοιχούν:
- Στο 15% των ημερήσιων θερμίδων για τη μέση γυναίκα
- Στο 12% των ημερήσιων θερμίδων για τον μέσο άνδρα
Επηρεάζει τις ορμόνες
Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει… χάος στο ενδοκρινικό σύστημα. Μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών της αναπαραγωγής (τεστοστερόνη, οιστρογόνα). Μπορεί επίσης να επηρεάσει τα επίπεδα κορτιζόλης, κατά την Dr. Laura Lashinger, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Επιστήμης της Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Ώστιν.
«Το αλκοόλ προκαλεί στρες στον οργανισμό, οδηγώντας σε αύξηση της κορτιζόλης», εξηγεί. «Η κορτιζόλη όμως διεγείρει το αίσθημα της πείνας και επηρεάζει τον μεταβολισμό. Έτσι, συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους, ιδίως γύρω από τη μέση».
Τι να κάνετε
Όλ’ αυτά δεν σημαίνουν ότι θα βγάλετε τα οινοπνευματώδη ποτά από τη ζωή σας. Οι ειδικοί συνιστούν, όμως, να επιλέγετε έξυπνα τι θα πιείτε και να το πίνετε την κατάλληλη στιγμή. Πρακτικά αυτά σημαίνουν ότι θα προτιμάτε τα απλά ποτά έναντι των κοκτέιλ, καθώς και ότι θα πίνετε ένα ποτό την ώρα που είναι λιγότερο πιθανό να πεινάτε πολύ.
Απαραίτητο είναι ακόμα να πίνετε, τρώγοντας ταυτοχρόνως φαγητό. Με αυτό τον τρόπο θα σας επηρεάσει λιγότερο το ποτό, επιτρέποντάς σας να κάνετε πιο υγιεινές επιλογές. Φροντίστε ακόμα μετά από κάθε ποτό, να πίνετε τουλάχιστον ένα ποτήρι νερό. Έτσι θα περιορίσετε τις ποσότητες του αλκοόλ που θα καταναλώσετε.
Τέλος, μην υπερβαίνετε τις ποσότητες που συνιστώνται ως ασφαλείς. Είναι ένα ποτό ή λιγότερο την ημέρα για τις γυναίκες και έως δύο ημερησίως για τους άνδρες.