Οι διογκωμένοι λεμφαδένες αποτελούν συνήθως ένδειξη κάποιας κοινής λοίμωξης, ωστόσο μπορεί να αποτελούν επίσης εκδήλωση μίας αυτοάνοσης νόσου ή, σπανιότερα, κάποιας μορφής καρκίνου.
Οι λεμφαδένες είναι μικρές σφαιρικές δομές με σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα.
-Τι είναι οι διογκωμένοι λεμφαδένες;
Οι λεμφαδένες συλλέγουν και φιλτράρουν υγρά, απόβλητα και επιβλαβή μικρόβια.
Ο ανθρώπινος οργανισμός περιλαμβάνει εκατοντάδες λεμφαδένες.
Οι σημαντικότεροι λεμφαδένες που που μπορούν να ψηλαφηθούν βρίσκονται:
- Κάτω από την κάτω γνάθο
- Στα πλάγια του λαιμού
- Κάτω από τις μασχάλες
- Αμοφοτερόπλευρα στη βουβωνική χώρα
Η λέμφος, ένα υγρό που βρίσκεται στους λεμφαδένες, κυκλοφορεί μέσα και έξω από αυτούς και στην συνέχεια στον οργανισμό πριν επιστρέψει στο θώρακα.
Μέσω αυτής της διαδικασίας, παγιδεύει επιβλαβή στοιχεία, όπως βακτήρια, ιούς και σωματικά απόβλητα.
Οι λεμφαδένες φιλτράρουν τη λέμφο και στη συνέχεια την επανεισάγουν στην κυκλοφορία του αίαμτος μαζί με άλατα και πρωτεΐνες.
Οι λεμφαδένες περιέχουν επίσης ανοσιακά κύτταρα που βοηθούν στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων καθώς στοχεύουν τα μικρόβια που έχει συλλέξει η λέμφος.
Ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας των ανοσιακών κυττάρων, οι λεμφαδένες μπορεί να διογκωθούν κατά τη διάρκεια μίας λοίμωξης.
Η εντόπιση του οιδήματος εξαρτάται συνήθως από την πληγείσα περιοχή.
Για παράδειγμα:
-μία λοίμωξη του ωτός μπορεί να προκαλέσει διόγκωση των λεμφαδένων κοντά στο αυτί, ενώ,
–μία λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού μπορεί να προκαλέσει διόγκωση των λεμφαδένων στο λαιμό.
-Πώς να ελέγξετε αν έχετε διογκωμένους λεμφαδένες
Για να εξετάσετε αν έχετε διογκωμένους λεμφαδένες πρέπει να ψηλαφήσετε την πληγείσα περιοχή, για παράδειγμα το λαιμό.
Οι λεμφαδένες που έχουν διογκωθεί ψηλαφώνται ως μαλακά, σφαιρικά εξογκώματα με μέγεθος αρακά ή σταφυλιού.
Μπορεί να είναι ευαίσθητοι στην ψηλάφιση, γεγονός που είναι ενδεικτικό φλεγμονής.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι λεμφαδένες μπορεί να φαίνονται μεγαλύτεροι από το φυσιολογικό.
Οι λεμφαδένες βρίσκονται αμφοτερόπλευρα στον οργανισμό.
Αυτό σας δίνει τη δυνατότητα να ψηλαφίσετε τους λεμφαδένες και στις δύο πλευρές έτσι ώστε να διαπιστώσετε αν υπάρχει διόγκωση σε μία από αυτές συγκριτικά με την άλλη.
Αρκετοί ασθενείς με διογκωμένους λεμφαδένες παρουσιάζουν επίσης άλγος όταν κάνουν απότομες κινήσεις ή διατάσεις.
Παραδείγματα τέτοιων κινήσεων είναι:
-το απότομο γύρισμα του λαιμού και,
-η κάμψη της κεφαλής.
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες εμφανίζονται συνήθως μαζί με άλλα συμπτώματα τα οποία παρουσιάζουν διαφοροποίηση ανάλογα με την κάθε νόσο και μπορεί να περιλαμβάνουν:
-πονόλαιμο,
-βήχα ή,
-συμπτώματα που ομοιάζουν γρίπη.
-Αίτια διόγκωσης των λεμφαδένων
Αρκετές παθήσεις μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων, ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται στην κεφαλή και το λαιμό.
Οι παθήσεις αυτές μπορεί να είναι κοινές λοιμώξεις όπως:
-η γρίπη,
-αυτοάνοσες νόσοι, ή,
-ορισμένες μορφές καρκίνου.
Κάποια φάρμακα, όπως τα ανθελονοσιακά και τα αντιεπιληπτικά, μπορούν επίσης να προκαλέσουν οίδημα.
Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν τοπική λεμφαδενοπάθεια, κατά την οποία διογκώνονται μόνο οι λεμφαδένες της μίας πλευράς του οργανισμού.
Όταν προκαλείται οίδημα αμφοτερόπλευρα, έχουμε γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια η οποία συνήθως παρεπέμπει σε μία συστηματική νόσο που μπορεί να απαιτεί αντιμετώπιση από γιατρό.
-Λοιμώξεις
Οι λοιμώξεις που μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων είναι συνήθως ιογενείς.
Κοινές λοιμώξεις περιλαμβάνουν:
- Το κοινό κρυολόγημα
- Τη γρίπη
- Την ιγμορίτιδα
- Τη μονοπυρήνωση
- Την αμυγδαλίτιδα
- Τις λοιμώξεις των οδόντων ή τις ουλίτιδες
- Τις λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο
- Τη φαρυγγίτιδα από στρεπτόκοκκο
- Τις δερματικές λοιμώξεις
- Τις μυκητιάσεις
Πιο σοβαρές λοιμώξεις που μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση σε ένα ή περισσότερους λεμφαδένες περιλαμβάνουν:
- Την ανεμευλογιά
- Τη φυματίωση
- Την ιλαρά
- Την ερυθρά
- Τον έρπη
- Τη νόσο του Lyme
- Τη λοίμωξη από HIV
- Την τοξοπλάσμωση
Ο πυρετός από νυγμούς γάτας ,ή νόσος από νυγμούς γάτας μπορεί να προκαλέσει τοπικό οίδημα στην περιοχή του νυγμού.
Αυτοάνοσα Νοσήματα
Τα αυτοάνοσα νοσήματα που μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση των λεμφαδένων περιλαμβάνουν:
Καρκίνος
Σπανιότερα, οι διογκωμένοι λεμφαδένες μπορεί να αποτελούν ένδειξη μίας κακοήθειας ή καρκίνου, όπως:
- Το λέμφωμα
- Η νόσος Hodgkin
- Η λευχαιμία
- Διάφορες μεταστάσεις
- Το σάρκωμα Kaposi
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα κακοήθειας στους λεμφαδένες, δηλαδή λεμφώματος.
Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Ηλικία άνω των 40 ετών
- Άνδρες
- Λευκό Δέρμα
Οι ασθενείς με κακοήθεια σε κάποιο λεμφαδένα μπορεί να παρατηρήσουν ότι είναι σκληρός ή ελαστικός.
Μπορεί να παρουσιάσουν επίσης συστηματικά συμπτώματα, όπως :
-πυρετό,
-νυχτερινή εφίδρωση και,
-ανεξήγητη απώλεια βάρους.
-Οίδημα στους λεμφαδένες της βουβωνικής χώρας
Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ), όπως η σύφιλη και η γονόρροια, μπορεί να προκαλέσουν διόγκωση στους λεμφαδένες που βρίσκονται στη βουβωνική χώρα.
Οι λεμφαδένες αυτοί είναι γνωστοί και ως βουβωνικοί λεμφαδένες.
-Οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις,
-οι λοιμώξεις στο κάτω μέρος του σώματος, και ,
-οι τραυματισμοί στα κάτω άκρα, μπορεί επίσης να προκαλέσουν διόγκωση των βουβωνικών λεμφαδένων.
-Πότε πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό;
Σε αρκετές περιπτώσεις, η διόγκωση υποχωρεί και στη συνέχεια εξαφανίζεται εντελώς μέσα σε 2-3 εβδομάδες από την επιτυχή αντιμετώπιση της λοίμωξης.
Αν η διόγκωση παραμείνει για περισσότερο, ίσως πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό.
Τον τελευταίο πρέπει να επισκεφθείτε επίσης αν ένας λεμφαδένας:
- Είναι σκληρός ή ελαστικός κατά την ψηλάφιση.
- Δεν μπορεί να μετακινηθεί εύκολα.
- Έχει μέγεθος πάνω από 2 εκατοστά.
- Συνοδεύεται από νυχτερινή εφίδρωση, κοιλιακό άλγος, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή υψηλό πυρετό.
Διάγνωση
Ο γιατρός μπορεί συχνά να διαπιστώσει τα αίτια ενός διογκωμένου λεμφαδένα με φυσική εξέταση που επικεντρώνεται στην πληγείσα περιοχή σε συνδυασμό με τα άλλα συμπτώματα και το ιστορικό του ασθενούς.
Ωστόσο, μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες εξετάσεις για να καθοριστεί η αιτία του οιδήματος, όπως η εξέταση αίματος για να διαπιστωθεί η παρουσία λοίμωξης.
Οι απεικονιστικές εξετάσεις μπορεί επίσης να βοηθήσουν τον γιατρό να εξετάσει καλύτερα τους λεμφαδένες και τις κοντινές σε αυτούς δομές.
Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν:
- Υπέρηχο
- Αξονική τομογραφία
- Μαγνητική τομογραφία
Αν η διόγκωση παραμένει για αρκετές εβδομάδες ή αν ο ασθενής παρουσιάσει άλλα συμπτώματα, μπορεί να χρειαστεί να γίνει βιοψία του λεμφαδένα.
Κατά την επέμβαση αυτή, ο γιατρός θα αφαιρέσει ένα μικρό κομμάτι του λεμφαδένα το οποίο θα εξεταστεί στο μικροσκόπιο.
-Θεραπεία των διογκωμένων λεμφαδένων
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες συνήθως υποχωρούν όταν παρέλθει η λοίμωξη.
Το οίδημα μπορεί επίσης να υποχωρήσει με φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά ή τα αντιιικά.
Αν υπάρχει οίδημα ιστών, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει επίσης αντιφλεγμονώδη.
Αν κάποια πάθηση ευθύνεται για τη διόγκωση των λεμφαδένων, η αντιμετώπισή της συνήθως μειώνει το οίδημα.
Κοινές μέθοδοι για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της διόγκωσης των λεμφαδένων περιλαμβάνουν:
- Αναλγητικά που δεν χρειάζονται συνταγή, όπως η ακεταμινοφαίνη και η ιβουπροφαίνη.
- Χρήση ζεστής κομπρέσας στην πληγείσα περιοχή.
- Κατανάλωση αρκετών γρών, όπως νερό ή χυμούς.
- Ξεκούραση έτσι ώστε ο οργανισμός να μπορέσει να αναρρώσει.
Συμπέρασμα
Οι διογκωμένοι λεμφαδένες αποτελούν συνήθως σύμπτωμα κάποιας άλλης πάθησης, όπως για παράδειγμα μίας λοίμωξης.
Συνήθως υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Αν παραμένουν για περισσότερο από 3 εβδομάδες ή εμφανίζονται μαζί με άλλα συμπτώματα, όπως υψηλό πυρετό, κοιλιακό άλγος ή νυχτερινή εφίδρωση.
Το αίτιο της διόγκωσης καθορίζει συνήθως τη θεραπεία.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center