Γιατροί σε δύο νοσοκομεία του βρετανικού ΕΣΥ χρησιμοποιούν σε πάσχοντες από τελικό καρκίνο μια ριζική, επίπονη θεραπεία, που συνίσταται σε αφαίρεση όλων των καρκινικών ιστών από την κοιλιά και στη συνέχεια «πλύση» με χημειοθεραπευτικά φάρμακα τα οποία πρώτα έχουν θερμανθεί.
Οι ασθενείς αποκαλούν την εγχείρηση που κάνουν MOAS (Mother of All Surgeries- Μητέρα Όλων των Εγχειρήσεων) και παραδέχονται πως είναι ό,τι πιο σκληρό έχουν κάνει στη ζωή τους. Ωστόσο, είναι πρόθυμοι να υποβληθούν σε αυτήν, αφού όλοι τους ξέρουν ότι σύντομα θα πεθάνουν και συνεπώς δεν έχουν κάτι να χάσουν.
Η αμφιλεγόμενη μέθοδος φαίνεται πως βοηθεί κάποιους από αυτούς – λ.χ. το σχεδόν 20% των πασχόντων από μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου και αρκετές γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο των ωοθηκών – χαρίζοντάς τους πρόσθετο χρόνο ζωής.
Η 34χρονη σήμερα Dawn Green είναι μία από αυτές τις ασθενείς, η οποία επέλεξε τη θεραπεία αυτή πριν από 4,5 χρόνια, όταν έμαθε πως είχε έναν σπάνιο καρκίνο που θα της κόστιζε τη ζωή μέσα σε τρεις μήνες. Η κυρία Green μίλησε για την περιπέτειά της στην εφημερίδα «Daily Mail». Όπως είπε, πάσχει από ψευδομύξωμα του περιτοναίου, το οποίο συνήθως αρχίζει στην σκωληκοειδή απόφυση και εξαπλώνεται στα όργανα της κοιλιάς, στους χώρους ανάμεσά τους και στο τοίχωμα της κοιλιάς.
Αν και ο καρκίνος αυτός αναπτύσσεται με αργό ρυθμό, προκαλεί τόσο συνηθισμένα συμπτώματα («φούσκωμα» στο στομάχι, ανορεξία, πόνο στην πύελο ή στο στομάχι, απώλεια βάρους) ώστε καθυστερεί τραγικά πολύ η διάγνωση. Όταν η κυρία Green έμαθε πως έχει αυτή τη μορφή καρκίνου και θα πεθάνει, αναζήτησε στο Ίντερνετ κάποια θεραπεία και ανακάλυψε πως υπήρχε μία, την οποία μάλιστα εφαρμόζουν δύο κρατικά νοσοκομεία: το The Christie Hospital στο Μάντσεστερ και το Basingstoke and North Hampshire Hospital.
Πήγε τελικά στο The Christie, όπου οι γιατροί χρειάστηκαν 12 ώρες για να της αφαιρέσουν όλους τους ιστούς με καρκίνο, δηλαδή την σκωληκοειδή απόφυση, την χοληδόχο κύστη, τον σπλήνα, τη μήτρα, τις ωοθήκες, τις σάλπιγγες, τον τράχηλο της μήτρας, τον ομφαλό, καθώς και τμήμα από το ήπαρ, το παχύ έντερο, το διάφραγμα (είναι ο μυς που διαχωρίζει την κοιλιά από τον θώρακα) και το λεπτό έντερο.
Μετά την εγχείρηση, οι γιατροί της έκαναν την «πλύση»: γέμισαν την κοιλότητα της κοιλιάς της με ζεσταμένο χημειοθεραπευτικό υγρό και το άφησαν να δράσει όσο χρειαζόταν.
Είδη καρκίνου
Η όλη θεραπεία αποκαλείται επιστημονικά Υπερθερμική Ενδοπεριτοναϊκή Χημειοθεραπεία (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy).
Εκτός από τα σπάνια περιστατικά, όπως αυτό της κυρίας Green, εφαρμόζεται επίσης σε επιλεγμένους πάσχοντες από μεταστατικούς καρκίνους της ουροδόχου κύστεως, του παχέος εντέρου και των ωοθηκών, στους οποίους οι μεταστάσεις βρίσκονται μόνο σε όργανα της κοιλότητας της κοιλιάς.
Οι γιατροί που την εφαρμόζουν πιστεύουν ότι θερμαίνοντας τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα αυξάνονται οι πιθανότητες να σκοτωθούν τα καρκινικά κύτταρα που απομένουν στην κοιλιά των ασθενών μετά την αφαίρεση όλων των εμφανών όγκων. Τα ζεσταμένα χημειοθεραπευτικά φάρμακα συνήθως αφήνονται εντός της κοιλιάς για 90 λεπτά, αν και στην κυρία Green αφέθηκαν για συνολικά 3 ημέρες λόγω της σοβαρότητας της κατάστασής της και των πολλαπλών μεταστάσεων.
«Η θέρμανση των φαρμάκων στους 42 βαθμούς Κελσίου μπορεί να σκοτώσει τα καρκινικά κύτταρα δίχως να βλάψει τα υγιή», εξηγεί η δρ Sarah O’Dwyer, σύμβουλος Ογκολογικής Χειρουργικής στο The Christie.
