Ένα μεγάλο παράπονο που έχουν οι περισσότεροι ιδιοκτήτες/κηδεμόνες ενός σκύλου είναι η απροθυμία του τετράποδου φίλου τους να τρέξει προς το μέρος τους όταν τον καλούν κοντά τους.
Όταν βρίσκονται στο σκυλο-πάρκο και έρχεται η ώρα να φύγουν, τον καλούν, όμως εκείνος… παριστάνει τον κουφό.
Γιατί ένας σκύλος δεν αντιδρά στο κάλεσμα του ιδιοκτήτη/κηδεμόνα του;
Μήπως δεν του έχουμε δώσει να καταλάβει τι του ζητάμε, ή του έχουμε «στείλει» λάθος μηνύματα;
Ο Κοσμάς Μπαλασκάς εκπαιδευτής σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς (Dipl. In Canine Behaviour &Training , Kynagon Cat member, ISAP, ICAN) μας λύνει κάθε απορία και, παράλληλα, μας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το πώς θα «πείσουμε» τον σκύλο μας να τρέχει στην αγκαλιά μας κάθε φορά που τον καλούμε.
«Η συμπεριφορά «έλα», ή «εδώ», γνωστή και ως εντολή ανάκλησης, είναι μια από τις πιο σημαντικές που πρέπει να διδάξουμε στα σκυλιά μας. Τόσο για την ασφάλειά τους, όσο και για τη δική μας ηρεμία.
Η εκμάθηση της βασικής συμπεριφοράς «έλα», ή «εδώ» δεν είναι καθόλου εύκολη διαδικασία. Αντίθετα, κατά την άποψή μου, είναι μια από τις δυσκολότερες. Κι αυτό γιατί είναι δύσκολο για τον σκύλο να επιστρέψει σε μας, αγνοώντας τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
Από τη φύση του ο σκύλος δυσκολεύεται να αντιληφθεί γιατί πρέπει να επιστρέφει σε εμάς, όταν τον καλούμε. Από την άλλη, έχει μάθει να εξερευνά το περιβάλλον, να μυρίζει, να κυνηγά, κι έτσι αποσπάται η προσοχή του.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να κατανοήσουμε πως, όταν ο σκύλος μας δεν ανταποκρίνεται στο κάλεσμά μας, δεν είναι αποτέλεσμα μιας κακής συμπεριφοράς, αλλά έλλειψη αποτελεσματικής εκπαίδευσης.
Η τιμωρία και οι λάθος αντιδράσεις μας δεν θα βοηθήσουν καθόλου. Αντίθετα, θα καταστρέψουν τη σχέση με τον σκύλο μας.
Μια επιτυχημένη επιστροφή του σκύλου μας βασίζεται στη σωστή εκπαιδευτική διαδικασία, την επανάληψη και τη θετική ενίσχυση.
Η κατανόηση των λόγων για τους οποίους τα σκυλιά δεν επιστρέφουν στο κάλεσμα του χειριστή τους, θα βοηθήσει να μετατραπεί η «ανυπακοή» σε υπακοή αυτής της τόσο σημαντικής συμπεριφοράς.
Παρακάτω αναλύονται πέντε λόγοι, για τους οποίους μπορεί ο σκύλος να μην επιστρέφει σε εμάς. Εάν τους κατανοήσουμε, θα καταφέρουμε και να επιλύσουμε το πρόβλημα.
1. Ο σκύλος δεν γνωρίζει τη συμπεριφορά
Ο συχνότερος λόγος που ο σκύλος δεν επιστρέφει στον χειριστή όταν τον καλεί, είναι γιατί δεν ξέρει τι σημαίνει η λέξη. Η Dr. Sophia Yin, στο βιβλίο της «Perfect puppy in 7 days», εξηγεί ότι: «το βασικό πρόβλημα στην εκπαίδευση είναι πως θεωρούμε δεδομένο το γεγονός ότι ο σκύλος μας ξέρει τι σημαίνει η λέξη με την οποία τον καλούμε. Στη συνέχεια παρασυρόμαστε και επαναλαμβάνουμε τη λέξη ξανά και ξανά, την αναμιγνύουμε και με άλλες λέξεις, και το αποτέλεσμα είναι η ανυπακοή. Ενώ η λέξη που θέλετε να διδάξετε είναι το «έλα», «έλα εδώ», ή «εδώ».
2. Δεν έχετε προπονήσει αρκετά τη συμπεριφορά
Η συμπεριφορά ανάκλησης είναι αυτή που εξασκείται λιγότερο από κάθε άλλη, απ’ όλους τους ιδιοκτήτες. Το «έλα», ή «εδώ», χρειάζεται να επαναλαμβάνεται τουλάχιστον τέσσερις – πέντε φορές την ημέρα και, σταδιακά, να ανεβάζετε τα κριτήρια και τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ο σκύλος.
