Για μερικά ζευγάρια η απόκτηση ενός παιδιού είναι ένας δρόμος γεμάτος εμπόδια και απογοητεύσεις.
Ένα ευχάριστο γεγονός που θεωρείται δεδομένο για τους πολλούς, για κάποιους, αποτελεί ένα άπιαστο όνειρο.
Πολλά από τα αίτια της υπογονιμότητας είναι ανεξάρτητα από τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του ζευγαριού.
Το ευχάριστο νέο, όμως, είναι ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που επηρεάζουν τις πιθανότητες τεκνοποίησης και σχετίζονται με τις ατομικές συνήθειες τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας, όπως το κάπνισμα, η κατάχρηση οινοπνεύματος, η ανθυγιεινή διατροφή και η έλλειψη άσκησης.
Έτσι, ένα ζευγάρι με προβλήματα υπογονιμότητος θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι, σε ένα ποσοστό, ο τρόπος ζωής του επηρεάζει την πιθανότητα απόκτησης παιδιού.
Το κάπνισμα αποτελεί ένα συχνό, δυστυχώς, φαινόμενο καθώς το 46% των ανδρών και το 20% των γυναικών στις ηλικίες 20-40 ετών είναι καπνιστές.
Αποτελεί, δε ,σημαντικό παράγοντα που δυσχεραίνει την απόκτηση παιδιού καθώς, από μελέτες, φαίνεται ότι γυναίκες που κόβουν το κάπνισμα διπλασιάζουν τις πιθανότητες εγκυμοσύνης.
Ακόμη και το κάπνισμα, ενός και μόνο τσιγάρου ημερησίως, για 12 μήνες, μείωσε την πιθανότητα επίτευξης σύλληψης σε προσπάθεια εξωσωματικής, κατά 28%.
Το τσιγάρο περιέχει χημικές ουσίες και βαρέα μέταλλα τα οποία επιδρούν και επηρεάζουν τόσο την γυναικεία όσο και την ανδρική γονιμότητα.
Βιοχημικές μεταβολές στο σπέρμα που προκαλούνται από οξειδωτικές βλάβες, λόγω της συγκέντρωσης χημικών ουσιών όπως κάδμιο, νικοτίνη και μόλυβδο, οδηγούν σε μεταβολές στην μορφολογία των σπερματοζωαρίων, ενώ, άλλες ενώσεις, όπως οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακές, επιφέρουν αλλαγές στο DNA που σχετίζονται με μείωση των πιθανοτήτων εγκυμοσύνης, κατά το ένα τρίτο, και πιθανότητα αυξημένων ανωμαλιών στο έμβρυο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία για τη βλαβερή επίδραση του καπνίσματος στην ποιότητα των ωαρίων και τη συσχέτισή του με την πρόωρη εμμηνόπαυση.
Τοξικές ουσίες όπως το κάδμιο σχετίζονται με τη σύνθεση των οιστρογόνων, ενώ, οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες προκαλούν μεταβολές στο γενετικό υλικό των ωαρίων.
Η νικοτίνη και το παράγωγο της, κοτινίνη, επηρεάζουν την ποιότητα των ωαρίων και την πιθανότητα χρομωσωμικών ανωμαλιών.
Επίσης, μελέτες αποδεικνύουν μικρότερο αριθμό ώριμων ωαρίων, που είναι κατάλληλα για γονιμοποίηση, ανάγκη χορήγησης περισσότερων φαρμάκων, και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ενώ, η επίτευξη κύησης είναι μειωμένη.
Φαίνεται ότι οι καπνίστριες, γενικά, θα χρειασθούν διπλάσιες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης για την επίτευξη κύησης.
Επίσης, το κάπνισμα επηρεάζει και το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας και τη δυνατότητά της να δεχθεί το έμβρυο.
Μετά την επίτευξη εγκυμοσύνης το κάπνισμα σχετίζεται με υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου συγγενών ανωμαλιών και πιθανότητας προεκλαμψίας.
Η αναβολή της διακοπής του καπνίσματος, μετά την επίτευξη εγκυμοσύνης, αποτελεί τεράστιο λάθος καθώς αυξάνονται και οι επιπλοκές κατά την διάρκειά της.
Αντίθετα, φαίνεται ότι τα θετικά αποτελέσματα της διακοπής του καπνίσματος διαπιστώνονται μετά από τρεις μήνες .
Η βλαβερή επίδραση του καπνίσματος στην υγεία όλων είναι αδιαμφισβήτητη.
Στο τομέα της υπογονιμότητας οι γνώσεις μας για τις επιπτώσεις του έχουν επιβεβαιωθεί αλλά και αποδειχθεί επιστημονικά.
Το κάπνισμα επηρεάζει αρνητικά την πιθανότητα εγκυμοσύνης και απόκτησης υγιούς παιδιού λόγω των βλαπτικών επιδράσεων του τόσο στον άνδρα όσο και στην γυναίκα.
Η σύγχρονη ιατρική απαιτεί σωστή ενημέρωση των ενδιαφερόμενων για όλες τις παραμέτρους οι οποίες εμπλέκονται και επηρεάζουν το ποθητό αποτέλεσμα.
Ο ειδικός ιατρός της εξωσωματικής πρέπει να πείσει το ζευγάρι ότι η διακοπή του καπνίσματος είναι η πρώτη υπεύθυνη πράξη τους ως μελλοντικοί γονείς απέναντι στο παιδί τους.
Του Χριστόδουλου Παπανικόπουλου, Επιστημονικός Συνεργάτης ΓΑΙΑ Μαιευτική – Γυναικολογική