Σοβαρές επιπτώσεις στο έμβρυο προκαλεί το κάπνισμα κατά την διάρκεια της κύησης. Ο πλακούντας που το περιβάλλει φαίνεται ότι δεν το προστατεύει από τις βλαβερές ουσίες που περιέχει ο καπνός του τσιγάρου.
Ο πλακούντας που προστατεύει το έμβρυο από πολλές βλαβερές ουσίες, φαίνεται ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν εμποδίζει το έμβρυο από το να καπνίζει. Είναι γνωστό ότι ο καπνός του τσιγάρου είναι μείγμα αερίων και λεπτών σταγονιδίων πίσσας που περιέχει περί τις 4.000 διαφορετικές ουσίες. .
Γνωστό είναι επίσης από παλιά ότι το κάπνισμα της εγκύου είχε σαν αποτέλεσμα να γεννιούνται λιποβαρή νεογνά ,δηλαδή νεογνά με μικρό βάρος γέννησης. Τα λιποβαρή νεογνά θεωρούνται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τον πρώτο καιρό μετά τη γέννηση.
Σήμερα που η έρευνα γύρω από το θέμα του καπνίσματος της εγκύου έχει προχωρήσει, απέδειξε ότι το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να δημιουργήσει και άλλες δυσάρεστες καταστάσεις στα έμβρυα.
Έτσι εκτός από το μικρό (συχνά κάτω από 2.500 gr) βάρος γέννησης, το κάπνισμα επηρεάζει το ύψος των παιδιών, τη διανοητική τους ανάπτυξη, αυξάνει το ποσοστό περιγεννητικής θνησιμότητας, αυξάνει τους κινδύνους της κύησης σε γυναίκες που έχουν και κάποια άλλα επιβαρυντικά στοιχεία (π.χ μεγάλη ηλικία), αυξάνει την πιθανότητα για προωρότητα, αιμορραγία, αυτόματη αποβολή, προδρομικό πλακούντα, πρόωρη αποκόλληση του πλακούντα.
Έρευνες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο για αιφνίδιο θάνατο νεογέννητων. Ο καπνός περιέχει πάρα πολλές άλλες βλαπτικές ουσίες, όπως πίσσα, βενζόλιο, αρσενικό, μονοξείδιο του άνθρακος κ.α. Πολλές από αυτές είναι καρκινογόνες. Η νικοτίνη στενεύει τα αγγεία, έτσι το οξυγόνο και οι θρεπτικές ουσίες που έρχονται στο έμβρυο είναι λιγότερες σε ποσότητα με αποτέλεσμα να υστερεί η ανάπτυξη του εμβρύου.
Εκτός αυτού το μονοξείδιο του άνθρακα δεσμεύει τα ερυθρά αιμοσφαίρια και έτσι δεν μπορούν να μεταφέρουν το οξυγόνο. Το μονοξείδιο έχει 20 φορές μεγαλύτερη δυνατότητα να δεσμεύσει τα ερυθρά αιμοσφαίρια από το οξυγόνο.
Επιπροσθέτως η νικοτίνη προκαλεί συσπάσεις στη μήτρα και έχουμε συχνότερα πρόωρους τοκετούς σε καπνίστριες.
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο δείκτης νοημοσύνης παιδιών, που γεννήθηκαν από μανιώδεις καπνίστριες, ήταν χαμηλότερος από των παιδιών των οποίων οι μητέρες δεν κάπνιζαν.Επίσης διαπιστώθηκε καθυστερημένη πνευματική ανάπτυξη. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι λοιπόν αποδεδειγμένα επιβλαβές για το αγέννητο παιδί.
Η ενημέρωση είναι απαραίτητο να αρχίσει από νωρίς στην εφηβεία πριν οι έφηβοι αρχίσουν να καπνίζουν, μέσα από την αγωγή υγείας στα σχολεία, τα ιατρεία οικογενειακού προγραμματισμού, τα γυναικολογικά ιατρεία.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι έφηβες και περισσότερο οι έφηβες χαμηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου με κακή διατροφή. Αυτές οι έφηβες είναι μάλλον απίθανο να ζητήσουν ιατρική βοήθεια πριν την σύλληψη και πολλές φορές καθυστερούν να επισκεφθούν μαιευτικά ιατρεία για παρακολούθηση της κύησης.
Τα ζευγάρια θα πρέπει να σταματήσουν το κάπνισμα 3-4 μήνες πριν προγραμματίσουν εγκυμοσύνη ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα του σπέρματος και των ωαρίων καθώς και τις πιθανότητες σύλληψης. Στην εγκυμοσύνη να σταματήσουν το κάπνισμα ή να μειώσουν τον αριθμό των τσιγάρων βελτιώνοντας συγχρόνως την διατροφή τους.
Θεόδωρος Κολλάρος, Γυναικολόγος