Η χαμηλή κατανάλωση εδώδιμων ινών, η χαμηλή θερμιδική κατανάλωση και η χαμηλή κατανάλωση υγρών –ιδιαίτερα σε συνδυασμό με δραστική αύξηση κατανάλωσης εδώδιμων ινών– η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου και ασβεστίου, η έλλειψη άσκησης και η ακινησία, η κατάχρηση καθαρτικών και η επανειλημμένη καθυστέρηση της αφόδευσης συμβάλλουν σημαντικά στην εμφάνιση δυσκοιλιότητας.
Όσον αφορά στην κατανάλωση υγρών, πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η εξασφάλιση επαρκούς ενυδάτωσης, σε συνδυασμό με την υψηλή πρόσληψη εδώδιμων ινών, παίζει σημαντικό ρόλο στην ανακούφιση από την δυσκοιλιότητα. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η ημερήσια επαρκής πρόσληψη για συνολικά υγρά (συμπεριλαμβανομένου του νερού) ανέρχεται για τους ενήλικες στα 2,5 lt για τους άντρες και στα 2 lt για τις γυναίκες.
Ροφήματα που βοηθούν
Στα ροφήματα που βοηθούν στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα συμπεριλαμβάνονται:
- Νερό: Το νερό αποτελεί τον ιδανικότερο τρόπο ενυδάτωσης. Ενυδατώνει χωρίς να προσφέρει ενέργεια ή να βλάπτει την οδοντική υγιεινή.
Τop Tip: Δοκιμάστε να εντάξετε στην καθημερινότητά σας ένα ποτήρι ζεστό νερό μόλις ξυπνάτε. Βοηθάει στη διέγερση της κινητικότητας του εντέρου. Να θυμάστε ότι τα ζεστά ροφήματα υπερτερούν των κρύων. - Λοιπά υγιεινά υγρά που μπορούν να προσφέρουν ενυδάτωση είναι οι χυμοί φρούτων ή/ και λαχανικών, οι σούπες, το γάλα, τα αφεψήματα κ.α.
- Καφές: Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο καφές μπορεί να ασκήσει ποικίλες δράσεις, συμπεριλαμβανομένης της χαλαρωτικής επίδρασης στον σφιγκτήρα του πρωκτού.
- Ρόφημα σκόνη κακάο: Γευστικό και με πολλαπλά οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της ανακούφισης από τη δυσκοιλιότητα.
Το «Theobroma Cacao» αποτελεί την ταξινοµική κατάταξη για το φυτό που oνοµάζεται κακαόδεντρο, της οικογένειας Malvaceae, που κατάγεται από τις βαθιές τροπικές περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Αµερικής. Από τους σπόρους του, τους κόκκους κακάο, παρασκευάζονται τρόφιμα όπως η σκόνη κακάο και η σοκολάτα. Κάθε κόκκος κακάο περιέχει σημαντική ποσότητα εδώδιμων ινών, με κυρίαρχες τις αδιάλυτες ίνες. 100γρ. σκόνη κακάο περιέχουν 310kcal και πάνω από 12g εδώδιμες ίνες (δηλαδή 1 κουταλιά της σούπας –7 με 8γρ.– περιέχει περισσότερο από 1 γρ. εδώδιμες ίνες, ενώ δίνει μόνο 25 kcal).
Ροφήματα που πρέπει να αποφύγετε
- Γάλα ρυζιού. Το ρύζι είναι γνωστό ότι επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα
- Τσάι: Η επίδραση του τσαγιού όσον αφορά στην επιδείνωση της δυσκοιλιότητας, πιθανότατα οφείλεται στη Θεοφυλλίνη –κύριο συστατικό του τσαγιού– η οποία (πιθανότατα μέσω των νεφρών) προκαλεί εξωκυτταρική αφυδάτωση, δευτεροπαθή αύξηση της εντερικής απορρόφησης υγρών και, κατά συνέπεια, δυσκοιλιότητα.
Πότε απαιτείται φαρμακευτική παρέμβαση
Στις περισσότερες περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, η εφαρμογή της κατάλληλης δίαιτας με προσθήκη επαρκούς ποσότητας εδώδιμων ινών και υγρών, σε συνδυασμό με σωματική άσκηση, αρκούν για την αντιμετώπισή της. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, κυρίως σε περιπτώσεις έντονης δυσκοιλιότητας, μπορεί να πρέπει να ληφθεί κάποια φαρμακευτική αγωγή (καθαρτικά).
Τα καθαρτικά, ανάλογα με τον τρόπο δράσης τους, διακρίνονται κυρίως στα αυξάνοντα τον όγκο των κοπράνων, τα μαλακτικά, τα αλατούχα και ωσμωτικώς δρώντα και τα διεγείροντα την εντερική κινητικότητα.
Η φαρμακοτεχνική μορφή μπορεί να είναι δισκίο, υπόθετο, σκόνη, μαρμελάδα για δυσκοιλιότητα όπως η Tamarine®, φακελάκια τσαγιού, πόσιμο υγρό κ.λπ. Μια από τις δραστικές που προτιμάται στα καθαρτικά είναι η σένα (senna), γνωστή επίσης και ως Σέννα ή Φύλλα Αλεξάνδρειας, η οποία είναι αποτελεσματική για τη βραχυχρόνια αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Τα φάρμακα θα πρέπει να λαμβάνονται πάντα με τη συμβουλή του θεράποντος ιατρού ή/ και του φαρμακοποιού. Είναι σημαντικό πάντα να γίνεται μια εκτενής αξιολόγηση από γαστρεντερολόγο, για τη σωστή αξιολόγηση των συμπτωμάτων και την παθοφυσιολογία της δυσκοιλιότητας, καθώς και τον σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπευτικής παρέμβασης.