Διάγνωση και παρακολούθηση των κακοήθων και καλοήθων όγκων

Η συνηθέστερη εξέταση Πυρηνικής Ιατρικής στη μελέτη μεταστατικού καρκίνου είναι το σπινθηρογράφημα οστών.

Ανιχνεύεται σε μία και μόνη ολόσωμη εξέταση, σύντομης διάρκειας 20-30 λεπτών, η ύπαρξη, σε πρώιμο ακόμα στάδιο, μεταστάσεων στα οστά από πληθώρα καρκίνων, με συνηθέστερους τον καρκίνο του προστάτη και του μαστού.

Καθορίζεται η έκταση της οστικής μεταστατικής νόσου και δίνεται η δυνατότητα παρακολούθησης μετά από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και ορμονοθεραπεία.

Με τη σύγχρονη δυνατότητα λήψης τομογραφικών εικόνων SPECT, αυξάνεται σημαντικά η αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα καλύτερης αντιπαραβολής των ευρημάτων με τα δεδομένα αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας.

Το σπινθηρογράφημα οστών σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο

Πέραν όμως των μεταστάσεων στα οστά, με το σπινθηρογράφημα οστών μελετώνται και οι πρωτοπαθείς όγκοι των οστών, καλοήθεις όπως η ινώδης δυσπλασία και κακοήθεις όπως τα σαρκώματα.

Σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο στη διάγνωση, παρακολούθηση και επανέλεγχο μετά θεραπεία ασθενών με νευροενδοκρινείς όγκους, αποτελεί το σπινθηρογράφημα έναντι των υποδοχέων σωματοστατίνης.

Οι εν λόγω υποδοχείς χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία των όγκων αυτών.

Χρησιμοποιούνται ραδιο-επισημασμένα ανάλογα σωμοτοστατίνης, όπως το OCTREOSCAN, για το χαρακτηρισμό ή αναζήτηση μίας βλάβης, όταν συνυπάρχουν παθολογικές εργαστηριακές εξετάσεις, για την αναζήτηση πρωτοπαθούς εστίας επί γνωστών, ηπατικών για παράδειγμα, εντοπίσεων, ή αντίθετα για την αναζήτηση δευτεροπαθών εντοπίσεων σε ένα καρκινοειδές του εντέρου και τέλος για την παρακολούθηση ανταπόκρισης στη θεραπεία και για τον επανέλεγχο σε υπόνοια υποτροπής.

Στην ύπαρξη θετικών σε υποδοχείς σωματοστατίνης νευροενδοκρινών όγκων, δίνεται η δυνατότητα ειδικών στοχευτικών θεραπειών, που στην αντίθετη περίπτωση δε θα είχαν θέση.

Στα παιδιά

Μία νοσολογική οντότητα που απαντάται στα παιδιά είναι το νευροβλάστωμα.

Η διάγνωση, η αρχική εκτίμηση της έκτασης της νόσου και ο έλεγχος ανταπόκρισης στη θεραπεία γίνονται με το σπινθηρογράφημα με MIBGI-123, που αποτελεί τη μέθοδο εκλογής.

Υπερέχει διαγνωστικά άλλων απεικονιστικών μεθόδων, καθώς το συγκεκριμένο ραδιοφάρμακο προσλαμβάνεται ειδικά σε αυτούς τους όγκους και τις μεταστάσεις τους, ενώ η μελέτη μπορεί να συμπληρωθεί και με άλλα σπινθηρογραφήματα, όπως των οστών ή με επισημασμένο οκτρεοτίδιο.

Στους ενήλικες

Στους ενήλικες αντίστοιχα, χρησιμοποιείται το σπινθηρογράφημα με MIBGI-123 ή MIBGI-131, για τη διάγνωση φαιοχρωμοκυττώματος και τη διάγνωση και παρακολούθηση άλλων παραγαγγλιωμάτων.

Ένας σχετικά συχνός καλοήθης όγκος είναι το αδένωμα των παραθυρεοειδών αδένων, στη διάγνωση και τον εντοπισμό του οποίου έχει εξέχουσα θέση το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών δύο φάσεων και αφαιρετικό με SESTAMIBI και ΤΕΧΝΗΤΙΟ pertechnetate.

Με τη μέθοδο αυτή καθορίζεται η θέση του αδενώματος νομότοπα ή έκτοπα, καθώς και σε σχέση με τον παρακείμενο θυρεοειδή αδένα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα ελάχιστα επεμβατικού χειρουργείου για τη αφαίρεσή του.

Στη διερεύνηση και παρακολούθηση του καρκίνου συμβάλλουν επίσης σημαντικά οι in vitro εξετάσεις, με τις οποίες προσδιορίζονται τα επίπεδα καρκινικών δεικτών, όπως:

-το PSA για τον καρκίνο του προστάτη,

-Ca125 και CEA για τον καρκίνο ωοθηκών,

– Ca15 3 και CEA για τον καρκίνο του μαστού,

-Ca19 9 και CEA  για τον καρκίνο του πεπτικού,

-AFP για τον καρκίνο ήπατος,

-CEA, NSE, Ca72 4 για τον καρκίνο πνεύμονα,

-θυρεοσφαιρίνη TG για τον διαφοροποιημένο καρκίνο του θυρεοειδούς.