της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακή βιολόγος
Κάθε χρόνο στις 16 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα για την προστασία του στρώματος του όζοντος, σε ανάμνηση της 16ης Σεπτεμβρίου του 1987, όταν αντιπρόσωποι από 24 χώρες υπέγραφαν το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ, δεσμευόμενοι να περιορίσουν εκείνες τις χημικές ουσίες που καταστρέφουν το ζωτικό για τον άνθρωπο στρώμα του όζοντος. Σήμερα, οι χώρες που έχουν υπογράψει τη συνθήκη ανέρχονται σε 198.
Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ είναι μια διεθνής συνθήκη για την προστασία της στιβάδας του όζοντος με τη σταδιακή κατάργηση της παραγωγής χημικών ουσιών που είναι υπεύθυνες για την καταστροφή του. Η συνθήκη υπογράφηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1987 και τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1989. Από τότε έχει υποστεί επτά αναθεωρήσεις, με πιο πρόσφατη αυτή του 1999 στο Πεκίνο. Το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ έχει επικυρωθεί από 198 κράτη, ο μεγαλύτερος αριθμός που έχει επικυρώσει ποτέ συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών. Λόγω ευρείας υιοθέτησης και εφαρμογής, το Πρωτόκολλο έχει αναγνωριστεί ως παράδειγμα εξαιρετικής διεθνούς συνεργασίας, ίσως της πλέον επιτυχημένης.
Το στρώμα του όζοντος ενεργεί σαν μια γιγαντιαία ομπρέλα πάνω από τη Γη. Στην ανώτερη ατμόσφαιρα, το όζον απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία, προστατεύοντας τους ανθρώπους από τον καρκίνο του δέρματος. Οι υπεριώδεις ακτίνες από το φως του ήλιου είναι κυρίως υπεύθυνες για την πρόκληση μελανώματος εκτός των άλλων δύο μορφών καρκίνου του δέρματος. Η μείωσή του στη στρατόσφαιρα οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες που οδηγούν σε αύξηση των καρκίνων του δέρματος.