Γενετική μελέτη έδειξε πως οι καταγόμενοι από τους γκρίζους λύκους, οικόσιτοι σκύλοι έχουν υπάρξει σύντροφοι του ανθρώπου εδώ και 33.000 χρόνια
O αρχέγονος σκύλος και η απαρχή της σχέσης του με τον άνθρωπο είναι μια ιστορία που εξακολουθεί να αποκαλύπτεται, να γοητεύει τους επιστήμονες και να δίνει συνεχώς νέα δεδομένα
O καλύτερος φίλος του ανθρώπου ήταν αρχικά μάλλον γκρίζος λύκος που ενδεχομένως να ήρθε σε επαφή με τους πρώτους ανθρώπους περίπου 33.000 χρόνια πριν, κάπου στη νοτιοανατολική Ασία. Περίπου 15.000 χρόνια πριν, μια αγέλη εξημερωμένων σκύλων άρχισε να ταξιδεύει προς τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Ο “Κύων ο λύκος ο οικείος” (Canis lupus familiaris) έκανε την άφιξή του στην Ευρώπη πριν περίπου 10.000 χρόνια, στις απαρχές του πολιτισμού στην Εύφορη Ημισέληνο, τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να χτίζουν αγροικίες και χωριά.
Τα σκυλιά ήταν ήδη εκεί για να βοηθήσουν στην περιφρούρηση και τη συγκέντρωση των κοπαδιών και είχαν αρχίσει να ζητούν βόλτα. Οι λεπτομέρειες της ιστορίας – οι χαρακτήρες, η δράση και οι ακριβείς θέσεις – είναι άγνωστες. Όμως, η σύνοψη της μεγάλης περιπέτειας είναι καταγεγραμμένη στο DNA. Επιστήμονες από την Κίνα, τον Καναδά, τη Φινλανδία, τη Σιγκαπούρη, τη Σουηδία και τις ΗΠΑ, αναφέρουν στο Ερευνητικό περιοδικό Cell Research ότι συνέκριναν τα γονιδιώματα με τις γενετικές κληρονομιές, 58 κυνοειδών.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονταν 12 γκρίζοι λύκοι, 12 αυτόχθονες σκύλοι από τη βόρεια κινεζική ύπαιθρο, 11 από τη Νοτιοανατολική Ασία, τέσσερα σκυλιά των χωριών από τη Νιγηρία και 19 δείγματα από ράτσες που προήλθαν από την Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του Αφγανικού κυνηγόσκυλου, του χάσκι της Σιβηρίας, του Θιβετιανού μαστίφ, του τσιουάουα και του γερμανικού ποιμενικού.
Επειδή κάθε γονιδίωμα είναι ένα κείμενο που αντιγράφεται (με συχνά ορθογραφικά λάθη ή μεταλλάξεις) μέσω των γενεών, και κάθε γονιδίωμα είναι συνδεδεμένο με όλα τα άλλα γονιδιώματα, οποιαδήποτε σύγκριση, αρχίζει να λέει μια ιστορία της οικογένειας με συνδέσεις και διαχωρισμούς που έχουν συμβεί εδώ και πολύ καιρό. Όσο περισσότερα «κείμενα» συγκριθούν, τόσο πιο σίγουρη θα είναι η ιστορία που λένε.
“Μετά από εξέλιξη αρκετών χιλιάδων ετών στην ανατολική Ασία, μια υποομάδα σκύλων εξαπλώθηκε από τη νότια Ασία, περίπου 15.000 χρόνια πριν, στη Μέση Ανατολή, την Αφρική καθώς και την Ευρώπη. Σκύλος αυτών των υποομάδων, με καταγωγή από την Ασία, στη συνέχεια μετανάστευσε πίσω στο βόρειο τμήμα της Κίνας και προχώρησε σε μια σειρά από προσμίξεις με ενδημικές φυλές της Ανατολικής Ασίας, πριν το ταξίδι του στην Αμερική” λένε οι επιστήμονες. “Η μελέτη μας, για πρώτη φορά, αποκαλύπτει το ασυνήθιστο ταξίδι που έχει κάνει ο οικόσιτος σκύλος στον πλανήτη, κατά τη διάρκεια των τελευταίων 33.000 χρόνων.”
Ο σύνδεση του γκρίζου λύκου με την Ανατολική Ασία είχε γίνει και νωρίτερα. Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Guo-dong Wang, έναν μοριακό βιολόγο στο Ινστιτούτο Ζωολογίας Kunming, το επιβεβαίωσαν για ακόμη μια φορά. Οι αυτόχθονες Κινέζοι σκύλοι αποκάλυψαν στενότερους δεσμούς με τους λύκους προγόνους τους και διατήρησαν τη μεγαλύτερη γενετική ποικιλία, μια άλλη ένδειξη ότι ο εγχώριος σκύλος ξεκίνησε κάπου στην Ανατολική Ασία.
Οι σύγχρονες φυλές της Ευρώπης έδειξαν μικρότερη γενετική ποικιλότητα, γεγονός που υποδηλώνει ότι κατάγονται από ένα υποσύνολο των πρώτων σκυλιών, και το DNA που προήλθε από τα σκυλιά της Αφρικής έδειξε ακόμη λιγότερη ποικιλομορφία, πράγμα που σημαίνει ότι όφειλαν την προέλευση τους σε ένα ακόμα μικρότερο σύνολο των μεταναστών προγόνων. Αλλά το ίδιο γενετικό στοιχεία, δείχνει ότι τουλάχιστον μερικά σκυλιά από την Ευρώπη και τη δυτική Ασία μπορεί να ταξίδεψαν πίσω στην Κίνα για να διασταυρωθούν, περιπλέκοντας την ιστορία.
Ο αρχέγονος σκύλος και ο λύκος μπορεί να συνέχισαν να διασταυρώνονται για λίγο. Ωστόσο οι επιστήμονες, είναι αρκετά βέβαιοι για τα ευρήματά τους, ώστε να τοποθετούν χρονικά την ανάδειξη του σημερινού οικόσιτου σκύλου, περίπου 33.000 χρόνια πριν, αλλά ακόμη και για να μαντεύουν έναν ιδρυτικό πληθυσμό περίπου 4.600 ατόμων. Το αν αυτοί οι σκύλοι ένωσαν τις δυνάμεις τους με τους κυνηγούς τροφοσυλλέκτες της Εποχής των Παγετώνων, ή αν παρέμειναν άγριοι που τρέφονταν από τα απομεινάρια του κυνηγιού των ανθρώπων και στη συνέχεια ενώθηκαν με αυτούς, είναι ακόμη αβέβαιο.
“Η μελέτη μας, για πρώτη φορά, αρχίζει να αποκαλύπτει ένα μεγάλο και πολύπλοκο τοπίο στο οποίο συνέβαλαν μαι σειρά γεγονότων που οδήγησαν στην εξημέρωση των σκύλων”, γράφουν οι επιστήμονες. “Ο οικόσιτος σκύλος αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα γλυπτά γενετικής που διαμορφώθηκε από τη φύση και τον άνθρωπο.