Η Παγκόσμια ημέρα ελονοσίας αποτελεί μία ευκαιρία να αναδειχθεί ηανάγκη συνεχούς επένδυσης και πολιτικής δέσμευσης στην αντιμετώπιση της νόσου παγκοσμίως.
Θέμα της για τα έτη 2013-2015 είναι το εξής: «Επενδύουμε στο Μέλλον: Νικάμε την Ελονοσία» και προσπαθεί να αναδείξει την ανάγκη να εκπληρωθούν οι στόχοι του Π.Ο.Υ. για την ελονοσία, οι οποίοι περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: μείωση των κρουσμάτων ελονοσίας κατά 75% από το 2000 στο 2015, μείωση των θανάτων από ελονοσία κοντά στο μηδέν έως το 2015, εξάλειψη της ελονοσίας έως το τέλος του 2015 σε 8-10 νέες χώρες (από το 2008) και στην Ευρωπαϊκή περιοχή του Π.Ο.Υ. (πηγή: World malaria report 2013, WHO).
Τα κύρια σημεία και μηνύματα της ημέρας, στα οποία επικεντρώνεταιο παγκόσμιος συνεταιρισμός για την εφαρμογή της συντονισμένης δράσης κατά της ελονοσίας «Roll Back Malaria» για φέτος ήταν τα εξής:
· Μπορούμε να νικήσουμε την ελονοσία σε παγκόσμιο επίπεδο: Η ελονοσία είναι νόσος που προλαμβάνεται και θεραπεύεται, δεδομένης της κατάλληλης εφαρμογής των συνιστώμενων παρεμβάσεων. Αυξημένα μέτρα πρόληψης και ελέγχου ελαττώνουν δραματικά το φορτίο της νόσου σε πολλές περιοχές και χάρη σε αυτά τα μέτρα έχει γίνει σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση της νόσου από το 2000 και μετά.
· Κάθε 60 λεπτά ένα παιδί πεθαίνει από ελονοσία: παρά την πρόσφατη πρόοδο, περίπου ο μισός πληθυσμός της γης ζει ακόμη σε περιοχές με κίνδυνο για ελονοσία και η ελονοσία παραμένει κύρια αιτία θανάτου σε μικρά παιδιά παγκοσμίως.
· Σήμερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, τα επιτεύγματα ενάντια στην ελονοσία απειλούνται από ελλιπή χρηματοδότηση. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίζουμε να επενδύουμε στην αντιμετώπιση της ελονοσίας και να εξασφαλίζουμε πολιτικές δεσμεύσεις για αυτό. Μέχρι την πλήρη εξάλειψη της ελονοσίας, η αναζωπύρωση της νόσου θα παραμένει ως μόνιμη απειλή. Η ιστορία έχει δείξει ότι η μείωση της οικονομικής υποστήριξης για την καταπολέμηση της ελονοσίας, σε περιοχές που είχαν σημειώσει σημαντική πρόοδο, οδήγησε σε αναζωπύρωση της νόσου, ανατρέποντας ενδεχομένως χρόνια προσπαθειών και επενδύσεων.
Η ελονοσία (malaria) είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως μέσω δήγματος (τσιμπήματος) μολυσμένου κουνουπιού του γένους «Ανωφελές» (Anopheles). Τα έντομα αυτά μολύνονται από ασθενείς (συμπτωματικούς ή ασυμπτωματικούς) με παρασιταιμία.
Τα κουνούπια αυτά εμφανίζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα από το σούρουπο μέχρι την αυγή και εναποθέτουν τα αυγά τους σε στάσιμο νερό.
Υπάρχουν πέντε είδη πλασμωδίων που προσβάλλουν τον άνθρωπο: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae και Plasmodium knowlesi. Από τα ανωτέρω είδη, τα πιο κοινά είναι το P.falciparum και το P.vivax.
Η κλινική εικόνα της νόσου ποικίλλει από ασυμπτωματική(σε άτομα από ενδημικές χώρες που έχουν νοσήσει στο παρελθόν και αναπτύσσουν μερική ανοσία στη νόσο) έως και σοβαρή νόσηση και θάνατο (κυρίως σε λοίμωξη από P. falciparum). Τα συμπτώματα της νόσου (παροξυσμικό έντονο ρίγος, υψηλός πυρετός, εφίδρωση, γενική αδιαθεσία, κεφαλαλγία και μυαλγίες) εμφανίζονται συνήθως μία έως τέσσερις εβδομάδες μετά τη μόλυνση, ενώ συχνά παρατηρούνται υποτροπές (έως και πέντε χρόνια μετά), κυρίως σε μόλυνση από το Plasmodium vivax.
Το P.falciparum προκαλεί τη σοβαρότερη και πιο θανατηφόρο μορφή της νόσου, ενώ η λοίμωξη από τα άλλα είδη πλασμωδίου συνήθως δεν είναι απειλητική για τη ζωή του ασθενούς. Ταξιδιώτες από μη ενδημικές χώρες που δεν έχουν ανοσία στην ελονοσία είναι πολύ ευπαθείς στη νόσο όταν μολύνονται.
Η ελονοσία είναι ιάσιμη νόσος και θεραπεύεται αποτελεσματικά με τη χρήση ειδικών κατηγοριών ανθελονοσιακών φαρμάκων, εάν διαγνωσθεί εγκαίρως και εάν ο ασθενής λάβει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
Στην ιστοσελίδα του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. υπάρχουν περισσότερες διαθέσιμες πληροφορίες για την κλινική εικόνα και τον τρόπο μετάδοσης της ελονοσίας.