Μάθε πώς να μετράς σωστά το σωματικό σου βάρος. Άλλωστε ο Δείκτης Μάζας Σώματος, ο οποίος υπολογίζεται με βάση το ύψος και τα κιλά, θεωρείται πλέον παρωχημένη μέθοδος αξιολόγησης του βάρους.
Έρευνα από το Πανεπιστήμιο UCLA της Καλιφόρνια έδειξε ότι εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο χαρακτηρίζονται ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι βάσει Δείκτη Μάζας Σώματος ενώ δεν εκδηλώνουν τις επιπλοκές που συνήθως σχετίζονται με το υπερβολικό βάρος (π.χ. υπέρταση, αυξημένη χοληστερόλη, αντίσταση στην ινσουλίνη).
Πώς θα υπολογίσετε σωστά το βάρος σας
Δείτε πώς θα αξιολογήσετε ρεαλιστικά το βάρος σας προκειμένου να πάρετε τα απαραίτητα μέτρα ώστε να προστατεύσετε την υγεία σας:
Περίμετρος μέσης: Το λίπος που συσσωρεύεται στην κοιλιά, σε αντίθεση με τις «αποθήκες» λίπους στα πόδια ή τους γλουτούς, αποτελεί παράγοντα κινδύνου για πληθώρα ασθενειών, κυρίως για την καρδιοπάθεια και το διαβήτη τύπου 2.
Η περίμετρος της μέσης πρέπει να είναι μικρότερη από το ½ του ύψους. Για παράδειγμα, μια γυναίκα με ύψος 1,70 δεν πρέπει να έχει μέση μεγαλύτερη από 85 εκατοστά σε περίμετρο.
Παλμοί καρδιάς: Οι παλμοί καρδιάς σε κατάσταση χαλάρωσης είναι ενδεικτικοί της φυσικής κατάστασης, ασχέτως κιλών. Τοποθετήστε το δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο του ενός χεριού στο εσωτερικό του καρπού ή στο λαιμό και μετρήστε τον αριθμό των παλμών σε διάστημα ενός λεπτού. Οι παλμοί της καρδιάς θεωρούνται φυσιολογικοί εάν κυμαίνονται μεταξύ 60 και 100 ανά λεπτό. Τα άτομα που δεν γυμνάζονται και περνούν πολλές ώρες της ημέρας σε καθιστή θέση τείνουν να έχουν περισσότερους παλμούς, κάτι που υποδεικνύει ότι η καρδιά τους καταπονείται.
Ποσοστό λίπους: Η μέτρηση του ποσοστού λίπους στο σώμα αξιολογεί τη σύνθεση του ίδιου του σώματος, διαχωρίζοντας το περιττό λίπος από την υγιή μυϊκή μάζα. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι λιπομέτρησης, από το πιο απλό δερματοπτυχόμετρο έως την εξελιγμένη τεχνική της βιοηλεκτρικής ανάλυσης.
Βασικός μεταβολισμός: Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός υπολογίζεται με βάση το ύψος, το βάρος, το φύλο, το επίπεδο δραστηριότητας και την ηλικία ώστε να αποδώσει τον αριθμό των θερμίδων που καίμε σε κατάσταση χαλάρωσης. Ο αριθμός που προκύπτει μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να υπολογίσουμε πόσες θερμίδες πρέπει να κόψουμε σε καθημερινή βάση ώστε να μην πάρουμε βάρος ή να διατηρηθούμε στο τρέχον βάρος μας.
Ιδανικό βάρος ανάλογα με το ύψος: Υπολογισμός με βάση τον Δείκτη Μάζας Σώματος
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ένα κοινό “εργαλείο” για να προσδιοριστεί το εάν ένα άτομο έχει το κατάλληλο σωματικό βάρος. Ουσιαστικά μετράει το βάρος ενός ατόμου σε σχέση με το ύψος του.
Σύμφωνα με το βρετανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH):
Αν ο ΔΜΣ είναι μικρότερος από 18,5 σημαίνει ότι το άτομο είναι λιποβαρές.
Αν ο ΔΜΣ είναι μεταξύ 18,5 και 24,9 τότε το άτομο έχει ιδανικό βάρος.
