Η οικονομική κρίση επηρεάζει, όπως όλα δείχνουν, με τρόπο απόλυτο και μαζικά την ευαίσθητη ψυχολογία των παιδιών τα οποία μην έχοντας τους αμυντικούς μηχανισμούς που απαιτούνται εμφανίζουν σοβαρά ψυχιατρικά επεισόδια.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, Καθηγητή Ανδρέα Κωνσταντόπουλο, με αφορμή τη διοργάνωση Παιδιατρικού Συνεδρίου, την τελευταία διετία στη Δυτική Ελλάδα παρατηρείται αθρόα αύξηση ανάμεσα στο παιδικό πληθυσμό ασθενειών όπως κατάθλιψη, επιθετικότητα, διαταραχές συμπεριφοράς, σχολικός εκφοβισμός, φοβίες, άγχος και ψυχοσωματικά προβλήματα . Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, το 2010 ζήτησαν βοήθεια 1.420 παιδιά, το 2011 1.970 παιδιά, ενώ το 2012 τα αντίστοιχα περιστατικά ανήλθαν στις 2.000 περιπτώσεις. Ένα ακόμη θλιβερό στοιχείο αποτελεί το γεγονός πως σε ημιορεινές και ορεινές περιοχές το 37,5% των γονέων χρησιμοποιούν σωματική τιμωρία στα παιδιά τους. Ο μέσος όρος ηλικίας των γονέων δεν ξεπερνά τα 36,5 έτη και το μορφωτικό τους επίπεδο είναι 50% απόφοιτοι Δημοτικού σχολείου, 30% απόφοιτοι Λυκείου και 20% απόφοιτοι Πανεπιστημιακού ιδρύματος.
Άλλα σημαντικά θέματα που θα ανακοινωθούν είναι η κατανάλωση αλκοόλ, τσιγάρων, το σεξ στην εφηβική ηλικία, οι δηλητηριάσεις και τα ατυχήματα των μικρών παιδιών, η παχυσαρκία, ο ρόλος της Βιταμίνης D, το παθητικό κάπνισμα, οι εμβολιασμοί, ο μητρικός θηλασμός, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η χρήση κινητής τηλεφωνίας κλπ. Οι έφηβοι αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα και προκλήσεις όσον αφορά το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, τις πρόωρες σεξουαλικές σχέσεις. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός των εφήβων αυξάνεται διαρκώς και έχει ανέλθει στη χώρα μας σε ποσοστό 27%, ενώ αντίστοιχα στην Ισπανία και την Ισλανδία ανέρχεται μόλις σε 13%.
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, το 22% των εφήβων (δείγμα 1.014 έφηβων), ηλικίας 15-18 ετών, έχουν ήδη ξεκινήσει 4 βασικές συμπεριφορές υψηλού κινδύνου, κάπνισμα, κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, έναρξη πλήρους σεξουαλικής δραστηριότητας και συμμετοχή σε σωματική εμπλοκή τουλάχιστον 1 φορά. Η έναρξη καπνίσματος έρχεται πρώτη με ποσοστό 64%, ενώ ακολουθεί η δοκιμή οινοπνεύματος και η έναρξη σεξουαλικής ζωής με ποσοστό 50%. Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών ξεκινά στα 13,5 έτη (μέση ηλικία), η δοκιμή τσιγάρου στα 14,5 έτη (μέση ηλικία), ενώ η έναρξη ολοκληρωμένων σεξουαλικών σχέσεων στα 15,5 έτη (μέση ηλικία). Η κατοχή και χρήση κινητών τηλεφώνων ανέρχεται σε 70% σε παιδιά 11-12 ετών, ενώ η μέση ηλικία απόκτησης κινητού είναι τα 9 έτη.
Πάντως η κρίση φαίνεται πως έχει και τα θετικά της καθώς τα υψηλά επίπεδα φτώχειας οδηγούν στην αύξηση των ποσοστών θηλασμού: Μέχρι το 2009, μόνο το 6-8% περίπου των μητέρων θήλαζε αποκλειστικά μέχρι τον 6ο μήνα. Το 2012 ο αποκλειστικός θηλασμός για τους 6 πρώτους μήνες ζωής του βρέφους ξεπέρασε το 25%, ενώ παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα θηλασμού και στους μετανάστες. Επίσης , η φτώχεια φαίνεται να οδηγεί σε στροφή προς τη μεσογειακή διατροφή. Τα παχύσαρκα παιδιά πριν το 2008 ανέρχονταν σε 1:3-4, ενώ σήμερα ανέρχονται σε 1:7-8 και τα υπέρβαρα παιδιά από 1:6-7, ανέρχονται σήμερα σε 1:15.
Τέλος όσον αφορά τους εμβολιασμούς τα στοιχεία σημαντικού αριθμού εργασιών που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο του συνεδρίου, δείχνουν ικανοποιητική εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Δυστυχώς, στους εφήβους η κάλυψη δεν είναι ικανοποιητική, ιδίως για τα νέα εμβόλια HPV, ανεμοβλογιάς και πνευμονιόκοκκου. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εφαρμόζεται απόλυτα το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών, εφήβων και ενηλίκων.
Βάσω Καλυβιώτη