Οι κύστεις των ωοθηκών είναι ένα σχετικά συχνό φαινόμενο των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία Είναι λιγότερο συχνές στις μικρές ηλικίες, ενώ η παρουσία τους σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση συνήθως συνεπάγεται περαιτέρω διερεύνηση για τον αποκλεισμό κάποιας κακοήθειας.
Πίεση, αίσθημα βάρους ή πόνος στην κοιλιά, συχνουρία, έντονος πόνος στην περίοδο ή κατά τη σεξουαλική επαφή…. είναι πιθανές ενδείξεις για κύστεις ωοθηκών.
Συνήθως, με απλή υπερηχογραφική παρακολούθηση μπορεί να γίνει εκτίμηση του μεγέθους, της φύσης της κύστης και να επανεκτιμηθεί μετά πάροδο δύο τριών μηνών προς επιβεβαίωση της απορρόφησης τους από τον ίδιο τον οργανισμό.
Στις ωοθήκες μπορούν να δημιουργηθούν διάφορες κύστεις:
Λειτουργικές κύστεις. Είναι οι πιο συνηθισμένες και δημιουργούνται κατά τον κύκλο. Κάθε μήνα οι γυναικείες ωοθήκες δημιουργούν περίπου 20 κύστεις οι οποίες περιέχουν ωάρια. Όταν ένα ωράριο ωριμάσει, η κύστη που το περιέχει, (περίπου 2 cm) σπάει, απελευθερώνοντάς το, ενώ οι υπόλοιπες καταστρέφονται.
Ωοθυλακικές κύστεις. Είναι οι κύστεις που δημιουργούνται αν δεν σπάσει το ωάριο. Αυτές συνήθως εξαφανίζονται μετά από δύο ή τρεις μήνες.
Ωχρινικές κύστεις. Είναι κύστεις που δημιουργούνται αν δεν απελευθερωθεί το ωάριο και περιέχουν αίμα. Συνήθως εξαφανίζονται μετά από μερικές εβδομάδες. Άλλες φορές μεγαλώνουν και προκαλούν πόνο η και αιμορραγία.
Ενδομητρίωμα. Αυτές οι κύστεις δημιουργούνται μέσα στην ωοθήκη σε γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση. Συνήθως έχουν σοκολατοειδές περιεχόμενο και δεν εξαφανίζονται αν δεν γίνει θεραπεία.
Κυσταδένωμα. Δημιουργούνται από την επένδυση της ωοθήκης. Περιέχουν συνήθως υγρό διαυγές, παχύρρευστο ή ζελατινώδες. Μπορούν μεγαλώνοντας να σπάσουν και να δημιουργήσουν πόνο.
Πολυκυστικές ωοθήκες. Δημιουργούνται πολλαπλά ωοθηλάκια (κύστεις που περιέχουν ωάρια) που όμως δεν ωριμάζουν σε κάθε κύκλο για να σπάσουν. Έτσι συσσωρεύονται με το χρόνο και δημιουργούν πολλαπλές μικρές κύστεις στις ωοθήκες.
Θεραπεία
Η θεραπεία μιας κύστης ωοθήκης είναι ανάλογη της διάγνωσης.
Αναμονή.Οι λειτουργικές κύστεις ωοθηκών συνήθως εξαφανίζονται μόνες τους μετά από λίγες εβδομάδες. Το επαναληπτικό υπερηχογράφημα θα μας δείξει την πορεία τους.
Αντισυλληπτικά.
Σε περίπτωση που παραμένουν ή αυξάνουν σε μέγεθος ή αριθμό, χρησιμοποιούμε ορμονική θεραπεία. Γυναίκες που δημιουργούν συχνά κύστεις στις ωοθήκες ή έχουν πολυκυστικές ωοθήκες λαμβάνουν αντισυλληπτικά δισκία για πρόληψη.
Χειρουργικά αφαιρούμε τις κύστεις που παραμένουν, γίνονται μεγαλύτερες, περισσότερες ή έχουν περίεργη υφή στο υπερηχογράφημα και δημιουργούν πόνο. Υπάρχουν δύο χειρουργικές μέθοδοι για την αφαίρεση των κυστών. Λαπαροσκοπικά και Λαπαροτομικά.
Θεόδωρος Κολλάρος, Γυναικολόγος