Εάν δεν έχουμε διδάξει στον σκύλο μας να έρχεται αξιόπιστα, όταν δεν υπάρχουν ερεθίσματα στο περιβάλλον, τότε δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να υπακούσει όταν δημιουργούνται περισπασμοί από, για παράδειγμα, μια μπάλα, άλλον σκύλο, ή μια γάτα.
Διδάσκουμε τη συμπεριφορά «έλα», ή «εδώ», σταδιακά, ανεβάζοντας σιγά – σιγά το επίπεδο δυσκολίας.
Στην αρχή ξεκινάμε από το εσωτερικό του σπιτιού μας. Στη συνέχεια, βγαίνουμε εκτός σπιτιού, σε περιβάλλον με λίγα ερεθίσματα.
Σταδιακά, προσθέτουμε μικρούς περισπασμούς, και όσο ο σκύλος μαθαίνει, πηγαίνουμε σε πιο σύνθετα περιβάλλοντα.
Όταν ο σκύλος έρχεται κοντά μας, φροντίζουμε πάντα η ανταμοιβή να είναι πολύ ισχυρή, όπως λαχταριστές λιχουδιές και παιχνίδι.
3. Η συμπεριφορά ανάκλησης δεν έχει σημασία για τον σκύλο
Κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, εάν δεν υπάρχει συνέπεια στη θετική ενίσχυση που προσφέρουμε στον σκύλο όταν επιστρέφει σε μας, το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να αδιαφορεί για την επιστροφή του.
Επίσης, δεν πρέπει να παραιτηθούμε μετά από μια ανεπιτυχή επιστροφή του σκύλου μας, γιατί έτσι του περνάμε το μήνυμα «δεν τρέχει κάτι αν δεν έρθω». Πρέπει να προσπαθήσουμε να του δημιουργήσουμε κίνητρο, ώστε να επιστρέψει.
4. Αρνητικοί συσχετισμοί κατά την επιστροφή του σκύλου
Είναι πολύ συχνό το εξής φαινόμενο: κηδεμόνες να αφήνουν τον σκύλο τους ελεύθερο σε πάρκα ή πλατείες, να τον καλούν ξανά και ξανά, χωρίς την ανταπόκριση του σκύλου και χωρίς να έχουν διδάξει την ανάκληση. Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα όταν ο σκύλος, τελικά, επιστρέψει. Ο κηδεμόνας συνεχίζει να φωνάζει στον σκύλο, ή του βάζει τον οδηγό και τον γυρίζει στο σπίτι.
Αυτό που καταφέρνει να μάθει ο σκύλος, είναι ότι κατά την επιστροφή του σε μας ακολουθούν τιμωρία και δυσάρεστες καταστάσεις. Οπότε, γιατί να επιστρέψει την επόμενη φορά; Η εμπιστοσύνη του στο πρόσωπο μας έχει κλονιστεί.
5. Η ανάκληση σημαίνει διασκέδαση
Ο σκύλος μας θα είναι διστακτικός να επιστρέφει σε μας, αν του μάθουμε ότι είμαστε η λιγότερο καλή επιλογή.
Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί όταν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά μας, αλλά εμείς δεν τον επιβραβεύσαμε, ή αυτό σήμαινε το τέλος της βόλτας.
Όταν καλούμε τον σκύλο για να αποχωρίσουμε από το πάρκο, καλό είναι να αφιερώνουμε λίγο χρόνο στο να παίξουμε μαζί του, ή να κάνουμε εξάσκηση σε κάποιες συμπεριφορές που γνωρίζει. Παράδειγμα: «κάτσε», «κάτω», «χέρι».
Είναι σημαντικό να γίνει γνωστό ότι οι πιο επιτυχημένες ανακλήσεις βασίζονται στις καλές συνδέσεις που έχει κάνει ο σκύλος μας και στην εμπιστοσύνη που δείχνει στο άκουσμα της φωνής μας.
Κάθε φορά που ο σκύλος έρχεται κοντά μας, είτε επειδή τον καλέσαμε, είτε επειδή το ήθελε από μόνος του, φροντίζουμε να του κάνουμε αυτήν του την πράξη, μοναδική εμπειρία.
Είναι σημαντικό να αφιερώσουμε χρόνο στον σκύλο μας για να μάθει αυτήν τη συμπεριφορά. Να είμαστε δίκαιοι και υπομονετικοί μαζί του, και να μην έχουμε υψηλότερες απαιτήσεις απ’ όσες μπορεί να εκπληρώσει.
Ας αναλογιστούμε πόσα χρόνια χρειάζεται ένα παιδί για να μάθει να γυρνά στους γονείς του όταν τον καλούν.
Τέλος, είναι αναγκαίο να θυμόμαστε ότι ένας σκύλος μπορεί να κάνει τα πάντα, αρκεί η εκπαίδευση να γίνεται με γνώμονα τη χαρά, το παιχνίδι και την απόλαυση».