Το κυκλοφορικό σύστημα παρέχει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Αποτελείται από την καρδιά, το αίμα και τα αιμοφόρα αγγεία που διατρέχουν ολόκληρο το σώμα και υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές που ενισχύουν την καλή λειτουργία του.
Τα αιμοφόρα αγγεία με τα οποία γίνεται η κυκλοφορία του αίματος είναι:
Οι αρτηρίες
Αγγεία με παχύ τοίχωμα που διαχέουν τα όργανα και μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά στους διάφορους ιστούς. Οι αρτηρίες με μικρότερο εύρος ονομάζονται αρτηρίδια.
Οι φλέβες
Είναι αγγεία με λεπτότερα τοιχώματα από τις αρτηρίες που επιστρέφουν το αίμα στην καρδιά. Οι μικρότερες φλέβες ονομάζονται φλεβίδια.
Τα τριχοειδή
Είναι μικροσκοπικά αγγεία που περιβάλλονται μεταξύ αρτηριών και φλεβών. Μέσω των τοιχωμάτων τους επιτυγχάνεται η ανταλλαγής των αερίων και των θρεπτικών ουσιών.
Βασικές πληροφορίες για το κυκλοφορικό σύστημα
Το κυκλοφορικό σύστημα χωρίζεται σε αιμοφόρο και λεμφοφόρο σύστημα. Το αιμοφόρο σύστημα είναι υπεύθυνο για την κυκλοφορία του αίματος και αποτελείται από την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία (αρτηρίες, φλέβες και τριχοειδή). Το λεμφοφόρο σύστημα αποτελείται από τα λεμφαγγεία, τους λεμφαδένες και τα λεμφοφόρα τριχοειδή.
Η κυκλοφορία του αίματος αρχίζει όταν η καρδιά χαλαρώνει μεταξύ δύο καρδιακών παλμών: Το αίμα ρέει από τους δύο κόλπους (τις δύο άνω κοιλότητες της καρδιάς) στις κοιλίες (τις δύο κάτω κοιλότητες), οι οποίες στη συνέχεια διαστέλλονται. Η επόμενη φάση ονομάζεται περίοδος εκτίναξης, κατά την οποία και οι δύο κοιλίες αντλούν το αίμα στις μεγάλες αρτηρίες.
Στη συστηματική κυκλοφορία (η μεγάλη κυκλοφορία κυκλοφορία):
Στη συστηματική κυκλοφορία, η αριστερή κοιλία αντλεί αίμα πλούσιο σε οξυγόνο στην κύρια αρτηρία (αορτή). Το αίμα ταξιδεύει από την κύρια αρτηρία σε μεγαλύτερες και μικρότερες αρτηρίες και στο τριχοειδικό δίκτυο.
Εκεί το αίμα αποβάλλει οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά και άλλες σημαντικές ουσίες και παραλαμβάνει διοξείδιο του άνθρακα και άχρηστες ουσίες. Το αίμα, το οποίο έχει πλέον χαμηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο, συλλέγεται στις φλέβες και ταξιδεύει προς τον δεξιό κόλπο και στη δεξιά κοιλία.
Η πνευμονική κυκλοφορία (η μικρή κυκλοφορία):
Η δεξιά κοιλία αντλεί αίμα χαμηλού οξυγόνου στην πνευμονική αρτηρία, η οποία διακλαδίζεται σε όλο και μικρότερες αρτηρίες και τριχοειδή αγγεία. Τα τριχοειδή αγγεία σχηματίζουν ένα λεπτό δίκτυο γύρω από τις πνευμονικές κυψελίδες. Εδώ απελευθερώνεται διοξείδιο του άνθρακα από το αίμα στον αέρα μέσα στις πνευμονικές κυψελίδες και φρέσκο οξυγόνο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος.
Όταν εκπνέουμε, το διοξείδιο του άνθρακα εγκαταλείπει το σώμα μας. Το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα ταξιδεύει μέσω των πνευμονικών φλεβών και του αριστερού κόλπου στην αριστερή κοιλία. Με τον επόμενο καρδιακό παλμό ξεκινά ένας νέος κύκλος συστηματικής κυκλοφορίας.Πολλά όργανα, όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος και τα νεφρά, βασίζονται σε αυτορυθμιστικούς μηχανισμούς ή σε τοπικό έλεγχο της ροής του αίματος, που επηρεάζουν την αιμάτωση. Άλλα όργανα πάλι βασίζονται κυρίως στη συμπαθητική διέγερση ή στον εξωτερικό έλεγχο της ροής του αίματος.
Πώς σχετίζεται με την διατροφή
Η αγγειακή λειτουργία συνδέεται με τη γνωστική, την εγκεφαλική λειτουργία, και με την καρδιαγγειακή υγεία. Πολλοί από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την καρδιαγγειακή νόσο είναι επίσης παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλοαγγειακές ασθένειες, όπως η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία και το διαβήτη. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα έχουν αναγνωριστεί ως παράγοντας κινδύνου για αγγειακή άνοια, που προκαλείται από τη μείωση της ροής του αίματος στον εγκέφαλο.
