Υγιές χαμόγελο δεν σημαίνει μόνο γερά δόντια αλλά και γερά ούλα. Στην πραγματικότητα μία από τις βασικότερες αιτίες απώλειας δοντιών αποτελούν οι νόσοι του περιοδοντίου (ούλων). Πρόκειται για φλεγμονές μικροβιακής αιτιολογίας που προσβάλλουν τους ιστούς που περιβάλλουν τα δόντια, δηλαδή τα ούλα και το κόκκαλο της γνάθου μέσα στο οποίο στηρίζονται οι ρίζες των δοντιών.
Οι νόσοι του περιοδοντίου μπορεί να προσβάλλουν ένα ή περισσότερα δόντια .
Βασικός αιτιολογικός παράγοντας για την εκδήλωση των νόσων του περιοδοντίου είναι η μικροβιακή πλάκα, μια αόρατη κολλώδης ταινία που σχηματίζεται στην επιφάνεια των δοντιών λόγω πλημμελούς στοματικής υγιεινής.
Άλλοι σημαντικοί επιβαρυντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη αλλά και την εξέλιξη των νόσων αυτών είναι το κάπνισμα, η κληρονομικότητα, το στρες, ο σακχαρώδης διαβήτης, διάφορα φάρμακα, συστηματικά νοσήματα, οι διατροφικές συνήθειες καθώς και οι ορμονικές διαταραχές που παρατηρούνται στη εφηβεία , στην εγκυμοσύνη και στην εμμηνόπαυση.
Στις νόσους του περιοδοντίου συμπεριλαμβάνονται η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα.
Η ουλίτιδα είναι η πιο ήπια μορφή περιοδοντικής νόσου. Τα ούλα γίνονται ερυθρά, πρήζονται και ματώνουν εύκολα. Σπάνια συνοδεύεται από πόνο ή ενόχληση. Η ουλίτιδα μπορεί να εμφανισθεί σε κάθε ηλικία και συνήθως οφείλεται σε κακή ή μη αποτελεσματική υγιεινή. Η ουλίτιδα θεραπεύεται πλήρως εφόσον γίνει σωστή θεραπεία, εφαρμοσθεί σωστή στοματική φροντίδα στο σπίτι και ο ασθενής τηρεί τις επισκέψεις του στο ιατρείο ανά εξάμηνο.
Η μη θεραπευμένη ουλίτιδα οδηγεί σε ένα μεγάλο ποσοστό στην περιοδοντίτιδα. Συγκεκριμένα, η οδοντική πλάκα με τον καιρό αναπτύσσεται και κάτω από τα ούλα προκαλώντας μια χρόνια φλεγμονώδη αντίδραση που οδηγεί στην καταστροφή των ιστών (ούλα και κόκαλο) που περιβάλουν το δόντι, στην κινητικότητα τελικά στην απώλεια των δοντιών. Η καταστροφική αυτή διαδικασία συχνά συνοδεύεται από ήπια συμπτώματα και κυρίως σε προχωρημένα στάδια.
Πέρα από τη στοματική υγεία, η περιοδοντίτιδα φαίνεται να επιδρά στη γενική μας υγεία και κυρίως σε ότι σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα, στην υγεία των νεογνών, στο αναπνευστικό σύστημα ,στη ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη.
Επιδημιολογικά ευρήματα πρόσφατων μελετών υποστηρίζουν ότι άτομα που πάσχουν από περιοδοντική νόσο εμφανίζουν διπλάσια πιθανότητα να υποφέρουν από καρδιαγγειακά νοσήματα απ΄ότι οι περιοδοντικά υγιείς ασθενείς.
Επιπλέον έγκυες γυναίκες οι οποίες πάσχουν από περιοδοντική νόσο φαίνεται να παρουσιάζουν μεγαλύτερη ( έως και 7.5 φορές ) πιθανότητα να γεννήσουν παιδιά πρόωρα και ελλιποβαρή σε σχέση με τις περιοδοντικά υγιείς. Για το λόγο αυτό η Αμερικάνική Ακαδημία Περιοδοντολογίας συνιστά στις γυναίκες που πρόκειται να μείνουν έγκυες να υποβάλλονται σε περιοδοντολογική αξιολόγηση από τον περιοδοντολόγο.
Η περιοδοντική λοίμωξη επιδρά στην ανάπτυξη και στην εξέλιξη λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος πιθανόν λόγω μεταφοράς παθογόνων μικροβίων και μεσολαβητών της φλεγμονής από τη στοματική κοιλότητα στους πνεύμονες. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι άτομα με φτωχή στοματική υγιεινή είχαν 4.5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα για την ανάπτυξη χρόνιας αναπνευστικής νόσου σε σχέση με αυτούς που τηρούσαν άριστη στοματική υγιεινή.
Με βάση τα παραπάνω η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των νόσων του περιοδοντίου είναι εξαιρετικά σημαντική για τη διαφύλαξη τόσο της στοματικής υγείας όσο και της γενικότερης υγείας του ασθενή. Δυστυχώς, η συχνά αθόρυβη εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου έχει σαν αποτέλεσμα να μη γίνεται έγκαιρα αντιληπτή από τον πάσχοντα .
Συμπτώματα πάντως που σχετίζονται με την περιοδοντίτιδα και αποτελούν λόγο για να επισκεφθεί κανείς τον περιοδοντολόγο είναι:
Κόκκινα , πρησμένα ούλα
Αιμορραγία στο βούρτσισμα ή κατά την μάσηση σκληρών τροφών
Υποχώρηση των ούλων και εμφάνιση μακρύτερων από το παρελθόν δοντιών
Μετακίνηση δοντιών
Απόστημα των ούλων
Επίμονη κακοσμία
Εκροή πύου μεταξύ ούλων και δοντιών.
Η θεραπεία της περιοδοντίτιδας έγκειται:
α) στην εκπαίδευση του ασθενή ως προς τους κανόνες της στοματικής υγιεινής και την διακοπή έξεων (π.χ. κάπνισμα, κακή διατροφή),
β) στην απομάκρυνση των αιτιολογικών παραγόντων που προκαλούν τη νόσο με σκοπό την απομάκρυνση της φλεγμονής,
γ) στην αποκατάσταση των βλαβών που έχουν προκύψει από την καταστροφή των ιστών που περιβάλλουν το δόντι, αλλά και
δ) στη συντήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος, δηλαδή την καθημερινή στοματική φροντίδα και τις συστηματικές επισκέψεις στον περιοδοντολόγο με τη συχνότητα που υποδεικνύεται κατά περίπτωση από αυτόν (2-4 φορές το χρόνο) ώστε να αποτραπεί η πιθανή υποτροπή της νόσου.
Δρ. Άννα Λαγού D.D.S, MSc, Dr.Odont.
Περιοδοντολόγος- Εμφυτευματολόγος
Πανεπιστημίου Tufts Βοστώνης, Η.Π.Α.