Ολο και περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα χρησιμοποιούν φάρμακα που έχουν λήξει, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών από την αγορά φαρμάκου. Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει είναι πολλοί. Το ερώτημα όμως είναι ένα: τι μπορεί να πάθει κάποιος παίρνοντας ληγμένα φάρμακα;
«Λαμβάνοντας ληγμένα φάρμακα, το μόνο που μπορεί να συμβεί στις περισσότερες περιπτώσεις είναι να μην έχουν την αναμενόμενη δράση» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο Δημήτρης Κούβελας, καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ. Εντούτοις, υπάρχουν και κάποια λίγα, συγκεκριμένα φάρμακα που δεν πρέπει να τα χρησιμοποιούμε όταν έχει παρέλθει η ημερομηνία τους.
Η ημερομηνία λήξης του φαρμάκου δεν έχει καμία σχέση με την ημερομηνία λήξης των τροφίμων. Οταν για παράδειγμα ένα τρόφιμο έχει λήξει, θα πρέπει να το πετάξουμε, διότι το πιο πιθανό είναι εάν το καταναλώσουμε να προκαλέσει από έμετο έως τροφική δηλητηρίαση.
Με τα φάρμακα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Η ημερομηνία λήξης του φαρμάκου σημαίνει ότι έως την ημέρα που αναγράφεται στη συσκευασία ο κατασκευαστής εγγυάται ότι το φάρμακο παρέχει πλήρη δραστικότητα και ασφάλεια.
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, τα φάρμακα ανάλογα με την κατηγορία τους και τα έκδοχα που περιλαμβάνουν διαρκούν συνήθως από 12 έως 60 μήνες (1 έως 5 χρόνια). Εντούτοις, επιμέρους έρευνες έχουν δείξει ότι οι ημερομηνίες λήξης των φαρμάκων είναι τυπικές και δεν έχουν καμία πρακτική αξία στις περισσότερες περιπτώσεις.
Σύμφωνα με τους κατασκευαστές φαρμάκων, τα χάπια που είναι σε κουτάκι και όχι σε καρτέλα από την ώρα που θα ανοιχθεί η συσκευασία συντηρούνται με τη μέγιστη δράση τους περίπου έναν χρόνο. Οπότε σε αυτήν την περίπτωση καλό θα είναι να γράφετε με μαρκαδόρο στη συσκευασία την ημέρα που το ανοίξατε.
Δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες για ληγμένα φάρμακα, καθώς δεν είναι κάτι που απασχόλησε την επιστημονική κοινότητα έως σήμερα. Η πρώτη φορά που αναφέρθηκε σοβαρή παρενέργεια από λήψη ληγμένων φαρμάκων ήταν το 1963 – ένα άτομο έπαθε νεφρική νόσο όταν έλαβε μια μορφή απλής αντιβίωσης, η οποία σήμερα δεν κυκλοφορεί.