Αν ο ΔΜΣ είναι μεταξύ 25 και 29,9 τότε το άτομο είναι υπέρβαρο.
Αν ο ΔΜΣ είναι πάνω από 30 τότε το άτομο είναι παχύσαρκο.
Ποιο είναι το πρόβλημα με τον Δείκτη Μάζας Σώματος;
Ο ΔΜΣ είναι ένας πολύ απλοϊκός υπολογισμός για το ιδανικό βάρος. Μπορεί να λαμβάνει υπόψη το ύψος, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως:
η περιφέρεια μέσης ή των γοφών
η αναλογία, ή κατανομή του λίπους στο εμβαδόν του σώματος
η αναλογία της μυϊκής μάζας ως προς το λίπος
Αυτοί οι παράγοντες, επίσης, μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία.
Οι επαγγελματίες αθλητές, για παράδειγμα, τείνουν να έχουν πολύ λίγο σωματικό λίπος. Μπορεί λοιπό να έχουν σχετικά υψηλό ΔΜΣ, επειδή έχουν πολύ περισσότερη μυϊκή μάζα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι υπέρβαροι.
Ο ΔΜΣ μπορεί επίσης να προσφέρει μια γενική ιδέα για το εάν το σωματικό βάρος ενός ατόμου είναι υγιές και είναι χρήσιμο για την καταγραφή των τάσεων στις δημογραφικές μελέτες για θέματα υγείας. Ωστόσο, δεν πρέπει να είναι το μοναδικό μέτρο για το ιδανικό βάρος ενός ατόμου.
Ιδανικό βάρος ανάλογα με το ύψος: Μέτρηση μέσω αναλογίας μέσης-γοφών
Ο λόγος μέσης-γοφών ενός ατόμου συγκρίνει την περιφέρεια της μέσης του, ως προς εκείνη των γοφών του.
Έρευνες έχουν δείξει ότι όσοι έχουν περισσότερο σωματικό λίπος γύρω από την μέση τους είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη. Όσο υψηλότερη είναι η περιφέρεια της μέσης ως προς τους γοφούς, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Γι’ αυτό η αναλογία μέσης-γοφών είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για να βρει κανείς αν είναι στο ιδανικό βάρος ή όχι.
Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα
Το πώς η αναλογία αυτή επηρεάζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου διαφέρει μεταξύ ανδρών και γυναικών, επειδή τείνουν να έχουν διαφορετικά σχήματα σώματος. Από επιστημονικές μελέτες προκύπτει ότι η αναλογία μέσης-γοφών μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ως εξής:
Για άνδρες:
Αν είναι κάτω από 0,9: Ο κίνδυνος καρδιαγγειακών προβλημάτων υγείας είναι χαμηλός.
Αν είναι από 0,9 έως 0,99: Ο κίνδυνος είναι μέτριος.
Αν είναι από 1 και πάνω: Ο κίνδυνος είναι υψηλός.
Για γυναίκες:
Αν είναι κάτω από 0,8: Ο κίνδυνος είναι χαμηλός.
Αν είναι από 0,8 έως 0,89: Ο κίνδυνος είναι μέτριος.
Αν είναι από 0,9 ή παραπάνω: Ο κίνδυνος είναι υψηλός.
Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά μπορεί να διαφέρουν, ανάλογα με την πηγή και τον πληθυσμό στον οποίο εφαρμόζονται. Η αναλογία μέσης-γοφών μπορεί να αποτελεί καλύτερο προγνωστικό παράγοντα για καρδιακές προσβολές και άλλους κινδύνους υγείας σε σχέση με τον ΔΜΣ, ο οποίος δεν λαμβάνει υπόψη την κατανομή του λίπους.
Μια του 2013 έρευνα επί 1.349 εθελοντών σε 11 χώρες έδειξε, ότι και εκείνοι με υψηλότερη αναλογία μέσης-γοφών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ιατρικών και χειρουργικών επιπλοκών, που σχετίζονται με χειρουργική επέμβαση παχέος εντέρου. Ωστόσο, η αναλογία μέσης-γοφών δεν υπολογίζει ακρίβεια το συνολικό ποσοστό σωματικού λίπους ενός ατόμου, ή την συσχέτιση μυών και λίπους.