Αυξάνονται οι θάνατοι μεταξύ των μεσήλικων και των ατόμων τρίτης ηλικίας όταν η οικονομία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης, παρά όταν πέφτει στην ύφεση, σύμφωνα με μια νέα ολλανδική επιστημονική έρευνα.
Οι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του πανεπιστημίου του Λέιντεν, με επικεφαλής τον Χέρμπερτ Ρόλντεν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο επιδημιολογικό περιοδικό “Journal of Epidemiology and Community Health”, μελέτησαν στοιχεία για 19 ανεπτυγμένες χώρες μεταξύ των ετών 1950 – 2008 (δηλαδή δεν συμπεριέλαβαν την τελευταία διεθνή οικονομική κρίση).
Οι ολλανδοί επιδημιολόγοι συσχέτισαν το ρυθμό θανάτων με τις μεταβολές του μακροοικονομικού οικονομικού κύκλου και κατέληξαν στο μάλλον απρόσμενο συμπέρασμα ότι οι θάνατοι αυξάνονται κατά την ανοδική φάση (ανάπτυξη) και μειώνονται κατά την καθοδική (ύφεση). Το φαινόμενο παρατηρείται σχεδόν σε όλες τις χώρες, ιδίως όσον αφορά τους θανάτους των ανδρών.
Κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τη μελέτη, για κάθε αύξηση της τάξης του 1% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) μιας χώρας η θνησιμότητα αυξάνει κατά 0,36% μεταξύ των ανδρών ηλικίας 70 έως 74 ετών και κατά 0,38% στους άνδρες 40 έως 44 ετών. Στις γυναίκες, οι αντίστοιχες αυξήσεις είναι 0,18% (70 – 74 ετών) και 0,15% (40 – 44 ετών).
Το παράδοξο που αναδεικνύει η νέα μελέτη, είναι ότι το προσδόκιμο ζωής -και των δύο φύλων- έχει αυξηθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες στις ανεπτυγμένες χώρες. Η γενική εντύπωση είναι ότι μακροπρόθεσμα «ο πλούτος φέρνει υγεία». Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η αναλογική σχέση μεταξύ της φάσης του οικονομικού κύκλου και της θνησιμότητας χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση για τα αίτια της.
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη φέρνει μαζί της μια σειρά από παρενέργειες (μεγαλύτερη ρύπανση της ατμόσφαιρας, περισσότερο εργασιακό άγχος, περισσότερα θανατηφόρα τροχαία δυστυχήματα κ.α.), που έχουν ως συνέπεια να αυξάνονται οι θάνατοι. Όμως, κατά τους ερευνητές, παραμένει μυστήριο γιατί οι άνδρες επηρεάζονται σε διπλάσιο βαθμό από τις γυναίκες.
Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι σε περιόδους έντονης οικονομικής ανάπτυξης μειώνεται ο βαθμός κοινωνικής στήριξης και φροντίδας από συγγενείς και φίλους, καθώς αυξάνεται ο όγκος εργασίας του πληθυσμού, με συνέπεια οι χρόνιοι άρρωστοι ή οι πολύ γέροι να αφήνονται περισσότερο χρόνο στην τύχη τους.