Η ευτυχία κατά τη διάρκεια της ζωής μας περνάει από διάφορες φάσεις. Υπάρχουν τα έντονα «ups and downs» που λέμε, δηλαδή τη μία είμαστε πολύ χαρούμενοι και την άλλη στα πατώματα, αλλά υπάρχουν και οι περίοδοι στασιμότητας. Αυτή η στασιμότητα καθώς μεγαλώνουμε τείνει να γίνεται από τα βασικά στοιχεία στην καθημερινότητά μας, συνεπώς αυτή περιέχεται και στα συναισθήματά μας.
Με απλά λόγια η ικανοποίησή και οι «μεγάλες» χαρές τείνουν να μειώνονται καθώς πλησιάζουμε τη μέση ηλικία και η σχετική καμπύλη φτάνει σε «χαμηλό» στα 50. Στη συνέχεια όπως εξηγεί ο Arthur C. Brooks καθηγητής Ηγεσίας στην Επιχειρηματική Σχολή του Χάρβαρντ καθηγητής της Σχολής Διακυβέρνησης Κέννεντυ του Χάρβαρντ, η καμπύλη της ευτυχίας αρχίζει και πάλι την ανοδική της πορεία μέχρι τα 60-65. Το επόμενο στάδιο όμως, είναι παράξενο. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι χωρίζονται σε δυο ομάδες καθώς τα χρόνια περνούν: σε εκείνους που γίνονται όλο και πιο ευτυχισμένοι και σε εκείνους που γίνονται όλο και λιγότερο ευτυχισμένοι.
Ο καθηγητής Brooks που μελετά την ευτυχία εδώ και πολλές δεκαετίες ανατρέχει στην περιβόητη έρευνα για την ευτυχία του Χάρβαρντ που ξεκίνησε το 1938 και παρακολούθησε τους συμμετέχοντες – αρχικά φοιτητές του Πανεπιστημίου και στη συνέχεια και ατόμων εκτός ιδρύματος – καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η μελέτη ενημερωνόταν συστηματικά κάθε δύο χρόνια για περισσότερο από 80 χρόνια.
Καθώς οι συμμετέχοντες μεγάλωναν αναδύθηκαν δύο διαφορετικές και διαμετρικά αντίθετες ομάδες: εκείνοι που ήταν ευτυχείς και καλά στην υγεία τους (happy-well) και εκείνοι που ήταν θλιμμένοι και άρρωστοι (sad-sick).
Τα άτομα της πρώτης «ευτυχισμένης» ομάδας διαπιστώθηκε οτι είχαν κάποια πλεονεκτήματα όπως οικονομική ευρωστία, χαρούμενη παιδική ηλικία, μακρόβιους προγόνους και απουσία ιστορικού κλινικής κατάθλιψης.
Ορισμένοι από τους παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω είναι πέρα από τον έλεγχό μας, εντούτοις υπάρχουν και άλλοι που μπορούμε να τροποποιήσουμε για το καλό της υγείας και της μακροζωίας μας. Με βάση τα στοιχεία της έρευνας για την ευτυχία του Χάρβαρντ δύο ερευνητές έδειξαν το 2001, ότι μπορούμε να ελέγξουμε επτά καίριες καταστάσεις υγείας που αποτελούν επένδυση για την ευζωία:
Το κάπνισμα . Όσο γρηγορότερα το κόψετε, τόσο περισσότερα τα χρόνια ευτυχίας βάσει των στοιχείων.
Την κατανάλωση αλκοόλ. Στην έρευνα του Χάρβαρντ η υπερκαταναλωση αλκοόλ συσχετίζεται έντονα με το κάπνισμα, αλλά υπάρχει πλέον πλήθος δεδομένων ότι αποτελεί ισχυρό και αυτόνομο παράγοντα που απειλεί την ευτυχία μετέπειτα στη ζωή.
Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μέσω της ισορροπημένης διατροφής.
Η άσκηση. Συστήνεται το περπάτημα καθημερινά.
Την συναισθηματική αντοχή. Όσο νωρίτερα βρείτε τρόπους να αντιμετωπίζετε και να ξεπερνάτε τις δυσκολίες της ζωής, τόσο καλύτερα προετοιμασμένοι θα είστε να το πράξετε όταν τα δύσκολα κάνουν την εμφάνισή τους σε μεγάλη ηλικία.
Την εκπαίδευση. Όσο πιο δραστήριο το μυαλό σε μεγαλύτερη ηλικία, τόσο μεγαλύτερη η… εγγύηση για πολλά και ευτυχισμένα χρόνια ζωής.
Τις κοινωνικές σχέσεις. Καλλιεργήστε τις κοινωνικές σας σχέσεις από νεαρή ηλικία π.χ. με τον γάμο, τις φιλίες, τους συγγενείς. Ο σκοπός είναι να υπάρχουν άνθρωποι γύρω σας στους οποίους μπορείτε να βασιστείτε όταν υπάρξει ανάγκη.
Ο καλύτερος τρόπος για να μεγιστοποιήσετε τις πιθανότητές σας για ευτυχία στα 70 σας είναι να επιδιώξετε και τους επτά αυτούς στόχους με ζέση. Αλλά αν οι συνθήκες σας επιβάλλουν να επιλέξετε μόνο ένα στόχο ας είναι ο τελευταίος.
Σύμφωνα με τη μελέτη του Χάρβαρντ, το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό των ευτυχισμένων ηλικιωμένων είναι οι υγιείς σχέσεις. Οι ζεστές ανθρώπινες σχέσεις είναι το καλύτερο «υλικό» της ευτυχίας στο οποίο πρέπει όλοι να επενδύσουμε.