Υπολογίζεται ότι περίπου το 30% του γενικού πληθυσμού μπορεί κατά περιόδους να ταλαιπωρείται από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Το μέγεθος του προβλήματος είναι μάλιστα πιθανόν να είναι ακόμη μεγαλύτερο, αφού αρκετές φορές (για παράδειγμα λόγω μη προσεκτικής λήψης ιστορικού) η ΓΟΠ διαγιγνώσκεται εσφαλμένα ως δυσπεψία.
Η ΓΟΠ συμπεριλαμβάνει: α) όλους τους ασθενείς με επιπλοκές λόγω της ΓΟΠ, όπως οισοφαγίτιδα, βρογχοπνευμονικές επιπλοκές, μη καρδιακό θωρακικό πόνο κ.λπ. και β) όλους τους ασθενείς χωρίς οργανικές βλάβες, αλλά με συμπτώματα ΓΟΠ τέτοια που να επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής τους. Οι ασθενείς χωρίς ενδοσκοπικά ευρήματα αποτελούν την πλειοψηφία των ασθενών με ΓΟΠ, ενώ σοβαρού βαθμού οισοφαγίτιδα παρατηρείται μόνο σε 5-10% του συνόλου των ασθενών με ΓΟΠΝ.
Σύμφωνα με το Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας & Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ), ο οπισθοστερνικός καύσος (καούρα) είναι το κύριο σύμπτωμα της ΓΟΠ και το σύμπτωμα που κυρίως επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Αν και ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για τη συμπτωματολογία της ΓΟΠ είναι η παρουσία οξέος (ίσως και πεψίνης) στον αυλό του οισοφάγου, η ΓΟΠ δεν συνοδεύεται απαραίτητα από γαστρική υπερέκκριση.
Αντίθετα, η ΓΟΠ είναι κυρίως αποτέλεσμα διαταραχών της λειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (ίσως και της κάθαρσης τους οισοφαγικού αυλού). Ωστόσο, η βαρύτητα των ενοχλημάτων φαίνεται ότι συσχετίζεται με το συνολικό χρόνο έκθεσης του βλεννογόνου του οισοφάγου σε οξύ και η καταστολή έκκρισης οξέος από το στόμαχο αποτελεί τη βάση της θεραπευτικής αντιμετώπισης της ΓΟΠ.
Η φαρμακευτική θεραπεία της ΓΟΠ είναι αρκετά αποτελεσματική και βασίζεται στη χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (ΑΑΠ). H αποτελεσματικότητα των ΑΑΠ είναι τόσο υψηλή ώστε να η ανταπόκριση των ασθενών στη χορήγησή τους να θεωρείται και διαγνωστικό κριτήριο της ΓΟΠ. Το κύριο πρόβλημα της φαρμακευτικής θεραπείας είναι η μη αποκατάσταση των μηχανισμών που προκαλούν τη ΓΟΠ, με αποτέλεσμα τη συχνή υποτροπή της συμπτωματολογίας μετά τη διακοπή της θεραπείας και την ανάγκη για μακροχρόνια θεραπεία συντήρησης στην πλειονότητα των ασθενών αυτών.
Η μακροχρόνια χρήση ΑΑΠ είναι συνήθως αποτελεσματική στην ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά μπορεί να έχει κάποιες, έστω όχι ιδιαίτερα συχνές, ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι’ αυτό κάθε προσπάθεια περιορισμού της μακροχρόνιας χρήσης τους έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Με βάση τα στοιχεία πρόσφατης συστηματικής ανασκόπησης αρκετών μελετών, η απώλεια βάρους συνοδεύεται από μείωση του χρόνους έκθεσης του οισοφάγου σε οξύ και λιγότερα συμπτώματα ΓΟΠ. Η διακοπή του καπνίσματος σε άτομα με φυσιολογικό βάρος επίσης βρέθηκε να ελαττώνει τα συμπτώματα ΓΟΠ. Τα καθυστερημένα βραδινά δείπνα σε σχέση με δείπνο νωρίτερα (π.χ. αργά το απόγευμα) βρέθηκαν να αυξάνουν τον χρόνο έκθεσης του οισοφάγου στο οξύ κατά την κατάκλιση, ο οποίος μειωνόταν με την ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού.
Γι’ αυτό, λοιπόν, σε ασθενείς με ΓΟΠ πρέπει σαφώς να συστήνεται απώλεια βάρους, εάν είναι παχύσαρκοι, και διακοπή καπνίσματος, εφόσον καπνίζουν, Επιπλέον, η αποφυγή καθυστερημένων βραδινών δείπνων και η ανύψωση της κεφαλής του κρεβατιού είναι χρήσιμα σε ασθενείς με νυκτερινή ΓΟΠ.