Σε προληπτικό έλεγχο για λεϊσμανίαση πρέπει να υποβάλλονται κάθε φθινόπωρο οι σκύλοι, ακόμα κι αν έχουν εμβολιαστεί γι’ αυτήν.
Τώρα το φθινόπωρο, μην ξεχάσετε να ελέγξετε το σκυλάκι σας για τη λεϊσμανίαση (κάλα-αζαρ). Η λεϊσμανίαση των σκύλων είναι μια παρασιτική νόσος που μεταδίδεται σε αυτούς από τις σκνίπες, η δραστηριότητα των οποίων είναι υψηλή τους θερμούς μήνες του χρόνου.
Το υπαίτιο παράσιτο είναι το πρωτόζωο Leishmania infantum και αν μολυνθεί ο σκύλος από αυτό, μπορεί να παραμείνει για αρκετό καιρό ασυμπτωματικός φορέας της νόσου.
Αν όμως το ζώο εκδηλώσει συμπτώματα, η νόσος μπορεί να είναι γενικευμένη και δυνητικά θανατηφόρος. Γι’ αυτό τον λόγο είναι απαραίτητο κάθε φθινόπωρο, όταν η θερμοκρασία αρχίζει να πέφτει, να ελέγχονται προληπτικά όλοι οι σκύλοι.
Πολλή συχνή στην Ελλάδα
Η λεϊσμανίαση (ή λεϊσμανίωση) είναι πολύ συνηθισμένη στους σκύλους στη χώρα μας, τόσο τους οικόσιτους όσο και τους αδέσποτους. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κρήτης δημοσίευσαν το 2013 μεγάλη μελέτη σε όλη τη χώρα, που αποκάλυψε ότι κατά μέσον όρο το 22,1% των σκύλων είναι φορείς του υπαίτιου παρασίτου.
Όπως είχαν γράψει οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, εξέτασαν την περίοδο 2005-2010 περισσότερους από 5.700 σκύλους απ’ όλους τους νομούς της χώρας. Σχεδόν 3.500 από αυτούς ήταν κατοικίδια ζώα και οι υπόλοιποι αδέσποτα.
Όπως έδειξαν οι εξετάσεις, φορείς του παρασίτου της λεϊσμανίασης ήταν:
-Το 18,7% των κατοικίδιων σκύλων
-Το 27,3% των αδέσποτων σκύλων
Το ποσοστό των θετικών δειγμάτων παρουσίαζε διακύμανση από νομό σε νομό και σε μερικούς έφτασε το 50%. Από τα μολυσμένα ζώα (ήταν 1.275), μόνο τα 95 δεν είχαν συμπτώματα λεϊσμανίασης.
Ο κίνδυνος να μολυνθούν οι σκύλοι από τη λεϊσμανίαση είναι μεγαλύτερος από τον Μάιο έως το Νοέμβριο, αν κάνει ακόμα ζέστη. Πιο επιρρεπείς είναι οι σκύλοι που διαβιούν σε εξωτερικούς χώρους, ειδικά κατά τις νυχτερινές ώρες κατά τις οποίες είναι πιο έντονη η δραστηριότητα της σκνίπας.
Τα πιθανά συμπτώματα
Η λεϊσμανίαση (ή λεϊσμανίωση) των σκύλων στη χρόνια μορφή της προκαλεί μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων. Τα περισσότερα από αυτά δεν είναι ειδικά για τη λεϊσμανίαση, δηλαδή θα μπορούσαν να έχουν και πολλές άλλες αιτίες. Επιπλέον, πολλές φορές δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά από τους κηδεμόνες των σκύλων.
Τα συμπτώματα συνήθως ποικίλουν ανάλογα με το όργανο το οποίο προσβάλλεται και εμφανίζονται σε διάφορους συνδυασμούς. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:
-Η ανορεξία
-Η σταδιακή απώλεια βάρους
-Η κατάπτωση
-Η εύκολη κόπωση
Δερματικές αλλοιώσεις
Οι δερματικές αλλοιώσεις που παρατηρούνται συνήθως είναι:
-Ξηρότητα του δέρματος και του τριχώματος
-Φολίδες στο κεφάλι (κυρίως γύρω από τα μάτια και στη μουσούδα), στην ράχη και μερικές φορές σε όλο το σώμα.
-Πληγές (έλκη) στο πτερύγιο του αυτιού, γύρω από τη μύτη ή το στόμα, στα πέλματα και στους αγκώνες. Παρατηρούνται στο περίπου 40% των περιπτώσεων
-Τα νύχια μπορεί να παρουσιάσουν κάμψη προς τα μέσα και να γίνουν γαμψά. Η κατάσταση αυτή λέγεται ονυχογρύπωση και ουσιαστικά είναι ανώμαλη ανάπτυξη των νυχιών.
-Οι σκύλοι μπορεί επίσης να παρουσιάσουν διόγκωση του σπλήνα (σπληνομεγαλία) και ενός ή περισσότερων λεμφαδένων (λεμφαδενομεγαλία). Μικρό ποσοστό ζώων παρουσιάζουν οφθαλμικά συμπτώματα (επιπεφυκίτιδα, πανοφθαλμίτιδα)
Άλλα πιθανά συμπτώματα της λεϊσμανίασης είναι:
-Η αιμορραγία από το ένα ρουθούνι
-Η αστάθεια σε ένα ή περισσότερα πόδια, εξαιτίας της εμφάνισης πολυαρθρίτιδας
-Συμπτώματα στο έντερο (π.χ. χρόνια κολίτιδα)
-Προβλήματα στο ήπαρ (χρόνια ηπατίτιδα)
-Φλεγμονή στο τοίχωμα της καρδιάς (το μυοκάρδιο)
-Τέλος πολύ συχνά και ιδιαίτερα επικίνδυνα είναι τα συμπτώματα που σχετίζονται με την προσβολή των νεφρών (π.χ. πολυουρία, πολυδιψία) καθώς και συμπτώματα που σχετίζονται με την εμφάνιση χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.
Πρόληψη και αντιμετώπιση
Για να αντιμετωπιστούν όλ’ αυτά τα συμπτώματα απαιτείται θεραπεία με ειδικά αντιλεϊσμανιακά φάρμακα καθώς και κατάλληλη υποστηρικτική αγωγή, αναλόγως, βέβαια, με τη βαρύτητα της νόσου του ζώου.
Η αγωγή για τον έλεγχο των συμπτωμάτων της νόσου μπορεί να κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Απαιτούνται επίσης συχνοί επανέλεγχοι της κατάστασης του ζώου, πιθανόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η πρόληψη της λεϊσμανίασης είναι εξαιρετικά σημαντική. Ακρογωνιαίος λίθος της πρόληψης είναι η τακτική χρήση εντομοαπωθητικών σκευασμάτων (αμπούλες, περιλαίμια, spray), κατάλληλων για την απώθηση της σκνίπας.