Το περασμένο έτος είχαμε γενικά λιγότερα περιστατικά γρίπης σε σχέση με άλλους χειμώνες, γεγονός που αποδόθηκε επί το πλείστον στα μέτρα πρόληψης για την COVID-19, όπως τα lockdown, η χρήση μάσκας και η φυσική αποστασιοποίηση.
Ωστόσο, τελευταίες εκτιμήσεις δείχνουν ότι φέτος θα έχουμε περισσότερα περιστατικά λοιμώξεων του αναπνευστικού σε σχέση με πέρσι, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για μία «διπλή» επιδημία γρίπης και COVID-19.
Καθώς πλησιάζει ο καιρός να κάνουμε το εμβόλιο της γρίπης, αρκετοί από εμάς πρέπει να κάνουμε και την 3η δόση του εμβολίου της COVID-19 αυτές τις ημέρες.
Κατά συνέπεια, δεν είναι λίγοι αυτοί που ανησυχούν αν μπορούν να κάνουν τα εμβόλια της ίδια μέρα ή αν πρέπει να έχει περάσει καιρός από το εμβόλιο της γρίπης προκειμένου να μπορούν να κάνουν το εμβόλιο της COVID-19 ή το αντίστροφο.
Μία μελέτη από τη Μεγάλη Βρετανία με τίτλο ComFluCOV (Combining Influenza and COVID-19 Vaccination) εξέτασε την ταυτόχρονη χορήγηση των παραπάνω δύο εμβολίων προκειμένου να διαπιστώσει αυτή είναι ασφαλής.
Τα αποτελέσματα της μελέτης βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο επιστημονικό περιοδικό Lancet ως προδημοσίευση.
Εμβόλια Γρίπης και COVID-19
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, Dr Rajeka Lazarus, η ομάδα του έκανε τη μελέτη με σκοπό να εξετάσει αν τα δύο εμβόλια μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα, καθώς υπήρχε η πιθανότητα να χρειαστεί να χορηγηθεί τρίτη δόση των εμβολίων της COVID-19 στο ίδιο διάστημα με τα εμβόλια της γρίπης.
Η έρευνα εξέτασε συνολικά περίπου 679 εθελοντές από την Αγγλία και την Ουαλία.
Οι εθελοντές αυτοί ήταν στο σύνολό τους ενήλικες και είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση του εμβόλιο της Pfizer/BioNTech ή του εμβολίου της AstraZeneca.
Οι επιστήμονες χώρισαν τους εθελοντές σε 6 ομάδες, δοκιμάζοντας έτσι όλους τους πιθανούς συνδυασμούς εμβολίων της COVID-19 (2) και εμβολίων για τη γρίπη (3).
Ακολούθως, οι εθελοντές της κάθε ομάδας χωρίστηκαν και πάλι στη μέση, με:
-τους μισούς να λαμβάνουν το εμβόλιο της γρίπης και το εμβόλιο της COVID-19 την ίδια ημέρα, ενώ,
-τους υπολοίπους να λαμβάνουν το εμβόλιο της COVID-19 και placebo.
Το κάθε εμβόλιο χορηγήθηκε σε διαφορετικό χέρι, έτσι ώστε να είναι δυνατό να προσδιοριστεί ποιο από αυτά προκάλεσε τοπικές αντιδράσεις.
Μετά από 3 εβδομάδες, οι εθελοντές στην ομάδα του placebo έλαβαν επίσης το εμβόλιο της γρίπης.
Οι επιστήμονες εξέτασαν όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες που παρουσίασαν οι εθελοντές, ενώ έλαβαν επίσης δείγματα αίματος για να έχουν μία πιο καθαρή εικόνα.
Τα αποτελέσματα της έρευνας
Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες που ανέφεραν οι εθελοντές ήταν:
-το άλγος στο σημείο της έγχυσης και,
-το αίσθημα κόπωσης.
-Ένας μόνο εθελοντής παρουσίασε μία σπάνια αντίδραση και χρειάστηκε να νοσηλευτεί για ημικρανία.
Δύο συνδυασμοί εμβολίου γρίπης και COVID-19 συνδέθηκαν με ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο για μία επιπλέον ανεπιθύμητη ενέργεια κατά την ταυτόχρονη χορήγηση, ωστόσο η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια ήταν ήπια.
Στις υπόλοιπες 4 ομάδες ταυτόχρονης χορήγησης δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά στις ανεπιθύμητες ενέργειες σε σχέση με τις ομάδες ελέγχου.
Η έρευνα παρατήρησε επίσης ότι η ανοσιακή απόκριση ήταν εξίσου ισχυρή όταν τα εμβόλια χορηγούνται ταυτόχρονα.
