Ως αυτοάνοσα νοσήματα, ορίζονται οι παθήσεις που προκαλούνται από υπερβολική και λανθασμένη απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι του ίδιου του οργανισμού, ο οποίος αναγνωρίζει σαν ξένα, δικά του στοιχεία, ενεργοποιώντας μια φλεγμονώδη αντίδραση σε διάφορους ιστούς.
Οι αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις αφορούν, σε ένα μεγάλο ποσοστό, νέες γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.
Οι περισσότερες γυναίκες με αυτοάνοση ρευματική νόσο, επιθυμούν να γίνουν μητέρες.
Στα ερωτήματα που έχουν οι γυναίκες με αυτοάνοση ρευματική νόσο, απαντά η κ. Ελένη Κομνηνού, Ρευματολόγος, Διευθύντρια Κλινικής Αυτοάνοσων Ρευματικών Παθήσεων Μetropolitan General:
1) Ποια είναι τα πιο συχνά Αυτοάνοσα Νοσήματα που πλήττουν τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία;
Η ρευματοειδής αρθρίτις,
-ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος,
-η ψωριασική αρθρίτις, η αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτις,
-το σύνδρομο Sjogren,
-η συστηματική σκληροδερμια,
-οι αγγειίτιδες και,
-το αντιφωσφολιπιδαιμικό σύνδρομο.
2) Τα Αυτοάνοσα Νοσήματα επηρεάζουν τη γονιμότητα;
Ναι, τα περισσότερα την επηρεάζουν .
3) Είναι αντένδειξη τα Α.Ρ.Ν (Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα) για επίτευξη κύησης;
Όχι δεν αποτελούν αντένδειξη.
Υπάρχουν προϋποθέσεις που τις καθορίζει ο Ρευματολόγος σε συνεργασία με το Γυναικολόγο.
4) Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για επιτυχή έκβαση της κύησης σε γυναίκες με Α.Ρ.Ν;
- Ύφεση της νόσου για τουλάχιστον 6 μήνες πριν τη σύλληψη
- Λήψη της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής για την αποφυγή εξάρσεων χωρίς όμως τον κίνδυνο εμβρυοτοξικότητας
- Συνεργασία ομάδας ιατρών, διαφορετικών ειδικοτήτων για την παρακολούθησή της.
5) Ποια Αυτοάνοσα Νοσήματα είναι πιθανό να επιδεινωθούν/υφεθούν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Η Ρευματοειδής αρθρίτις,
-ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος,
-η Ψωριασική αρθρίτις,
-η Αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτις, κ.ά.
6) Ποιες είναι οι συνήθεις επιπλοκές για την υγεία των μητέρων – που συνήθως εμφανίζονται κατά τη διάρκεια κάθε τριμήνου – σε γυναίκες με Α.Ρ.Ν. και για την υγεία του εμβρύου;
Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
Σε 62% – 75% εγκύων με ρευματοειδή αρθρίτιδα (Ρ.Α), η δραστηριότητα της νόσου βελτιώνεται σημαντικά στην διάρκεια της κύησης (2ο-3οτρίμηνο).
Δεν υπάρχει απόδειξη ότι η Ρ.A αυξάνει τον κίνδυνο αποβολών, πρόωρου τοκετού ή προεκλαμψίας.
Έγκυες με Ρ.Α. με αντι-CCP(+)και Rf(+): Μικρά για την ηλικία κύησης νεογνά, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης, και πρόωρος τοκετός.
“Η Ρ.A. πιθανώς δεν επηρεάζει την γονιμότητα, αν και μια μείωση της γονιμότητας – πριν από την έναρξη της νόσου -χρονικό διάστημα από τη σύλληψη – έχει περιγραφεί“, σημειώνει η κ. Κομνηνού.
Θηλασμός: Υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υποτροπής, λόγω αυξημένης προφλεγμονώδους δράσης της αυξημένης προλακτίνης.
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
Τα μείζονα θέματα σε έγκυες ασθενείς με ΣΕΛ:
- Η έξαρση της νόσου σε ποσοστό 40 – 50%
- Η εμβρυϊκή απώλεια, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης και πρόωρος τοκετός
- Νεογνικός Λύκος
Επίδραση Σ.Ε.Λ στην κύηση:
Κατά τη διάρκεια της κύησης σε έγκυες με Σ.Ε.Λ βρίσκονται σε έξαρση:
-α) νεφρίτιδα,
-β) δερματικές εκδηλώσεις
-γ) αρθρίτιδα,
-δ) αιματολογικές εκδηλώσεις (θρομβοπενία ) κυρίως κατά το δεύτερο ήμισυ της εγκυμοσύνης και της λοχείας.
Κοινά ευρήματα μεταξύ νεφρίτιδας του λύκου/προεκλαμψίας είναι:
-η υπέρταση,
-η πρωτεϊνουρία και,
-το οίδημα κάτω άκρων.
7) Ενοχοποιούνται τα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα για αποβολές;
Ναι και συγκεκριμένα ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος , το αντιφωσφολιπιδαιμικό σύνδρομο ή σύνδρομο Hughes (ΑPS).
To σύνδρομο Hughes είναι μια αυτοάνοση κατάσταση υπερπηκτικότητας που προκαλείται από αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα.
Το APS προκαλεί θρόμβους στο αίμα (θρομβώσεις ) στις αρτηρίες και τις φλέβες, καθώς και επιπλοκές που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη, όπως:
-αποβολή,
-θνησιγένεια,
-πρόωρο τοκετό, ή,
-σοβαρή προεκλαμψία.
8) Ποια από τα φάρμακα, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων, μπορεί να χορηγούνται στη διάρκεια της κύησης;
Η Πρεδνιζολόνη είναι συμβατή με κάθε τρίμηνο της κύησης και είναι το προτιμώμενο κορτικοστεροειδές για τη θεραπεία της ρευματικής νόσου κατά την κύηση.
Η Υδροξυχλωροκίνη παραμένει το ανθελονοσιακό της επιλογής, στις γυναίκες που σχεδιάζουν να μείνουν έγκυες, με Α.Ρ.Ν., και έχουν ανάγκη θεραπείας , και θα πρέπει να συνεχιστεί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Η Aζαθειοπρίνη χρησιμοποιείται συχνά σε ρευματικές παθήσεις. Υπάρχει μια γενική συναίνεση ότι η AZA μπορεί να είναι ασφαλέστερη από ό, τι πολλά άλλα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα κατά τη διάρκεια της.
Η Μεθοτρεξάτη σε οποιαδήποτε δόση θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την κύηση, και να σταματήσει τρεις μήνες πριν την σύλληψη.
Επιλεκτική χρήση:
- ΜΣΑΦ
- Ασπιρίνη
- Γλυκοκορτικοειδή
- Αζαθειοπρίνη
- Αναστολείς του TNF
- IV Aνοσοσφαιρίνη
- Kυκλοσπορίνη
9) Επιτρέπεται ο θηλασμός κατά τη διάρκεια της λήψης φαρμάκων, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων;
“Επιτρέπεται σε αυτά που είναι ασφαλή για την κύηση“, καταλήγει η κ. Κομνηνού.