Η παχυσαρκία αν και ουσιαστικά είναι μια μη μεταδιδόμενη «νόσος», ταυτόχρονα θα μπορούσε να πληροί τις προϋποθέσεις του ορισμού της ως πανδημία.
Οι αριθμοί, τα τελευταία χρόνια είναι συνταρακτικοί, καθώς η ταχεία τροποποίηση της καθημερινότητας του ανθρώπου διεύρυνε και μετέδωσε σε ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού το πρόβλημα.
Πολυάριθμοι αιτιολογικοί παράγοντες, είτε διατροφικοί, είτε περιβαλλοντικοί, είτε συμπεριφορικοί οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην υπερβαρότητα και στη συνέχεια στη παχυσαρκία.
Πολλές εκφάνσεις της σύγχρονης καθημερινότητας, όπως:
– η καθιστική ζωή,
-η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων με απλά σάκχαρα και τρανς- λιπαρά,
-η απομάκρυνση από παραδοσιακές μορφές συμπεριφοράς σχετικά με το φαγητό ( απουσία οικογενειακού τραπέζιου),
-η έλλειψη χρόνου,
η οικονομική στενότητα και το φθηνό φαγητό
έχουν επιτείνει το πρόβλημα στις ανεπτυγμένες χώρες και το έχει «μεταδώσει» ακόμη και σε χώρες αναπτυσσόμενες, οι οποίες παραδοσιακά αντιμετώπιζαν έντονα προβλήματα υποσιτισμού.
Η παχυσαρκία με τη σειρά της είναι η πύλη εισόδου στον οργανισμό, χρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως ο διαβήτης, καρδιαγγειακά, μυοσκελετικά, σύνδρομο άπνοιας, γυναικολογικά και άλλες συννοσηρότητες.
Δράσεις όπως η Ευρωπαϊκή ημέρα κατά της Παχυσαρκίας αλλά και πληθώρα αντίστοιχων δράσεων, είτε σε τοπικό ή σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν τη προοπτική να ευαισθητοποιήσουν όχι μόνο κάθε πολίτη αλλά και τη ίδια τη πολιτεία καθώς και τη βιομηχανία τροφίμων.
Πολυπαραγοντικό πρόβλημα
Η παχυσαρκία είναι πολυπαραγοντικό πρόβλημα, ώστε η αντιμετώπισή της να απαιτεί τη συνδρομή όλων των σχετικών κέντρων επιρροής.
Η πολιτεία οφείλει να συνδράμει στη διατροφική εκπαίδευση των παιδιών ( πχ διατροφικές ετικέτες).
Η βιομηχανία τροφίμων είναι απαραίτητο να στραφεί σε προϊόντα τα οποία να έχουν τροποποιηθεί έτσι ώστε να προσδίδουν ένα λιγότερο επεξεργασμένο, με καλύτερα διατροφικά χαρακτηριστικά προϊόν.
Οι επιστήμονες υγείας με έγκυρη και εμπεριστατωμένη γνώση να βοηθήσουν πρακτικά τους ασθενείς με κύριο μέλημα τη διεπιστημονική αντιμετώπιση σε εξατομικευμένο επίπεδο.
Η ευθύνη ανήκει στο άτομο
Όμως τη μεγαλύτερη ευθύνη, μιας ώριμης και μακροχρόνιας αντιμετώπισης, σαφώς τη κατέχει το ίδιο το άτομο.
Αν και η πλειοψηφία των ανθρώπων, έχει αποδεδειγμένα πολύ αργά αντανακλαστικά, είναι αναγκαίο να συνειδητοποιήσουμε ότι η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δεν απαιτεί κάποια μαγική λύση ή κάποιον παντογνώστη θεραπευτή.
Απαιτεί άμεση δραστηριότητα από μέρους μας, ώστε να αναγνωρίσουμε τα «αδύναμα» σημεία μας, τα οποία βαθιά μέσα μας τα γνωρίζουμε.
Ο ρόλος των διαιτολόγων – διατροφολόγων
Στα προβλήματα που σαφώς μας ξεπερνούν, απαραίτητη και θεμιτή είναι η γνώμη των ειδικών ( πιστοποιημένων με σχετική εμπειρία και όχι εμπειρικών).
Οι ειδικοί επιστήμονες υγείας και ιδιαίτερα οι πιστοποιημένοι διαιτολόγοι- διατροφολόγοι έχουν επιστημονική ευθύνη και χρέος, να μεταφράσουν τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις στο γνωστικό τους πεδίο σε απλά βήματα, τα οποία να μας βοηθήσουν στον αγώνα της αλλαγής συμπεριφοράς απέναντι στη σχέση μας με τη διατροφή.
Αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Μεγάλος ερευνητικός όγκος έχει προκύψει για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά προς απογοήτευση πολλών, κοινοί παρονομαστές στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας παραμένουν οι κλασσικοί.
-Μείωση καταναλισκόμενων θερμίδων ανάλογα των διατροφικών μας αναγκών,
-χρήση λιγότερων επεξεργασμένων τροφών μεγαλύτερης διατροφικής αξίας,
– αύξηση της φυσικής δραστηριότητας.
Η τροποποίηση της διατροφικής μας συμπεριφοράς έναντι στο φαγητό είναι θεμιτό να βασιστεί στην απλότητα ώστε στη καθημερινότητά μας να κατακτήσουμε μικρούς και ρεαλιστικούς στόχους, οι οποίοι όμως σε βάθος χρόνου να αποδώσουν πολύ μεγάλο αποτέλεσμα χωρίς βέβαια να μας οδηγήσουν σε απογοητεύσεις.
Ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι τελικά η αφοσίωση σε σωστές διατροφικές συμπεριφορές σε βάθος χρόνου, μπορούν να αποδώσουν μεγάλα οφέλη καθώς θα μας απομακρύνουν από την υιοθέτηση ακραίων συμπεριφορών είτε προς το διαιτητικό περιορισμό είτε προς την υπερφαγία.