Επιπλέον, οι εθελοντές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια στα οποία το 98.7% ανέφερε ότι στο μέλλον θα ήθελε να κάνει και τα δύο εμβόλια ταυτόχρονα.
Πιθανοί περιορισμοί της έρευνας
Στην έρευνα συμμετείχαν διάφοροι εθελοντές, μεταξύ των οποίων:
-έγκυες,
-ανοσοκατεσταλμένοι,
-ηλικιωμένοι, ή ,
-ασθενείς με αρρύθμιστα χρόνια νοσήματα.
Κατά συνέπεια, το δείγμα μπορεί να θεωρηθεί αντιπροσωπευτικό του γενικού πληθυσμού, καθώς περιελάμβανε αρκετούς ασθενείς που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, δηλαδή πληθυσμούς που λαμβάνουν τυπικά το εμβόλιο της γρίπης.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ίσως ο μικρός αριθμός των εθελοντών, ο οποίος δεν επιτρέπει να ανιχνευθούν εύκολα διάφορες συστηματικές αντιδράσεις.
Το σημαντικό που διαπίστωσε η έρευνα, ωστόσο, ήταν ότι η αποτελεσματικότητα και των δύο εμβολίων διατηρείται κατά την ταυτόχρονη χορήγησή τους.
Ο μεγαλύτερος περιορισμός της έρευνας, σύμφωνα με τους συγγραφείς, ήταν ότι εξέτασε μόνο την απόκριση της χυμικής ανοσίας (IgG για τον SARS-CoV-2 και αντισώματα για την αιμαγλουτινίνη).
Όπως εξήγησαν, υπάρχουν καλύτεροι δείκτες για την προστασία από τις λοιμώξεις, όπως για παράδειγμα ο τίτλος εξουδετερωτικών αντισωμάτων ή η απόκριση των Τ λεμφοκυττάρων.
Η επιστημονική ομάδα εξέτασε τον τίτλο εξουδετερωτικών αντισωμάτων στους εθελοντές, ωστόσο τα αποτελέσματα αυτά δεν βρίσκονται στην προδημοσίευση και θα ανακοινωθούν στο μέλλον.
Άλλα εμβόλια που χορηγούνται ταυτόχρονα
Η χορήγηση διαφορετικών εμβολίων ταυτόχρονα δεν αποτελεί νέα πρακτική.
Στην ηλικία των 2 μηνών, για παράδειγμα, χορηγούμε ένα 6πλο εμβόλιο το οποίο προστατεύει (μεταξύ άλλων) από τον πνευμονιόκοκκο (PCV) και το ροταϊό.
Μία έρευνα του 2013 είχε παρατηρήσει ότι το εμβόλιο 4CMenB, όταν χορηγείται μαζί με διάφορα άλλα εμβόλια, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πυρετού και τοπικών αντιδράσεων στο σημείο της έγχυσης, χωρίς ωστόσο να επηρεάζει αρνητικά την ανοσιακή απόκριση.
Άλλα συνδυαστικά εμβόλια είναι το εμβόλιο MMR (ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα) και το εμβόλιο Tdap (τέτανος, διφθερίτιδα, κοκκύτης).
Στα παιδιά, στους στρατιωτικούς ή πριν από ένα ταξίδι στο εξωτερικό, μπορεί να χορηγηθούν αρκετά διαφορετικά εμβόλια μαζί.
Επομένως, αυτό σημαίνει ότι έχουμε επαρκή δεδομένα που δείχνουν ότι η χορήγηση διαφορετικών εμβολίων ταυτόχρονα μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Σήμερα, αρκετές εταιρίες εργάζονται ήδη στο επόμενο βήμα, δηλαδή την χορήγηση των δύο εμβολίων με μία έγχυση.
Η Moderna, για παράδειγμα, ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ότι ετοιμάζει ένα εμβόλιο που θα προστατεύει τόσο από την COVID-19, όσο και από τη γρίπη.
Υπάρχει λόγος να μην κάνω και τα δύο εμβόλια την ίδια μέρα;
Συνοπτικά, η απάντηση είναι όχι.
Η έρευνα δεν παρατήρησε σημαντικές διαφορές κατά τη χορήγηση των δύο εμβολίων την ίδια ημέρα συγκριτικά με τη χορήγησή τους με διαφορά 3-4 εβδομάδων.
Η ταυτόχρονη χορήγηση των εμβολίων δεν επηρέασε ούτε την απόκριση αντισωμάτων για οποιοδήποτε εμβόλιο.
Αυτή τη στιγμή, τόσο το CDC των ΗΠΑ όσο και το NHS της Μεγάλης Βρετανίας συνιστούν ότι τα εμβόλια μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα, καθώς δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για ανεπιθύμητες ενέργειες από αυτή την προσέγγιση, ενώ και η αποτελεσματικότητά τους δεν επηρεάζεται.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center