Η ανάπτυξη των καρδιαγγειακών νοσημάτων συνδέεται με τα ανθυγιεινά πρότυπα διατροφής (δηλαδή, υπερβολική πρόσληψη νατρίου και επεξεργασμένων τροφίμων, πρόσθετα σάκχαρα, ανθυγιεινά λίπη, χαμηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, φυτικών ινών, όσπρια, ψάρια και ξηρούς καρπούς), κατανάλωση αλκοόλ, το άγχος και το κάπνισμα, μαζί με τον καθιστικό τρόπο ζωής συνδέονται με την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι συνέπεια πολλών διαφορετικών διαταραχών όπως ο υπερβολικός κοιλιακός λιπώδης ιστός, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία και η δυσανεξία στη γλυκόζη, που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβατών όπως το εγκεφαλικό και το έμφραγμα.
«Παγκοσμίως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, είναι η κορυφαία μη μεταδοτική ασθένεια, καθώς ευθύνεται για το 30% (17,3 εκατομμύρια) των θανάτων ετησίως.»
Η πλειονότητα των παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί να σχετίζονται με έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής και την κακή διατροφή. Αυτοί οι παράγοντες κινδύνου όμως είναι τροποποιήσιμοι, και υπάρχουν στρατηγικές πρόληψης όπως είναι ένα υγιές πρότυπο διατροφής και τρόπου ζωής.
Ποιες τροφές ενισχύουν την κυκλοφορία του αίματος
Τροφές που είναι πλούσιες σε φλαβονοειδή. Καθώς έχουν καρδιοπροστατευτικές και νευροπροστατευτικές επιδράσεις, που προκαλούνται από τις αλληλεπιδράσεις τους με το αγγειακό σύστημα.
Τα φλαβονοειδή είναι φυσικά ενώσεις που βρίσκονται σε μια ποικιλία φρούτων, λαχανικών και φυτικών προϊόντων διατροφής και αντιπροσωπεύουν τη δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα πολυφαινολών που υπάρχουν στην ανθρώπινη διατροφή.
Τα φλαβονοειδή μπορούν να χωριστούν σε διάφορες υποκατηγορίες. Οι υποκατηγορίες περιλαμβάνουν φλαβονόλες, φλαβόνες , ανθοκυανιδίνες , φλαβανόνες , ισοφλαβόνες και φλαβανόλες (αναφέρονται και ως flavan-3-ols).
Οι φλαβανόλες υπάρχουν τόσο σε μονομερή μορφή ως κατεχίνες όσο και σε πολυμερή μορφή ως προανθοκυανιδίνες, και βρίσκονται κυρίως στο κακάο, τα μήλα και το τσάι.
Μόνο ένα μικρό ποσοστό των φλαβονοειδών που προσλαμβάνεται απορροφάτε άθικτο και ο ρυθμός και ο βαθμός απορρόφησής τους ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό από διάφορους παράγοντες όπως η δομή του μορίου, η μήτρα στην οποία είναι δεσμευμένο και οι αλληλεπιδράσεις με άλλα συστατικά, καθώς και διαφορές μεταξύ των ατόμων όπως η ηλικία, το φύλο και η σύνθεση της μικροχλωρίδας του παχέος εντέρου.
Κατηγορίες Φλαβονοειδών Κατηγορίες που τα περιέχουν
Φλαβονόλες: Τσάι, μήλο, κρεμμύδι, curly Kale, πράσο, μπρόκολο, μπλε μύρτιλο, κόκκινο κρασί
Φλαβόνες: Μαϊντανός, σέλινο
Φλαβανόλες: Τσάι, κόκκινο κρασί, κόκκινο σταφύλι, κακάο σοκολάτα, βερίκοκο
Φλαβανόνες: Κίτρο, ντομάτες, μέντα
Ανθοκυανίδες: Berries, κόκκινο κρασί
Ισοφλαβόνες: Όσπρια, σόγια
Ποια τρόφιμα προτείνεται να αποφεύγονται
Θα ήταν προτιμότερο να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφών που είναι πλούσια λιπαρά, όπως:
- τα τηγανιτά
- επεξεργασμένα τρόφιμα
- junk food
- τρόφιμα πλούσια σε κορεσμένα λίπη
- τρόφιμα με πρόσθετα σάκχαρα
- έτοιμα γεύματα
- αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών
Τι άλλο μπορείτε να κάνετε
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Αν και ορισμένοι από αυτούς δεν μπορούν να αλλάξουν όπως είναι η ηλικία, το γένος αλλά και το οικογενειακό ιστορικό που μπορεί να έχει κάποιος.
Υπάρχουν όμως και αρκετοί παράγοντες που είναι στον έλεγχο σας και μπορείτε να τους αλλάξετε όπως είναι η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, η διακοπή του καπνίσματος, η διαχείριση του σωματικού βάρους αλλά και η διατήρηση του σε ένα υγιές βάρους.
Ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε είναι να υιοθετήσετε έναν υγιή τρόπο ζωής, να ακολουθήσετε μια μεσογειακή διατροφή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, όσπρια και ψάρια, και λιγότερο κρέας και αλλαντικά.