Πολλοί συχνά οι γονείς μπερδεύονται και δεν ξέρουν αν τα παιδιά τους βρίσκονται στην προεφηβεία ή στην εφηβεία. Αυτό ουσιαστικά ως ένα σημείο είναι αναμενόμενο, καθώς και η προεφηβεία αποτελεί ουσιαστικά το πρώτο βήμα.
Γράφει ο ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής Μάριος Παππάς
Eίναι η πόρτα εισόδου, για την έναρξη της εφηβείας. Για να μπορέσει λοιπόν, να γίνει λίγο πιο ξεκάθαρη η κάθε φάση πάμε να δούμε τι συμβαίνει στην καθεμία από αυτές τις φάσεις.
Ουσιαστικά η προεφηβεία ξεκινάει από την ηλικία των 9 ετών περίπου και γίνεται αντιληπτή μέσα από κάποιες αλλαγές που αρχίζουν να συμβαίνουν στο σώμα του παιδιού, αλλά και στη συμπεριφορά του. Αυτό βέβαια- το ηλικιακό ορόσημο- δεν είναι πάντα σταθερό και μπορεί να επέλθει και αργότερα μεταξύ των 10 – 12 ετών και εκεί επικρατεί σύγχυση στους γονείς.
Τι συμβαίνει στην προεφηβεία;
Μα ανεξαρτήτως αν ξεκινάει πριν τα 10 έτη ή μετά, είναι το στάδιο που προηγείται της ήβης και συντελούνται οι σωματικές μεταβολές, που θα το κάνουν σιγά σιγά να αποκτήσει χαρακτηριστικά ενήλικα. Σε αυτή τη φάση πέρα των σωματικών αλλαγών μπορούν να παρατηρηθούν και μια σειρά διαφοροποιήσεων στον τρόπο αντίδρασης και συμπεριφοράς των παιδιών με χαρακτηριστικότερες τις εξής:
- τις συναισθηματικές διακυμάνσεις,
- την πιο δραματική έκφραση των συναισθημάτων, τη δυσκολία να ελέγξουν την παρόρμηση,
- τη μεγαλύτερη επιμονή διεκδίκησης περισσότερης ελευθερίας κινήσεων,
- τις συγκρούσεις με τους ενηλίκους και αμφισβήτηση των απόψεων τους,
- τον πειραματισμό με νέες δραστηριότητες και παρέες,
- τη μεγαλύτερη άγνοια κινδύνου στις συμπεριφορές και
- τη μεγαλύτερη ενασχόληση με την εικόνα του σώματος.
Τα χαρακτηριστικά της εφηβείας
Αυτά ουσιαστικά είναι τα πρόδρομα σημάδια ότι το παιδί φεύγει από την παιδική ηλικία και οδεύει προς την ενήλικη ζωή. Ουσιαστικά τα ίδια πάνω κάτω χαρακτηριστικά είναι που συναντάμε και στην εφηβεία, αλλά εκεί αποκτούν πιο στέρεη μορφή και περιοδικότητα.
Έτσι, ο προσανατολισμός του εφήβου, πέρα των συναισθηματικών διακυμάνσεων, της ανάγκης για ανεξαρτησία, της σύγκρουσης με τους σημαντικούς άλλους ενήλικες της ζωής τους και την ενασχόληση με την εικόνα του σώματος, είναι στην ένταξη σου σε κάποια κοινωνική ομάδα συνομηλίκων και στην διαμόρφωση της προσωπικής του ταυτότητας μέσω αυτής.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
Προεφηβεία ή εφηβεία τελικά δεν έχει πολύ μεγάλη σημασία, γιατί οι γονείς είτε στη μία είτε στην άλλη περίπτωση θα πρέπει να δείξουν την ίδια στάση. Μια στάση που θα χαρακτηρίζεται από ψυχραιμία, διάθεση για ανοιχτή συζήτηση και επικοινωνία, αλλά και αναθεώρηση των κανόνων και περιορισμών που έθεταν ως τώρα στο παιδί δίνοντας του μεγαλύτερη ευχέρεια πρωτοβουλιών και αυτονομίας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον σεβασμού, αποδοχής των αναγκών του παιδιού και εμπιστοσύνης βοηθούμε το παιδί(έφηβο ή προέφηβο) να αναπτύξει εκείνες τις απαραίτητες δεξιότητες που θα τον κάνουν έναν υγιή ενήλικα μελλοντικά.