Προφυλακτική ή η Μαστεκτομή Μείωσης Κινδύνου, όπως αλλιώς ονομάζεται, περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του μαστικού αδένα (μαστού) πριν από την ανάπτυξη καρκίνου.
Σε μικρό, ωστόσο, ποσοστό, ενδέχεται να βρεθεί κακοήθεια είτε κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή στο αποτέλεσμα της τελικής ιστολογικής εξέτασης του μαστού που αποστέλλεται μετά από κάθε επέμβαση.
“Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που απαιτείται να πληρούνται προκειμένου να πραγματοποιηθεί η επέμβαση, ενώ η απόφαση των ασθενών σε αρκετές περιπτώσεις είναι αρκετά δύσκολη και χρειάζεται σωστή ενημέρωση από τον θεράποντα χειρουργό μαστού”, εξηγεί ο κ. Παναγιώτης Παππάς – Χειρουργός Μαστού ΒιοΚλινική Αθηνών.
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πλέον συχνή κακοήθεια του γυναικείου πληθυσμού με αρκετά υψηλά ποσοστά επίπτωσης ακόμα και σε νεαρότερες γυναίκες προεμμηνοπαυσιακής ηλικίας (40-50 ετών).
Οι περισσότερες ωστόσο δεν φέρουν τους γονιδιακούς παράγοντες κινδύνου που προκαλούν εν δυνάμει καρκίνο του μαστού.
Οι γυναίκες συνεπώς που βρίσκονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου ανάπτυξης Καρκίνου του Μαστού είναι αυτές που:
–Φέρουν αποδεδειγμένα μετά από γενετικό έλεγχο τα μεταλλαγμένα γονίδια BRCA1 και BRCA2
–Έχουν πολύ ισχυρό Οικογενειακό Ιστορικό με Καρκίνο του Μαστού και των Ωοθηκών που περιλαμβάνει:
- Αρκετά μέλη της οικογένειας με Καρκίνο Μαστού και Ωοθηκών
- Εμφάνιση Καρκίνου του Μαστού πριν από την ηλικία των 40 ετών
- Καρκίνο Μαστού στους άνδρες της οικογένειας
- Γυναίκες που έχουν αναπτύξει καρκίνο και στους δύο μαστούς ή/και ταυτόχρονα και στις ωοθήκες
- Γυναίκες με Ashkenazi Εβραϊκή καταγωγή
- Γυναίκες με ιστορικό Ακτινοβολίας του θώρακα πριν από την ηλικία των 30 ετών εξαιτίας κακοήθειας όπως το Λέμφωμα Hodgkin
- Ασθενείς με πολλαπλούς καρκίνους κατά το παρελθόν ή με παθήσεις όπως Σύνδρομο Cowden, Σύνδρομο Peutz- Jeghers, Σύνδρομο Li-Fraumeni και Αναιμία του Fanconi
Επιπλέον, εκτός των γονιδίων BRCA1/2 υπάρχουν δεκάδες άλλα που προκαλούν καρκίνο του μαστού σε ποσοστό 5%-10% όπως, τα PTEN, TP53, STK11, PALB2, CDH1 κ.ά.
Ο συνολικός κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου σε γυναίκες με μετάλλαξη των γονιδίων σχετίζεται με τον τύπο, καθώς κάθε γονίδιο φέρει και διαφορετικό κίνδυνο.
Τα μεταλλαγμένα γονίδια BRCA1 φέρουν κίνδυνο ανάπτυξης:
-καρκίνου του μαστού 55%
-72% και καρκίνου των ωοθηκών ,
-45%-69% κατά τη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας.
Το BRCA2 ενέχει κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού :
-40%-80% και,
-των ωοθηκών 10%-20%.
Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου και στον άλλο μαστό φτάνει σε ποσοστά:
-20%-30% στη δεκαετία και,
-40%-50% στην εικοσαετία από τη στιγμή διάγνωσης του αρχικού καρκίνου.
“Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου απαιτείται να αρχίζουν τον ετήσιο έλεγχο των μαστών νωρίτερα από τον υπόλοιπο πληθυσμό, ακόμα και από την ηλικία των 25 ετών, με κλινική εξέταση από το χειρουργό, υπερηχοτομογράφημα και Μαγνητική Τομογραφία έως την ηλικία των 35, οπότε προστίθεται η Μαστογραφία“, επισημαίνει ο κ. Παπάς.
