Υπάρχουν βακτήρια του εντερικού μικροβιώματος που προστατεύουν από την COVID-19;

Σήμερα, είναι γνωστό ότι ο οργανισμός μας φιλοξενεί φυσιολογικά εκατομμύρια μικρόβια.

Ορισμένα από αυτά, μάλιστα, προσφέρουν και οφέλη στον οργανισμό του ανθρώπου.

Οι μικροοργανισμοί αυτοί εντοπίζονται:

-στο δέρμα,

-τους αεραγωγούς, αλλά και,

-στο γαστρεντερικό μας σύστημα.

Η πανδημία της  COVID-19

Μία επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Rockefeller ασχολείται εδώ και χρόνια με τους μεταβολίτες από τα βακτήρια του εντέρου και τις επιδράσεις που έχουν στα κύτταρα του ανθρώπου, αλλά και στα υπόλοιπα μικρόβια που βρίσκονται στο έντερο.

Με την έναρξη της πανδημίας το Δεκέμβριο του 2019, η επιστημονική αυτή ομάδα αποφάσισε να ασχοληθεί περισσότερο με τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο εντερικό μικροβίωμα και τον ιό SARS-CoV-2.

Το σημαντικότερο ερώτημα που θέλησαν να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι:

-αν υπάρχουν μεταβολίτες του εντερικού μικροβιώματος που μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό του ιού SARS-CoV-2.

3 βακτήρια πιθανώς επηρεάζουν τον πολλαπλασιασμό του ιού 

Αν και το μικροβίωμα του ανθρώπου περιλαμβάνει χιλιάδες διαφορετικά βακτήρια, οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 50 βακτηρίων.

Απομόνωσαν από δείγματα τα βακτήρια αυτά και εξέτασαν την αποτελεσματικότητά τους ενάντια στον ιό σε καλλιέργειες κυττάρων στο εργαστήριο.

Αρχικά:

–κατέληξαν σε 10 βακτήρια τα οποία μπορούσαν να περιορίσουν τον πολλαπλασιασμό του SARS-CoV-2 κατά 10%, και από αυτά,

–απομόνωσαν τους μεταβολίτες που έχουν την ικανότητα να περιορίζουν τον πολλαπλασιασμό του ιού κατά περισσότερο από 90%.

Με τον τρόπο αυτό κατέληξαν τελικά σε 3 μεταβολίτες και συγκεκριμένα:

• Μία πυραζίνη, την 2,5-δις(3-ινδιλυμεθυλ)πυραζίνη (BIP)
• Την τρυπταμίνη, έναν αγωνιστή του υποδοχέα του 5-υδροξυτρυπταμινικού (5-HTR)
• Μία ουσία που λέγεται N₆-(Δ²-ισοπεντενυλική) αδενοσίνη (IPA)

Οι επιστήμονες εξέτασαν τη δραστηριότητα και των τριών παραπάνω μεταβολιτών για διάφορους RNA ιούς, μεταξύ των οποίων και ο SARS-CoV-2.

Ορισμένοι από τους ιούς που εξετάστηκαν ήταν οι εποχικοί κορωνοϊοί:

– ο ιός του κίτρινου πυρετού και,

-ο ιός της παραγρίπης 3.

Τη μεγαλύτερη αντιιική δράση είχε η τελευταία ουσία (IPA).

Η τρυπταμίνη είχε υψηλή αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση  των κορονοϊών, ενώ το φάσμα της BIP ήταν μικρότερο σε σχέση με τους προηγούμενους 2 μεταβολίτες.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αυτή είναι η πρώτη μελέτη που ανακαλύπτει φυσιολογικούς μεταβολίτες του μικροβιώματος που έχουν την ικανότητα να αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό του SARS-CoV-2.

Τα φάρμακα μιμούνται την φύση

Οι 3 μεταβολίτες που απομονώθηκαν στην έρευνα έχουν αρκετές ομοιότητες με 3 συνθετικές ουσίες που γνωρίζουμε σήμερα ότι έχουν αντιιικές ιδιότητες.

Οι ουσίες αυτές έχουν εξεταστεί σε κλινικές δοκιμές, ή μελέτες παρατήρησης και έχουν ήδη εγκριθεί από το FDA για την αντιμετώπιση της COVID-19 ή άλλων νόσων.

Συγκεκριμένα:

• Το IPA ομοιάζει δομικά με τη ρεμδεσιβίρη, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται σε ορισμένα σοβαρά περιστατικά της COVID-19.
• Η τρυπταμίνη ομοιάζει με τη σεροτονίνη. Η φλουβοξαμίνη, ένας εκλεκτικός αναστολέας επαναπρόσληψης της σεροτονίνης είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται τυπικά για την αντιμετώπιση της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.
• Το BIP ομοιάζει αρκετά με τη φαβιπιραβίρη, ένα από του στόματος αντιιικό το οποίο εξετάζεται αυτή τη στιγμή σε κλινικές δοκιμές για την αντιμετώπιση της COVID-19.

Όπως υποστήριξαν οι συγγραφείς, αυτή τη στιγμή διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που παίρνουν φλουβοξαμίνη έχουν καλύτερη πρόγνωση από την COVID-19, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει, ίσως, την αντιιική δράση της τρυπταμίνης.

Ο ρόλος του μικροβιώματος στην πρόγνωση της COVID-19

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αν αναλογιστούμε το ρόλο του εντερικού μικροβιώματος στη γενικότερη υγεία μας, τότε τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης δεν θα πρέπει να μας προκαλούν έκπληξη.

Όπως εξήγησαν, τα μικρόβια που βρίσκονται στο έντερο ζουν αρμονικά και προσπαθούν πάντοτε να διατηρήσουν μία υγιή ισορροπία.

Όταν εμφανίζεται ένας εξωτερικός εισβολέας (πχ ένας ιός), τα μικρόβια αυτά παράγουν μεταβολίτες με σκοπό να αποτρέψουν τη διαταραχή της ισορροπίας του μικροβιώματος.

Η ανακάλυψη των παραπάνω μεταβολιτών δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε ανάπτυξη φαρμάκων τα οποία θα μπορούν να περιορίσουν τον πολλαπλασιασμό του SARS-CoV-2 με παρόμοιο τρόπο με αυτόν που παρατηρείται στους μεταβολίτες.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, υπάρχει επίσης πιθανότητα συγκεκριμένες συνθέσεις του εντερικού μικροβιώματος να δημιουργούν ανθεκτικότητα στην COVID-19, γεγονός που επηρεάζει την πρόγνωση των ασθενών.

Ωστόσο, όπως υποστήριξαν, αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές μελέτες.