Το σολάριουμ εκτός από καρκινογόνο, που όλοι γνωρίζουμε ότι είναι, προκαλεί και εθισμό, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε στο 25ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας – Αφροδισιολογίας (European Academy of Dermatology and Venereology-ΕADV 2016) που έγινε στη Βιέννη από τις 28 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου.
O Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει ταξινομήσει το σολάριουμ ως καρκινογόνο κατηγορίας 1 για τον άνθρωπο και ο Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου συνιστά να μην χρησιμοποιείται. Σύμφωνα, δε, με τη Διεθνή Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του ΠΟΥ το σολάριουμ αποτελεί την πιο συχνή πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας εκτός από τον ήλιο στις ανεπτυγμένες χώρες.
Σε συνέντευξη τύπου στο πλαίσιο του συνεδρίου EADV ο Ιταλός δερματολόγος-ερευνητής, Μariano Suppa, που συμμετέχει ενεργά στην εκστρατεία πρόληψης του καρκίνου του Δέρματος Euromelanoma από το 2010, παρουσίασε μια επισκόπηση ευρημάτων από πρόσφατης έρευνα, η οποία δείχνει ότι η έκθεση σε σολάριουμ είναι σταθερά υψηλότερη στη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη από ό, τι στις ΗΠΑ και την Αυστραλία για τους ενήλικες σε ποσοστό 42% και για τους εφήβους σε ποσοστό 24%. Σύμφωνα, μάλιστα, με την έκθεση το περασμένο έτος τα ποσοστά διαμορφώθηκαν στο 21% για τους ενήλικες και στο 36% για τους έφηβους.
Σολάριουμ και μελάνωμα
«Έχει αναφερθεί ότι πάνω από 3.400 περιπτώσεις μελανώματος αποδίδονται στη χρήση σολάριουμ κάθε χρόνο στην Ευρώπη και ότι ο κίνδυνος μελανώματος αυξάνεται σημαντικά για άτομα που έκαναν πρώτη φορά πριν την ηλικία των 35», είπε ο Ιταλός δερματολόγος. Και πρόσθεσε ότι 429.927 περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος (μεταξύ των οποίων 10.888 μελανώματα) κάθε χρόνο οφείλονται στο σολάριουμ στις ΗΠΑ, τη Βόρεια και τη Δυτική Ευρώπη αλλά και στην Αυστραλία.
Η αρχική γνωμοδότηση της Επιστημονικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου SCENIHR
Όπως είπε ο Δρ. Suppa, η επιστημονική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για τους αναδυόμενους και τους πρόσφατα εντοπιζόμενους κινδύνους για την υγεία (SCENIHR – Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks) δημοσιοποίησε πρόσφατα μία αρχική γνωμοδότηση, για τις βιολογικές επιδράσεις του σολάριουμ και η οποία μάλιστα δόθηκε για δημόσια διαβούλευση. «Τα βασικά συμπεράσματα της επιτροπής αναφέρουν πως υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι το σολάριουμ προκαλεί μελάνωμα, καρκίνωμα πλακωδών κυττάρων και, σε μικρότερο βαθμό, βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, ιδιαίτερα όταν η πρώτη έκθεση στο σολάριουμ γίνεται σε νεαρές ηλικίες. Επίσης, υπάρχουν μέτριες ενδείξεις ότι μπορεί να προκαλεί και οφθαλμικό μελάνωμα. Η επιτροπή απεφάνθη ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να κάνει κανείς σολάριουμ για να ενισχύσει τη βιταμίνη D, καθώς η υπερβολική έκθεση στην ακτινοβολία μπορεί να επιφέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα και να μειωθούν τα επίπεδα της εν λόγω βιταμίνης»
Τι είναι η tanorexia
Εντύπωση, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι ένα ποσοστό των ατόμων που κάνουν σολάριουμ έχουν αναφέρει ότι τους προκαλεί εθισμό, όπως είπε ο Dr Suppa, o οποίος χρησιμοποίησε τον όρο «tanorexia», (μαύρισμα και όρεξη) προκειμένου να αποδώσει την εμμονική συμπεριφορά κάποιων ως προς το τεχνητό μαύρισμα. Οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι αυτή η εξάρτηση οφείλεται στην έκκριση ενδορφινών που εκλύονται λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας, με συνέπεια την αίσθηση της χαλάρωσης και της ευεξίας.Αμερικανικές μελέτες πάντως για το άγχος, την κατάθλιψη και την κατάχρηση ουσιών σε άτομα που κάνουν σολάριουμ, έχουν δείξει ότι άτομα που επιδίδονται μετά μανίας στο τεχνητό μαύρισμα μπορεί να υποφέρουν από ψυχoλογική πίεση, τόνισε ο Δρ Suppa. Κι επισήμανε ότι έχει προταθεί από μερίδα της επιστημονικής κοινότητας, η εθιστική χρήση του σολάριουμ,να θεωρηθεί ως ένα είδος διαταραχής ανάλογης με την εξάρτηση από ουσίες.
Το προφίλ των ατόμων που κάνουν σολάριουμ
Περιγράφοντας το προφίλ του τυπικού θιασώτη του σολάριουμ, ο Dr Suppa έκανε λόγο για γυναίκες μέσης ηλικίας ως επί το πλείστον, προερχόμενες από μη ηλιόλουστες Ευρωπαϊκές χώρες με ενδιάμεσο τύπο δέρματος, εργαζόμενες, μέσου- υψηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, καπνίστριες, και με εμπειρία ηλιακών εγκαυμάτων. Την ίδια στιγμή, όπως ανέφερε, η χρήση του σολάριουμ δεν είναι αμελητέα σε χώρες του νότου, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, και μάλιστα σε ηλικίες της εφηβείας ή της προεφηβείας που είναι και οι πιο ευάλωτες ηλικίες στην καρκινογόνο επίδραση του τεχνητού μαυρίσματος.
Έλλειψη εναρμονισμένης νομοθεσίας στους κόλπους της ΕΕ
Όσον αφορά στoν κανονισμό λειτουργίας των σολάριουμ δεν υπάρχει ενιαία Ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως επισήμανε ο Dr Suppa. «Τις τελευταίες δύο δεκαετίες πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει κανονισμούς, για να μειωθεί η χρήση του, όπως π.χ περιορισμό της παραγωγής UVB, όρια ηλικίας ή ειδικούς φόρους. Μάλιστα τον Ιανουάριο του 2014, δεκατέσσερις Ευρωπαϊκές χώρες, θέσπισαν νομοθεσία για απαγόρευση χρήσης του σολάριουμ από ανήλικους. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει εναρμονισμένη νομοθεσία στο πλαίσιο της ΕΕ. Αλλά και εκεί που, ήδη, έχουν τεθεί σε εφαρμογή αυστηροί κανονισμοί, η συμμόρφωση μπορεί να είναι ελλιπής, τόσο στα επίπεδα εκπομπής υπεριώδους ακτινοβολίας των συσκευών, όσο και στο σεβασμό των ορίων ηλικίας. Ο πρώτος μας στόχος τώρα είναι πείσουμε τη βιομηχανία του σολάριουμ να παραδεχτεί ότι πουλά ένα προϊόν που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος, αλλά και να ενισχύσει εθιστικές συμπεριφορές», κατέληξε ο Δρ Suppa.