Οι γυναίκες που έχουν ολοκληρώσει με τις εγκυμοσύνες και τον θηλασμό και ανήκουν σε ομάδες πολύ υψηλού κινδύνου συνήθως χρειάζεται να υποβληθούν σε προφυλακτική μαστεκτομή ή/και προφυλακτική Ωοθηκεκτομή-Σαλπιγγεκτομή.
Η απόφαση λαμβάνεται μετά από ενδελεχή έλεγχο και συζήτηση με τον θεράποντα Χειρουργό Μαστού, τον Γυναικολόγο και τον Γενετικό Σύμβουλο.
Η ηλικία στην οποία πρέπει να υποβληθούν οι ασθενείς με μεταλλαγμένα γονίδια BRCA εξαρτάται από την παρούσα ηλικία τους.
-Νεαρές γυναίκες ηλικίας 20 ετών έχουν πολύ μικρό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο στα επόμενα 10 χρόνια, ενώ,
-γυναίκες 40 ετών έχουν κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου σε ποσοστό 10%-20%.
-Ο κίνδυνος αυξάνεται ραγδαία (60%-80%) σε γυναίκες ηλικίας άνω των 70 ετών.
Τι είναι η Προφυλακτική Μαστεκτομή
Η Προφυλακτική Μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση και των δύο μαστών και μπορεί να είναι Ολική, Διατήρησης Δέρματος ή Μαστεκτομή με διατήρηση του συμπλέγματος Θηλής-Θηλαίας Άλω.
Η Ολική Μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση των μαστών με το δέρμα και τη θηλή αφήνοντας την περιοχή επίπεδη εφόσον η ασθενής δεν επιθυμεί Άμεση Αποκατάσταση.
Η Μαστεκτομή με διατήρηση του Δέρματος περιλαμβάνει την αφαίρεση του Μαστού με το Σύμπλεγμα της Θηλής-Θηλαίας Άλω και υπάρχει η δυνατότητα της Άμεσης Αποκατά- στασης με Ενθέματα Σιλικόνης ή με Αυτόλογους Ιστούς και αργότερα η Αποκατάσταση της Θηλής.
Η Μαστεκτομή με τη Διατήρηση Του Συμπλέγματος Θηλής-Θηλαίας Άλω περιλαμβάνει την αφαίρεση μόνο του μαστού, με διατήρηση του δέρματος και της θηλής και δυνατότητα επίσης άμεσης Αποκατάστασης.
“Συχνά η επέμβαση διατήρησης της θηλής δεν προτιμάται, καθώς μαζί με τη θηλή διατηρείται και τμήμα των γαλακτοφόρων πόρων, γεγονός που θεωρητικά έχει αυξημένο κίνδυνο”, λέει ο κ. .Παππάς
H πραγματοποίηση της Προφυλακτικής Μαστεκτομής σε γυναίκες που πληρούν τα κριτήρια:
-μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού έως και 95%, ενώ,
-μετά την επέμβαση ο ετήσιος κλινικός έλεγχος είναι απαραίτητος.
Μελέτες αναδεικνύουν πως 70%-97% των γυναικών που υποβάλλονται σε προφυλακτική μαστεκτομή είναι ικανοποιημένες με την απόφασή τους τόσο για το αισθητικό αποτέλεσμα μετά την Άμεση Αποκατάσταση όσο και εξαιτίας του μειωμέ-νου άγχους και στρες, καθώς αποβάλλουν τη σκέψη μιας πιθανής εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
Η επέμβαση, αν και αρκετά μεγάλη, είναι σχετικά ανώδυνη και οι ασθενείς επιστρέφουν στις δραστηριότητές τους μετά από λίγες ημέρες.
“Σε κάθε περίπτωση η Μαστεκτομή Μείωσης Κινδύνου θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο σε ασθενείς με τις κατάλληλες ενδείξεις και κριτήρια και μετά από αρκετή συζήτηση με τον θεράποντα ιατρό και αν απαιτείται με τον κατάλληλο σύμβουλο ψυχικής υγείας‘, καταλήγει ο κ. Παπάς.