Σοβαρά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσει στον οργανισμό η έλλειψη σιδήρου. Έντονες ζαλάδες, αδυναμία και διάφορα άλλα συμπτώματα σχετίζονται με την σιδηροπενική αναιμία.
Αναιμία είναι η μείωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων, δηλαδή ο χαμηλός αιματοκρίτης. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς και ο ανεπαρκής αριθμός τους σημαίνει ότι τα όργανα δε θα λάβουν το απαραίτητο οξυγόνο για να λειτουργήσουν σωστά. Όταν η αναιμία οφείλεται στην έλλειψη σιδήρου ονομάζεται σιδηροπενική αναιμία.
Ο χαμηλός σίδηρος μπορεί να οφείλεται στην απώλεια αίματος (οξεία ή χρόνια), στη χαμηλή πρόσληψη σιδήρου με τις τροφές, στην κακή απορρόφηση σιδήρου ή σε καταστάσεις που απαιτείται περισσότερος σίδηρος (π.χ. εγκυμοσύνη, θηλασμός).
Ποια είναι τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας;
Αν η αναιμία είναι μικρή μπορεί να μην υπάρχει κανένα σύμπτωμα. Αρχικά τα συμπτώματα είναι ήπια και εξελίσσονται αργά και σταδιακά. Χαρακτηριστικό είναι το αίσθημα αδυναμίας και εύκολης κόπωσης που εμφανίζεται πιο συχνά απ ‘ότι συνήθως και γίνεται πιο έντονο μετά από την άσκηση. Πολλές φορές συνυπάρχει ανεξήγητος πονοκέφαλος και προβλήματα στη συγκέντρωση και στη σκέψη.
Καθώς η αναιμία χειροτερεύει τα συμπτώματα γίνονται πιο έντονα και μπορεί να εμφανιστεί αίσθημα ζάλης, ιδίως κατά την έγερση από την καθιστή θέση, ωχρό και θαμπό δέρμα, εύθραυστα νύχια και τριχόπτωση. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις εμφανίζεται δύσπνοια, πόνος και κάψιμο στη γλώσσα και στη γωνία των χειλιών.
Λιγότερο συχνά συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας είναι το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και η διαταραχή pica. Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών επηρεάζει κυρίως τα κάτω άκρα και χαρακτηρίζεται από μια έντονη επιθυμία για κίνηση. Με τον όρο pica χαρακτηρίζεται η έντονη και μη φυσιολογική επιθυμία κατανάλωσης μη τροφικών ουσιών, όπως χαρτί, ασβέστης, πηλός ή πάγος.
Ποια η θεραπεία της σιδηροπενικής αναιμίας;
Πριν από την αγωγή θα πρέπει πρώτα να αναζητηθεί η αιτία της έλλειψης σιδήρου και να θεραπευτεί. Η θεραπεία της αναιμίας περιλαμβάνει τη λήψη σκευασμάτων σιδήρου και την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε σίδηρο. Εάν δεν μπορείτε να πάρετε σίδηρο από το στόμα θα χρειαστεί να σας το χορηγήσουν ενδοφλέβια.
Πόσο καιρό θα πρέπει να κάνω τη θεραπεία;
Ο αιματοκρίτης θα επιστρέψει στο φυσιολογικό μετά από 2 μήνες θεραπείας, αλλά θα πρέπει να συνεχίσετε να παίρνετε σίδηρο για 6 μήνες περίπου, ώστε να γεμίσουν οι αποθήκες σιδήρου του οργανισμού.
Ποια φαγητά έχουν σίδηρο;
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι το κόκκινο κρέας (και ιδίως το μοσχάρι), το συκώτι, τα μαλάκια (στρείδια, μύδια, χτένια), οι κρόκοι των αυγών, το σπανάκι, τα λάχανα, οι φακές, τα φασόλια, τα ρεβίθια, οι αγκινάρες, οι ξηροί καρποί και τα αποξηραμένα φρούτα.
Μία χρήσιμη συμβουλή: Όταν τρώτε φαγητά που περιέχουν σίδηρο προτιμήστε να τα συνδυάζετε με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, γιατί έτσι απορροφάται καλύτερα ο σίδηρος.
Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός