Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πιάσει τον εαυτό μας να αισθάνεται υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας. Για κάποιους όμως η κατάσταση αυτή αποτελεί καθημερινό φαινόμενο σε σημείο που να τους δημιουργεί προβλήματα στο σπίτι, στη δουλειά και στην κοινωνική τους ζωή.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το πρόβλημα της ημερήσιας υπνηλίας ξεκινά συνήθως από τη νύχτα. Ακόμη και η έλλειψη ύπνου ή ο διακεκομμένος ύπνος για μόλις μερικές νύχτες μπορεί να σας ρίξει την ενέργεια και να σας χαλάσει τη διάθεση.
Η έλλειψη ικανοποιητικού ύπνου αποτελεί συχνά την αιτία της ημερήσιας υπνηλίας. Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα υπνηλίας δοκιμάστε τους παρακάτω 12 τρόπους για να έχετε επαρκή ύπνο και να αποφύγετε την υπνηλία μέσα στην ημέρα.
1. Φροντίστε να κοιμάστε αρκετά
Μπορεί να ακούγεται αυτονόητο, αλλά πολλοί από εμάς δεχόμαστε να στερηθούμε 1 ή 2 ώρες από τον ύπνο μας το πρωί ή το βράδυ για να προλάβουμε να κάνουμε άλλα πράγματα. Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται 7-9 ώρες ύπνου τη νύχτα, ενώ ειδικά οι έφηβοι χρειάζονται συνήθως 9 ώρες ύπνου. Αφιερώστε λοιπόν 8-9 ώρες για ύπνο κάθε βράδυ.
2. Μην κάνετε τα πάντα στο κρεβάτι
«Το κρεβάτι σας είναι μόνο για ύπνο και σεξ», υπογραμμίζει ο Avelino Verceles, MD, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Maryland της Ιατρικής Σχολής. «Δεν πρέπει να διαβάζετε, να παρακολουθείτε τηλεόραση, να παίζετε video games ή να χρησιμοποιείτε το φορητό υπολογιστή σας στην κρεβατοκάμαρα». Μην κάνετε τους λογαριασμούς σας και μην έχετε έντονες συζητήσεις στο κρεβάτι. Κινδυνεύετε να χάσετε τον ύπνο σας.
3. Ορίστε μια συγκεκριμένη ώρα που θα ξυπνάτε το πρωί
«Συχνά συνιστάται στα άτομα που έχουν προβλήματα υπνηλίας να πηγαίνουν στο κρεβάτι και να σηκώνονται την ίδια ώρα κάθε μέρα, αν γίνεται ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Ωστόσο ο καθορισμός μιας συγκεκριμένης ώρας για ύπνο μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη απογοήτευση αν υποφέρετε από αϋπνία και ήδη δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε», επισημαίνει ο Barry Krakow, συγγραφέας του βιβλίου Sound Sleep, Sound Mind: 7 Keys to Sleeping Through the Night (Υγιής Ύπνος, Υγιής Νους: 7 κλειδιά για να κοιμάστε όλη τη νύχτα.
Αντ’ αυτού ο Krakow προτείνει να καθορίσετε μόνο την ώρα που θα ξυπνάτε. «Ακολουθήστε αυτήν τη μέθοδο για τις πρώτες εβδομάδες ή ακόμη και μήνες για να αποκτήσετε ένα ρυθμό», λέει. «Αυτή η διαδικασία, το να ξυπνάτε δηλαδή πάντα την ίδια ώρα, βοηθάει στη σταθεροποίηση του κιρκαδικού ρυθμού. Και αν το κάνετε αυτό και έχετε μια κακή βραδιά, θα κοιμηθείτε καλύτερα την επόμενη νύχτα. ”
4. Σταδιακά προσπαθήστε να συνηθίσετε να πηγαίνετε νωρίτερα για ύπνο
Μια άλλη προσέγγιση για να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα είναι να κάνετε μια προσπάθεια να πηγαίνετε στο κρεβάτι 15 λεπτά νωρίτερα κάθε βράδυ για τέσσερις νύχτες. Και μετά προσπαθήστε να καθιερώσετε στην τελευταία ώρα προσέλευσης στο κρεβάτι. Η σταδιακή αναπροσαρμογή του προγράμματός σας συνήθως λειτουργεί καλύτερα από ό, τι η απότομη προσπάθεια να πηγαίνετε για ύπνο μία ώρα νωρίτερα.
5. Προσπαθήστε να έχετε τακτικά και υγιεινά γεύματα
Δεν αρκούν οι τακτικές ώρες ύπνου. Χρειάζεστε και τακτικά γεύματα, τα οποία βοηθούν στη ρύθμιση του κιρκαδικού ρυθμού σας. Τρώγοντας ένα υγιεινό πρωινό και ένα ισορροπημένο μεσημεριανό γεύμα στην ώρα τους – αντί να πιείτε έναν καφέ στα βιαστικά το πρωί και να φάτε ένα σάντουιτς στο χέρι – μπορείτε να αποφύγετε το πρόβλημα της έλλειψης ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας, που θα επιδεινώσει τη νύστα σας. Φροντίστε να τρώτε το τελευταίο γεύμα της ημέρας 2-3 ώρες πριν πέσετε στο κρεβάτι.
6. Ασκηθείτε
Η τακτική άσκηση (30 λεπτά την ημέρα τουλάχιστον 4 φορές την εβδομάδα) προσφέρει πολλαπλά οφέλη για τον ύπνο. Η άσκηση, ειδικά η αερόβια, σας βοηθάει να κοιμάστε ευκολότερα και πιο βαθιά.
Σας δίνει επίσης περισσότερη ενέργεια στη διάρκεια της ημέρας και σας κρατά σε εγρήγορση. Αν ασκείστε έξω στο φως της ημέρας, θα έχετε ακόμη περισσότερα οφέλη. Οι επιστήμονες συστήνουν 30 λεπτά έκθεσης στο ηλιακό φως την ημέρα, επειδή το φως της ημέρας βοηθάει στη ρύθμιση του ύπνου. Αποφύγετε την άσκηση 3 ώρες πριν τον ύπνο.
7. Αλλάξτε το πρόγραμμά σας
«Αν δεν πιστεύετε ότι μπορείτε να απολαύσετε 7 ή 8 ώρες ύπνου, τότε θα πρέπει να εξετάσετε το πρόγραμμά σας και να γίνουν κάποιες αναπροσαρμογές», σημειώνει ο καθηγητής Ιατρικής Avelino Verceles.
«Μετακινήστε κάποιες δραστηριότητες από αργά τη νύχτα σε νωρίς το βράδυ ή από νωρίς το πρωί το μεσημέρι.» Προσπαθήστε να παραλείψετε κάποιες εργασίες που ενδεχομένως δεν είναι πραγματικά σημαντικές. Ο επαρκής ύπνος το βράδυ θα σας βοηθήσει να λειτουργήσετε καλύτερα στις υπόλοιπες δραστηριότητές σας.
8. Μην πηγαίνετε στο κρεβάτι πριν νυστάξετε
«Αν πάτε για ύπνο όταν είστε απλά κουρασμένοι, τότε μάλλον δεν θα είστε σε θέση να κοιμηθείτε», τονίζει ο συγγραφέας Barry Krakow. «Πρέπει να μάθετε να ξεχωρίζετε πότε αισθάνεστε νύστα και πότε νιώθετε απλά κουρασμένοι. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα.»
9. Αποφύγετε τη μεσημεριανή σιέστα
Ένας υπνάκος αργά το απόγευμα μπορεί να κάνει την υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας χειρότερη και αυτό γιατί μπορεί να δυσκολέψει τον ύπνο σας στη διάρκεια της νύχτας.
10. Δημιουργήστε ένα χαλαρωτικό περιβάλλον
Η χαλάρωση πριν τον ύπνο μπορεί να σας βοηθήσει να αποχαιρετήσετε την ημέρα που πέρασε – και να αδειάσετε το μυαλό σας από σκέψεις και δραστηριότητες που είναι υπερβολικά εξουθενωτικές ή αγχωτικές και σας δυσκολεύουν να χαλαρώσετε. Κάντε ένα ζεστό μπάνιο, ακούστε απαλή μουσική, διαβάστε ένα βιβλίο, δοκιμάστε το διαλογισμό. Ένα φλιτζάνι χαμομήλι ή ζεστό γάλα μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να ηρεμήσετε.
11. Αποφύγετε τα νυχτερινά ποτάκια
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι το αλκοόλ βοηθάει τον ύπνο, αλλά στην πραγματικότητα σας στερεί από ένα βαθύ ύπνο, που είναι απαραίτητος για να ξεκουραστείτε.
12. Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό
Η ημερήσια υπνηλία μπορεί να προκληθεί από διαταραχές του ύπνου. Αν νιώθετε υπερβολική νύστα και σε σταθερή βάση κατά τη διάρκεια της ημέρας, ακόμα και όταν κοιμάστε καλά ή αν σας παίρνει ο ύπνος ξαφνικά ενώ είστε απασχολημένοι με κάτι, μπορεί να έχετε κάποια διαταραχή ύπνου, όπως η ναρκοληψία ή η υπνική άπνοια.
Πρόβλημα υπνηλίας μπορεί επίσης να προκληθεί από ορισμένες ασθένειες και φάρμακα. Τέλος συναισθηματικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη, η μετατραυματική αγχώδης διαταραχή και το στρες, πολύ συχνά συνδέονται με προβλήματα ύπνου.
Ένας ειδικός σε θέματα ύπνου μπορεί να σας δώσει ένα πρόγραμμα θεραπείας, που θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε την διαταραχή και να αποκτήσετε καλύτερες συνήθειες ύπνου.