«Δεν μπορούμε όμως να ζεστάνουμε τα φάρμακα που θα χορηγηθούν ενδοφλεβίως στους ασθενείς, διότι ο οργανισμός δεν αντέχει αυτή τη θερμοκρασία και η καρδιά θα σταματούσε. Επειδή, όμως, το τοίχωμα της κοιλιάς δρα ως φραγμός, εμποδίζοντας την διασπορά των φαρμάκων, μπορούμε να γεμίσουμε την κοιλιά και να τα αφήσουμε να δράσουν, δίχως να βλάψουμε άλλα όργανα του σώματος».
Η θεραπεία εγκρίθηκε από την αρμόδια υγειονομική Αρχή της Βρετανίας, το Εθνικό Ίδρυμα Υγείας & Κλινικής Υπεροχής (NICE) τον Φεβρουάριο του 2010, ενώ στα δύο νοσοκομεία πραγματοποιούνται ετησίως 180 τέτοιου είδους θεραπείες.
Τα αποτελέσματα
Παρά τη σοβαρότητα της θεραπείας, κανένας ασθενής δεν έχει πεθάνει στη διάρκειά της. Ωστόσο, το 1% χάνουν μετεγχειρητικά τη ζωή τους από επιπλοκές όπως οι μολύνσεις και η οργανική ανεπάρκεια.
Η ανάρρωση από την θεραπεία είναι πολύ επίπονη, όπως παραδέχεται και η κυρία Green, η οποία όμως λέει πως τώρα, 4,5 χρόνια μετά την αγωγή, έχει πλέον μία αξιοπρεπή ποιότητα ζωής. Δυστυχώς, όμως, ο καρκίνος της έχει υποτροπιάσει και τώρα εξετάζει τι άλλες θεραπευτικές λύσεις υπάρχουν γι’ αυτήν.
Όπως και να ‘χει, η κυρία Green θεωρεί εξαιρετικά σημαντικό που αντί για 3 μήνες έχει επιζήσει επί μία πενταετία σχεδόν, και έχει δει τις κόρες της να μεγαλώνουν.
Η δρ O’Dwyer από την πλευρά της εκτιμά πως πολλοί ακόμα ασθενείς θα μπορούσαν να κερδίσουν ανάλογη παράταση της ζωής.
«Στο 20% των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου η διάγνωση γίνεται όταν αυτός έχει εξαπλωθεί στα όργανα της κοιλιάς», λέει. «Στους ασθενείς αυτούς συνήθως προσφέρεται παρηγορητική θεραπεία, ώστε να έχουν ένα ανώδυνο τέλος. Κάποιοι από αυτούς όμως θα μπορούσαν να ζήσουν λίγα χρόνια επιπλέον, εάν έκαναν την υπερθερμική ενδοπεριτοναϊκή θεραπεία».
Και εξηγεί πως σε μελέτη με 30 ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου που έκαναν την συγκεκριμένη θεραπεία, το 63% ήταν ακόμα ζωντανοί έπειτα από 3 χρόνια, ενώ σε ανάλογη ομάδα ασθενών που έκαναν παρηγορητική θεραπεία, κανένας δεν έζησε περισσότερο από 12 μήνες.
Επικρίσεις
Οι επικριτές της μεθόδου, ωστόσο, αντιτείνουν πως είναι υπερβολικά ριψοκίνδυνη, καθώς μελέτες σε μικρές μονάδες αλλού στην Ευρώπη έδειξαν πως το 10% των ασθενών έχουν σοβαρές επιπλοκές, παρότι τα βρετανικά στοιχεία είναι καλύτερα. Επιπλέον, δεν είναι βέβαιον εάν κάνει μεγάλη διαφορά στην επιβίωση η θέρμανση των φαρμάκων, αφού μπορούν να εισδύσουν μόνο λίγα εκατοστά μέσα στους ιστούς, κατά τον δρα Andy Gaya, κλινικό ογκολόγο στα Νοσοκομεία Guy’s and St Thomas’ του Λονδίνου.
Τα ζεσταμένα φάρμακα, εξάλλου, προκαλούν έντονο πόνο στον ασθενή όταν εισάγονται δίχως αναισθησία και μπορεί να προκαλέσουν ουλές στο εσωτερικό της κοιλιάς. «Με την πείρα που αποκτήσαμε επιλέγουμε καλύτερα τα περιστατικά που είναι κατάλληλα για τη μέθοδο αυτή, ενώ βελτιώσαμε τις χειρουργικές τεχνικές και έτσι είναι ασφαλέστερη απ’ ό,τι όταν την μελετούσαμε πριν από 5 ή 10 χρόνια», απαντά η δρ O’Dwyer.
Παραδέχεται ωστόσο πως απαιτείται πολλή ακόμα έρευνα και χρόνος για να εξακριβωθεί πως ακριβώς δρα η θερμαινόμενη χημειοθεραπεία και ποιο είναι το αληθινό όφελός της. Στο μεσοδιάστημα, ασθενείς όπως η κυρία Green θέλουν να ενημερώσουν τον κόσμο ότι υπάρχει και αυτή η εναλλακτική λύση, με τα όποια μειονεκτήματά της. Διότι τελικά ο ασθενής είναι αυτός που θα αποφασίσει εάν θέλει να πάρει το ρίσκο ή όχι.
ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