Εάν ένα μέλος της οικογένειας ή κάποιος φίλος σας έχει διαγνωστεί με νόσο Alzheimer, είναι σημαντικό να μάθετε όσα μπορείτε για την ασθένεια και το πώς να φροντίσετε κάποιον που την έχει, ή να συμβουλέψετε κάποιον γνωστό ή φίλο σας που φροντίζει έναν ανοϊκό.
Όταν μαθαίνετε ότι κάποιος έχει τη νόσο του Αλτσχάιμερ, μπορεί να αναρωτιέστε πότε και πώς να ενημερώσετε την οικογένειά σας και τους φίλους σας.
Μπορεί να ανησυχείτε για το πώς οι άλλοι θα αντιδράσουν ή πως θα φερθούν στον ίδιο τον πάσχοντα. Άλλα συχνά οι άλλοι έχουν την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά με τον πάσχοντα, πολύ πριν ενημερωθούν επίσημα. Η νόσος Alzheimer είναι δύσκολο να παραμείνει μυστικό.
Όταν ο χρόνος σας φαίνεται ότι είναι πλέον ο κατάλληλος, να είστε ειλικρινής με την οικογένεια και τους φίλους σας. Χρησιμοποιήστε αυτό ως μια ευκαιρία για να τους εκπαιδεύσετε για το τι είναι και πως φροντίζουμε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ. Μπορείτε επίσης να τους υποδείξετε τι να κάνουν για να βοηθήσουν.
Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε την οικογένεια και τους φίλους σας να καταλάβουν πώς να αλληλεπιδρούν με το πρόσωπο που έχει Αλτσχάιμερ.
Να τους βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν το τι μπορούν να κάνουν ακόμα στην καθημερινότητα τους και ότι μπορούν ακόμα να έχουν επίγνωση για κάποια πράγματα.
Υποδείξτε τους πως να «συστήνονται». Για παράδειγμα: «Γεια σου Γιώργο, είμαι ο Γιάννης. Ήμασταν συνάδελφοι στην δουλειά»
Βοηθήστε τους να αποφεύγουν τη συνεχή διόρθωση του πάσχοντος, όταν αυτός ή αυτή κάνει ένα λάθος ή κάτι ξεχνάει.
Βοηθήστε τους να προγραμματίσουν δραστηριότητες διασκέδασης με τον πάσχοντα, όπως μετάβαση σε οικογενειακή συγκέντρωση ή επίσκεψη παλιούς φίλους.
Αν το άτομο με ν. Αλτσχάιμερ έχει μικρά παιδιά ή εγγόνια, πρέπει να τα βοηθήσετε να καταλάβουν τι συμβαίνει. Απαντήστε στις ερωτήσεις τους, απλά και ειλικρινά. Για παράδειγμα, μπορείτε να πείτε σε ένα παιδί, «η γιαγιά έχει μια ασθένεια που καθιστά δύσκολο για εκείνη να θυμάται πράγματα, γεγονότα ή ακόμα και πρόσωπα».
Να ξέρετε ότι τα συναισθήματά τους, θλίψη και θυμός, είναι φυσιολογικά, μέχρι να εξοικειωθούν με την νέα κατάσταση.
Αν το παιδί ζει με κάποιον που έχει ν. Αλτσχάιμερ, μην περιμένετε από αυτό να «προσέχει» τον ασθενή. Διαχειριστείτε επίσης τον δικό σας χρόνο κατάλληλα, περάστε χρόνο με το παιδί, έτσι ώστε αυτό να μην αισθάνεται ότι όλη η προσοχή σας είναι στραμμένη στο άτομο με ν. Αλτσχάιμερ.
Οι δυσκολίες αυτές μπορεί να είναι λιγότερες σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Έτσι, συχνά θα τα δούμε να μην επηρεάζονται από την νόσο του ασθενή και να προσπαθούν να παίξουν μαζί του, συχνά με μεγάλη επιτυχία, κάτι που προφανώς είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ασθενείς, που νιώθουν έτσι ότι μπορούν να επικοινωνήσουν και να προσφέρουν.
Στο τέλος αυτό λειτουργεί θεραπευτικά, κυρίως για τα ψυχολογικές συνέπειες που νιώθει ο ασθενής με Αλτσχάϊμερ εξαιτίας της επίγνωσης που έχει ειδικά στα πρώτα στάδια της Νόσου.
Η ενασχόληση με την νόσο Alzheimer προκαλεί πολλά συναισθήματα στους φροντιστές. Συχνά είναι η λύπη, ο θυμός, η απογοήτευση, το αίσθημα της ανεπάρκειας ή της ματαιότητας. Η σωστή ενημέρωση προσγειώνει τις προσδοκίες που έχουμε, ενώ συχνά μια συμβουλευτική ψυχολογική υποστήριξη των φροντιστών είναι απαραίτητη, για να αντιμετωπιστεί η εξουθένωση (burn out), που εντελώς φυσιολογικά αισθάνονται ότι έχουν.
Το πρώτο και σημαντικό είναι η απενεχοποίηση των φροντιστών για τα συναισθήματα τους, κυρίως τα αρνητικά. Και βέβαια η ψυχολογική στήριξη βοηθά ώστε να διαχειριστούν οι φροντιστές καλύτερα την καθημερινότητα και να είναι περισσότερο αποτελεσματικοί στο έργο τους, κάτι που έμμεσα βοηθά και τους ίδιους τους πάσχοντες.
Εμμανουήλ Πολυζόπουλος, Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής