Πολλά προβλήματα προκαλεί η ημικρανία στη ζωή των πασχόντων, καθώς όχι μόνο τους βυθίζει τακτικά στον πόνο, αλλά τους δημιουργεί άγχος για το πότε θα εκδηλωθεί η επόμενη κρίση και πόσο δυνατή θα είναι.
Αυτό αποκαλύπτει μια νέα ελληνική έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 2.105 πάσχοντες από ημικρανία απ’ όλη την χώρα. Την έρευνα πραγματοποίησε ο Σύλλογος Ασθενών με Ημικρανία και Κεφαλαλγία Ελλάδος, σε μια προσπάθεια να αποτυπώσει πως βιώνουν την ημικρανία οι πάσχοντες από αυτήν και πόσο σωστά την αντιμετωπίζουν.
Όπως έδειξε η έρευνα, η συντριπτική πλειονότητα των πασχόντων (το 84,88%) θεωρούν το στρες και ανάλογα συναισθήματα (ψυχική πίεση, στεναχώρια) ως κύριο πυροδοτικό μηχανισμό της ημικρανίας.
Ωστόσο, το σχεδόν 56% των ασθενών με ημικρανία νιώθουν άγχος για την επόμενη κρίση. Επιπλέον, σχεδόν οι μισοί νιώθουν γενικώς αγχωμένοι, αβοήθητοι ή και απογοητευμένοι από τη ζωή τους με την ημικρανία.
Αυτό οφείλεται στις ίδιες τις εκδηλώσεις της ημικρανίας και τον αντίκτυπό τους. Το 66% των συμμετεχόντων δήλωσαν πως υποφέρουν τόσο πολύ εξαιτίας της, ώστε νιώθουν ότι χάνουν τη ζωή τους πονώντας. Την κατάσταση επιτείνει το γεγονός ότι ο ένας στους τέσσερις προσπαθούν να αποκρύψουν την ημικρανία τους από τους άλλους.
Τα συμπτώματα
Κάθε φορά που εκδηλώνουν μια κρίση, όμως, βιώνουν πολλά και διαφορετικά εξαντλητικά συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα είναι:
- Δυνατός έως αφόρητος πόνος στο κεφάλι (σχεδόν 90% των ασθενών)
- Ευαισθησία στο φως (75%)
- Ζάλη, ναυτία και έμετο (71%)
- Πόνος στο ένα ή και στα δύο μάτια (71%)
- Ευαισθησία στους ήχους (68%)
- Πόνος στον αυχένα (53%)
- Αδυναμία συγκέντρωσης (45%)
- Διαταραχές στην ψυχική διάθεση, εκνευρισμός (44%)
- Γενική αδυναμία (41%)
Επιπτώσεις σε οικογένεια, εργασία
Τα συμπτώματα αυτά συχνά έχουν ως συνέπεια να αδυνατούν οι ασθενείς να ανταποκριθούν στις οικογενειακές υποχρεώσεις τους ή ακόμα και να εργαστούν.
Μόλις ο ένας στους τέσσερις δεν έχει επιπτώσεις στις οικογενειακές υποχρεώσεις. Από τους υπόλοιπους:
- Το 37% χάνουν 1-2 ημέρες τον μήνα από τις οικογενειακές υποχρεώσεις του
- Το 25% 3-6 ημέρες τον μήνα
- Το 8% χάνουν 7-10 ημέρες μηνιαίως
- Το σχεδόν 6% χάνουν πάνω από 10 ημέρες τον μήνα
Αντίστοιχα, η ημικρανία έχει ως συνέπεια να μειώνουν πολλοί ασθενείς (πάνω από το 10%) τις ώρες εργασίας τους. Άλλοι αλλάζουν αντικείμενο εργασίας (πάνω από το 5% των πασχόντων), ενώ αρκετοί αναγκάζονται να απουσιάσουν κάποιες μέρες του μήνα. Ειδικότερα, από την εργασία τους απουσιάζουν:
- 1-2 ημέρες τον μήνα το 35% των πασχόντων
- 3-5 ημέρες μηνιαίως το 10%
- Πάνω από 5 ημέρες τον μήνα το 6%
Ταυτοχρόνως, όμως, το 94% των ασθενών δηλώνουν πως έχουν μειωμένη απόδοση στην εργασία τους τουλάχιστον επί 1-2 ημέρες κάθε μήνα.
Μολονότι όμως οι εργαζόμενοι ασθενείς υποφέρουν εξαιτίας της ημικρανίας τους, διστάζουν να μιλήσουν ανοικτά γι’ αυτήν στον χώρο εργασίας τους. Διστάζουν επίσης να ανοιχτούν και στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Οι κύριες αιτίες γι’ αυτό είναι:
- Ο φόβος ότι θα υποβαθμιστεί το εργασιακό προφίλ τους
- Η πεποίθηση ότι οι συνάδελφοί τους δεν θα τους καταλάβουν
Και όλ’ αυτά τη στιγμή που σε ποσοστό σχεδόν 88% οι ασθενείς δηλώνουν πως περιορίζουν και τις κοινωνικές υποχρεώσεις τους λόγω της ημικρανίας.
Δεν είναι σύμπτωμα
Η ημικρανία είναι μία διαταραχή του εγκεφάλου που εκδηλώνεται με κρίσεις κεφαλαλγίας (πονοκεφάλου) και συνοδών συμπτωμάτων. Υπολογίζεται ότι πάσχουν από αυτήν ένας στους επτά ενήλικες. Ωστόσο σε μερικές περιπτώσεις (στο περίπου 5%) πρωτοεμφανίζεται στην παιδική ηλικία.
Πολλοί νομίζουν ότι η ημικρανία είναι απλώς ένας πονοκέφαλος. Στην πραγματικότητα, όμως, αποτελεί χρόνια νευρολογική νόσο. Η νόσος αυτή σχετίζεται με δυνατό, επαναλαμβανόμενο πονοκέφαλο. Η συντριπτική πλειονότητα των πασχόντων από αυτήν είναι γυναίκες.
Σύμφωνα με τη νέα έρευνα, το 71% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι υποφέρουν από ημικρανία επί περισσότερο από 10 χρόνια. Επιπλέον, το σχεδόν 51% έχουν πάει στα επείγοντα περιστατικά των νοσοκομείων τουλάχιστον μία φορά, εξαιτίας κάποιας ανυπόφορα δυνατής κρίσης.
Ωστόσο, μόλις το 39% απευθύνονται σε ετήσια βάση στον θεράποντα ιατρό τους για να λάβουν εξειδικευμένη βοήθεια. Και ένα 25% δεν έχουν καν διαγνωστεί με ημικρανία, επειδή δεν έχουν απευθυνθεί για τα συμπτώματά τους σε ένα γιατρό.
Η θεραπεία
Σχεδόν μοιραία λοιπόν πολλοί ασθενείς (ο ένας στους τρεις) δεν υποβάλλονται σε εξειδικευμένη θεραπεία. Οι ασθενείς αυτοί προσπαθούν να βοηθηθούν με κοινά παυσίπονα, άλλα φάρμακα που τους συνιστούν διάφοροι γνωστοί, με ακατάλληλα φάρμακα ή δοκιμάζοντας ακόμα και συμπληρωματικές (εναλλακτικές) θεραπείες.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους νευρολόγους και επιστημονικούς συμβούλους του Συλλόγου κ.κ. Μανώλη Δερμιτζάκη και Μιχάλη Βικελή, υπάρχουν εξειδικευμένες θεραπευτικές επιλογές για την ημικρανία. Άλλες από αυτές χορηγούνται προληπτικά και άλλες κατασταλτικά. Η προληπτική χορήγηση έχει ως στόχο τη μείωση της συχνότητας και της βαρύτητας των συμπτωμάτων. Η κατασταλτική χορήγηση έχει ως στόχο την καταπράυνση του πόνου και των άλλων συμπτωμάτων.
Οι προληπτικές θεραπείες χορηγούνται συνήθως για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Έχουν ένδειξη όταν οι ημικρανίες εμφανίζονται αρκετές μέρες το μήνα. Στις θεραπευτικές επιλογές έχουν προστεθεί τα τελευταία χρόνια τα μονοκλωνικά αντισώματα, τα οποία αποτελούν την πρώτη εξειδικευμένη θεραπεία για την πρόληψη της ημικρανίας. Χορηγούνται μία φορά τον μήνα, είναι πολύ αποτελεσματικά, ενώ έχουν ήπιες παρενέργειες.
Επομένως, είναι σημαντικό να ζητούν οι ασθενείς με ημικρανία βοήθεια σε κάποιο εξειδικευμένο κέντρο ή εξειδικευμένο γιατρό για να λαμβάνουν την ενδεδειγμένη θεραπεία, λένε οι ειδικοί.