Η χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου στους ασθενείς με COVID-19, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας μελέτης.
Στο παραπάνω συμπέρασμα κατέληξε μία μελέτη που εξέτασε ιατρικά αρχεία από σχεδόν 80.000 ασθενείς που μολύνθηκαν με τον SARS-CoV-2 το περασμένο έτος.
Όπως κατέληξε η μελέτη, οι ασθενείς που έπαιρναν εκλεκτικούς αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI) είχαν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης από τον ιό, συγκριτικά με αυτούς που δεν έπαιρναν τα παραπάνω φάρμακα.
«Από την ανάλυση των δεδομένων που έκανε η ομάδα μας φαίνεται ότι οι ασθενείς που παίρνουν φλουοξετίνη έχουν 28% μειωμένο σχετικό κίνδυνο θανάτου, ενώ οι ασθενείς που παίρνουν φλουοξετίνη ή φλουβοξαμίνη έχουν 26% μειωμένο κίνδυνο», αναφέρουν οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Stanford στη μελέτη τους.
Αν και η παρούσα μελέτη δείχνει ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19, δεν μπορεί να αποδείξει ότι συνδέονται με σχέση αιτίας-αποτελέσματος.
Ωστόσο, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται η παραπάνω σύνδεση.
Αρκετές έρευνες έχουν παρατηρήσει ότι η χρήση αντικαταθλιπτικών συνδέεται με καλύτερη πρόγνωση στους ασθενείς με COVID-19, ωστόσο προς το παρόν δεν έχουμε κατανοήσει ακόμα τον μηχανισμό που μπορεί να εξηγήσει το παραπάνω φαινόμενο.
Προφανώς, κάθε νέα μελέτη προσφέρει νέα δεδομένα για την παραπάνω σύνδεση και έρχονται στο φως όλο και περισσότερες πληροφορίες που δείχνουν γιατί τα φάρμακα αυτά προστατεύουν από τα σοβαρά συμπτώματα της COVID-19.
Μία θεωρία είναι ότι τα οφέλη των παραπάνω φαρμάκων αποδίδονται στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους.
“Γνωρίζουμε σήμερα ότι τα SSRI μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα διαφόρων προφλεγμονωδών κυτταροκινών, μεταξύ των οποίων η ιντερλευκίνη 6 (IL-6) και ο παράγοντας νέκρωσης όγκων (TNF)”, εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης, Tomiko Oskotsky από το Πανεπιστήμιο του Stanford.
Εκτός από τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές τους, τα SSRI πιθανώς παρεμβαίνουν και σε ορισμένους μηχανισμούς που χρησιμοποιεί ο SARS-CoV-2 για να εγκατασταθεί στον οργανισμό.
Τα SSRI ανήκουν σε μία ομάδα ουσιών που λέγονται λειτουργικοί αναστολείς της όξινης σφιγγομυελινάσης (FIASMA).
Οι ουσίες αυτές αναστέλλουν το ένζυμο της όξινης σφιγγομυελινάσης (ASM), το οποίο διασπά τη σφιγγομυελίνη (ένα λιπίδιο στις κυτταρικές μεμβράνες) σε άλλα μόρια.
Ένα από τα μόρια αυτά λέγεται κεραμίδη.
“Προκλινικά δεδομένα έχουν δείξει ότι ο SARS-CoV-2 ενεργοποιεί το σύστημα ASM-κεραμίδης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται περιοχές της μεμβράνης πλούσιες σε κεραμίδη που διευκολύνουν την είσοδο του ιού στα κύτταρα, μέσω συσσώρευσης των υποδοχέων του ACE2”, σύμφωνα με το Nicolas Hoertel, όπως εξήγησε σε ένα άρθρο του σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας.
Με άλλα λόγια, τα SSRI φαίνεται ότι καθιστούν δυσκολότερη τη μόλυνση των κυττάρων από τον SARS-CoV-2, καθώς επηρεάζουν τους υποδοχείς που χρησιμοποιεί ο τελευταίος ως σημεία εισόδου.
Παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα της μελέτης είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να αποδειχθεί σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στα φάρμακα και τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19.
Ωστόσο, μπορεί να ποσοτικοποιήσει καλύτερα ποια είναι τα οφέλη από τα SSRI στην αντιμετώπιση της COVID-19.
Η μελέτη
Από μία βάση δεδομένων με 490.373 ασθενείς COVID-19, οι επιστήμονες κατέληξαν τελικά σε 83.584 ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια που έθεσαν.
Από αυτούς:
– οι 3.402 έπαιρναν SSRI στο διάστημα που εξέτασε η μελέτη (από τον Ιανουάριο μέχρι το Σεπτέμβριο του 2020).
Οι επιστήμονες εξέτασαν επίσης μία ομάδα ελέγχου με παρόμοια χαρακτηριστικά, στην οποία συμπεριελήφθησαν ασθενείς που δεν έπαιρναν τα παραπάνω φάρμακα.
Συνολικά:
– οι ασθενείς που έπαιρναν SSRI είχαν μειωμένα ποσοστά θνησιμότητας (14.6%),
-σε σχέση με αυτά της ομάδας ελέγχου (16.3%).
–Τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας παρατηρήθηκαν στην ομάδα που έπαιρνε φλουοξετίνη (9.8%) και,
–ακολούθησε η ομάδα που έπαιρνε φλουοξετίνη ή φλουβοξαμίνη (10%).
Για τα υπόλοιπα SSRI παρατηρήθηκε επίσης μείωση του κινδύνου, ωστόσο τα οφέλη από τα παραπάνω φάρμακα δεν ήταν στατιστικώς σημαντικά.
Αν και, όπως προαναφέρθηκε, ακόμα δεν γνωρίζουμε μέσω ποιου μηχανισμού η φλουοξετίνη και η φλουβοξαμίνη μπορούν να βελτιώσουν την πρόγνωση των ασθενών με COVID-19, η σύνδεση αυτή (αν τελικά αποδειχθεί) θα μπορεί να ωφελήσει αρκετούς ασθενείς.
«Καθώς αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκοσμίου πληθυσμού δεν έχει εμβολιαστεί, είναι προφανές ότι οποιαδήποτε φτηνή θεραπεία με καλή ανοχή που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19, έχει χρησιμότητα, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες», αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.
«Η φλουοξετίνη και η φλουβοξαμίνη μπορεί να βοηθήσουν στην επίτευξη του παραπάνω στόχου», καταλήγει η μελέτη.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center